Εκπαίδευση μέσα από την τέχνη

Ολοκληρώθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία η ημερίδα που διοργάνωσαν η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου και η Επιστημονική Ένωση Εκπαίδευσης Ενηλίκων, σε συνεργασία με το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Βόλου, το 1ο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Λάρισας και το Εναλλακτικό Σχολείο της Θεραπευτικής Κοινότητας “Έξοδος”, με θέμα “Εκπαίδευση μέσα από την τέχνη”, τη Δευτέρα 19 Μαρτίου, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας Βόλου.

Έγιναν ενδιαφέρουσες εισηγήσεις και ακολούθησε ζωντανή και εποικοδομητική συζήτηση.Μετά τις εισαγωγικές σκέψεις του Διευθυντή της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Δρ Παντελή Καλαϊτζίδη (ο οποίος μετέφερε και τον χαιρετισμό και τις ευχές του απουσιάζοντος Σεβ. Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνατίου προς την ημερίδα) και τον χαιρετισμό που απηύθυνε η Διευθύντρια του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας Βόλου κ. Ελένη Κοντοζήση, το λόγο έλαβε ο Δρ Αλέξης Κόκκος, Καθηγητής του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και Πρόεδρος της Επιστημονικής Ένωσης Εκπαίδευσης Ενηλίκων.

Ο κ. Κόκκος ήταν ο κύριος εισηγητής της ημερίδας και μίλησε με θέμα: «Εκπαίδευση μέσα από την τέχνη», αναλύοντας το ρόλο της τέχνης στην ανάπτυξη της δημιουργικότητας και της κριτικής σκέψης και παρουσιάζοντας διεξοδικά τη μέθοδο που ο ίδιος προτείνει και που ονομάζει: «Μετασχηματίζουσα μάθηση μέσω της αισθητικής εμπειρίας». Ανέλυσε τα έξι στάδια της μεθόδου συμπεριλαμβάνοντας παραδείγματα εφαρμογής της στην εκπαίδευση ενηλίκων. Τόνισε επίσης ότι κύριος άξονας της μεθόδου για το μετασχηματισμό αντιλήψεων και παραδοχών των ενηλίκων εκπαιδευομένων αποτελούν τα αυθεντικά έργα τέχνης, είτε από το χώρο των παραστατικών τεχνών (εικαστικά, θέατρο, κινηματογράφος, χορός), είτε από τη λογοτεχνία και τη μουσική.

Στη συνέχεια παρουσιάστηκαν από τον κ. Απόστολο Μπάρλο (Master Θεολογίας, Διευθυντή 1ου Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας Λάρισας) και την κ. Βάσω Γώγου (Θεολόγο-Φιλόλογο, Καθηγήτρια Πολιτισμικής και Αισθητικής Αγωγής 1ου  Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας Λάρισας) δυο παραδείγματα εφαρμογής της μεθόδου από το 1ο ΣΔΕ Λάρισας. Ο κ. Α. Μπάρλος παρουσίασε το θέμα «Κοινωνικά στερεότυπα – γυναίκα και επάγγελμα». Με υλικό την κινηματογραφική ταινία της Gurinder Chadha, «Κάντο όπως ο Μπέκαμ», οι εκπαιδευόμενοι του σχολείου οδηγήθηκαν σε κριτικό στοχασμό και αναθεώρησαν στερεοτυπικές αντιλήψεις γύρω από το θέμα «γυναίκα και επάγγελμα» που αρχικά είχαν εκφράσει. Η κα Β. Γώγου παρουσίασε το θέμα: «οι τόνοι του γκρίζου και η δική μας πραγματικότητα». Οι εκπαιδευόμενοι με τη βοήθεια ζωγραφικών έργων οδηγήθηκαν σταδιακά σε κριτικό στοχασμό πάνω στην κρίση και στα συνακόλουθα αρνητικά συναισθήματα που αυτή επιφέρει. Ο καταλυτικός ρόλος της τέχνης επέδρασε στην αλλαγή της στάσης τους ώστε να μπορούν να δουν ότι η ζωή τους σε εκκρεμότητα και ρευστότητα μπορεί να λειτουργήσει ως εφαλτήριο για την ανακάλυψη προσωπικού νοήματος και προσωπικών αποφάσεων.

Τέλος ο κ. Δημήτρης Δεληγιάννης, Υπ. Δρ Φιλοσοφίας, Διευθυντής του Εναλλακτικού Σχολείου της Θεραπευτικής Κοινότητας “Έξοδος” Λάρισας, παρουσίασε ένα παράδειγμα εφαρμογής της μεθόδου στο εναλλακτικό σχολείο του ΚΕΘΕΑ-ΕΞΟΔΟΣ με θέμα «Ο ρατσισμός, εμείς και οι άλλοι», επισημαίνοντας ότι άτομα που έχουν υποστεί τον κοινωνικό αποκλεισμό, εμφανίζουν ρατσιστικές συμπεριφορές στο μέλλον. Αρχικά παρουσίασε τις απόψεις των εκπαιδευομένων του σχολείου για το ρατσισμό και στη συνέχεια, με βάση έργα ζωγραφικής καθώς και την κινηματογραφική ταινία του Τζιμ Τζάρμους «Στην παγίδα του νόμου», οδήγησε τους εκπαιδευόμενους σε κριτικό στοχασμό των παραδοχών τους και σε σταδιακή αναθεώρησή τους. Όπως ο ίδιος τόνισε, στο θέμα του ρατσισμού δεν είναι εύκολη η αλλαγή της στάσης μας στην καθημερινή πρακτική. Χρειάζεται όμως να προχωρήσουμε τουλάχιστον στο μετασχηματισμό των παραδοχών και αντιλήψεων για το τι είναι σωστό και λειτουργικό για την κοινωνική συνύπαρξη.

Ακολούθησε γόνιμη και ενδιαφέρουσα συζήτηση που επικεντρώθηκε σε απορίες, ερωτήσεις και κριτικά σχόλια των ακροατών κυρίως αναφορικά με πρακτικούς τρόπους εφαρμογής των μεθόδων που παρουσιάστηκαν στην ημερίδα, καθώς και με το ζήτημα της αμφίδρομης αναπαραγωγής των πάσης μορφής στερεοτύπων. Ειδική μνεία έγινε κατά τη διάρκεια της συζήτησης επίσης στο ρόλο που μπορεί, ή που καλείται, να παίξει η θρησκεία και η θρησκευτική τέχνη ειδικότερα κατά την εκπαιδευτική διαδικασία, ενώ έγινε επίσης λόγος για την θετική ή αρνητική λειτουργία θρησκευτικών παραδοχών και παραμέτρων στην αναπαραγωγή ή την υπέρβαση στερεοτυπικών ή και ρατσιστικών αντιλήψεων.