Η φιλάνθρωπη Θεία Παιδαγωγία και τα Έσχατα, με αφορμή την πανδημία του 2020

Toυ Κώστα Νούση

Φιλολόγου-Θεολόγου, M.Th.

Ο Θεός είναι Αγάπη. Είναι και Δικαιοσύνη. Είναι και Πατέρας όλων μας χωρίς διακρίσεις καταγωγής και θρησκείας. Και όταν «τιμωρεί», δεν το κάνει εκδικητικά, αλλά είτε παιδαγωγικά είτε αναγκαστικά. Παιδαγωγικά σε αυτήν τη ζωή, αναμένοντας τη μετάνοιά μας. Αναγκαστικά στην άλλη ζωή, την αιώνια, εφόσον στην Κόλαση θα βρίσκονται με τη θέλησή τους μακριά Του.

Περνάμε και πάλι εξετάσεις στις μέρες μας. Πνευματικές εξετάσεις. Ο Θεός με αυτές δίδει στεφάνια, αλλά και αποκαλύπτει πόσο ζυγίζουμε ως χριστιανοί. Κληρικοί και λαϊκοί. Και αποκαλύπτονται εκ πολλών καρδιών διαλογισμοί. Είναι γεγονός ότι οι εκκλησιαστικοί ταγοί – πλην ελαχίστων – απεδείχθησαν ολίγοι και κατώτεροι των περιστάσεων. Στην Ορθόδοξη Ρωσία και σε άλλες ομόδοξες χώρες προέβησαν σε ενέργειες που εμμέσως πλην σαφώς προσβάλλουν το ορθόδοξο δόγμα αναφορικά με τη θεία Κοινωνία. Σε άλλες, όπως εν Ελλάδι, σχεδόν αμαχητί παρέδωσαν τα όπλα σε άθεους ή ημιαθέους κυβερνώντες. Υπάρχουν και οι φαεινές εξαιρέσεις, όπως π.χ. η Εκκλησία της Σερβίας και της Γεωργίας. Για δε τους Ρωμαιοκαθολικούς φάνηκε η γύμνια και η πνευματική πτωχεία τους για μια ακόμη φορά.

Αγία ανυπακοή;

Του Κώστα Νούση,

Φιλολόγου-Θεολόγου, Μ.Th.

.Είχαμε στη Λάρισα έναν αγιασμένο γέροντα, τον μακαριστό αρχιμ. Σεραφείμ Δημόπουλο (+2008), ο οποίος συνέχεια μιλούσε για τα έσχατα και τόνιζε ότι στις μέρες αυτές ο Θεός θα άρει τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος από τη γη. Μου ακουγόταν λάθος τότε, ενώ τώρα αρχίζει να βιώνει αυτή την «άρση» στο πετσί της μια ολόκληρη ανθρωπότητα με την επίθεση ενός αοράτου τοσοδούλικου εχθρού. Ήδη τη βιώσαμε αυτήν την άρση στους δύο Παγκοσμίους Πολέμους. Και τα χειρότερα έπονται κατά την Αποκάλυψη του Ιωάννη. Αν, μάλιστα, παραμείνει κλειστός ο ναός της Αναστάσεως και δεν βγει φέτος το Άγιο Φως, δεν θα μπορούσαμε να σκεφτούμε ότι αυτό είναι σημείον εσχατολογικόν, ας πούμε η γέννηση του τελικού αντιχρίστου; Όλα τα σενάρια παίζουν, ίσως είναι και χαζές σκέψεις λόγω καραντίνας, το σίγουρο όμως είναι ότι βαδίζουμε ολοταχώς προς τα έσχατα και ο Θεός σιγά σιγά, με πατρική φιλανθρωπία, ετοιμάζει την Εκκλησία Του για τον τελευταίο και δριμύτερο διωγμό της…

Πριν λίγες μέρες έγραψα ένα άρθρο αναφορικά με τον θανατηφόρο ιό και την οφειλόμενη στάση της διοικούσας Εκκλησίας. Βιάστηκαν κάποια φονταμενταλιστικά sites να με επικροτήσουν, διότι φάνηκε να εξωθώ τους χριστιανούς σε «ανταρσία». Δεν είναι, όμως, έτσι ακριβώς τα πράγματα. Επειδή έτυχε στο παρελθόν να ασχοληθώ κάπως πιο διεξοδικά με τον σύγχρονο άγιό μας, τον όσιο Πορφύριο, διαπίστωσα ότι η καλύτερη από πολλές πλευρές εκκλησιολογική στάση είναι η υπακοή στη Σύνοδό μας. Δηλαδή η μέση οδός. Οι αρχαίοι ασκητές λένε ότι τα άκρα είναι του διαβόλου. Το θέμα, ωστόσο, είναι ποια είναι τα κίνητρα και τα όρια αυτής της υπακοής και αν επιτρέπεται και ως πού κάποιας μορφής ανυπακοή.

Σκέψεις με πόνο και αγάπη πάνω στα ευτράπελα περί covid - 19 και Θείας Κοινωνίας

Toυ Κώστα Νούση,

Φιλολόγου-Θεολόγου, M.Th.

Ο γράφων δεν διεκδικεί ούτε τον τίτλο του σούπερ πιστού, πολλώ δε μάλλον εύσημα μιας ανυπόστατης αγιότητας. Δεν μπορεί, όμως, και να σιωπήσει μπροστά σε αυτό το χάος, κυριολεκτικά, αντιφασκουσών φωνών για τη θεία Ευχαριστία και μάλιστα από χείλη εκκλησιαστικών ταγών, κυρίως επισκόπων, ιερέων και ιερομονάχων. Το μπάχαλο αυτό, που μάλλον μας εκθέτει ως Ορθοδόξους, προέρχεται από την έλλειψη σεβασμού στη συνοδικότητα, γιατί όχι και στην άγνοια ή και απιστία στην εκκλησιαστική μας παράδοση.

Άλλος το κοντό του κι άλλος το μακρύ του. Ο καθένας, βασιλικότερος πολλάκις του βασιλέως – εν προκειμένω της Συνόδου στην οποία υπάγεται – παίρνει πρωτοβουλίες οι οποίες έχουν τη σφραγίδα της αυθαίρετης προσωπικής ερμηνείας, η οποία συνηγορεί στα αντιεκκλησιαστικά φρονήματα και σχέδια των πολλών γύρω μας, ειδικότερα δε των πολιτικών αρχόντων ημών, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους δεν φημίζονται και για τις καλύτερες σχέσεις και προθέσεις τους αναφορικά με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Και αυτό να μη νομισθεί προκαταβολικά ωσεί έμμεση προτροπή σε «ανταρσία» πολιτικού χαρακτήρος. Μακριά από μένα αυτές οι ανοησίες. Ωστόσο, ως Χριστιανός Ορθόδοξος, δεν μπορώ παρά να θέτω τις εντολές του Θεού μου υπεράνω των ανθρώπινων προσταγμάτων.

Υιός εναντίον ιού...

              Του Κώστα Νούση,

              Φιλολόγου-Θεολόγου, M.Th.

Το θετικό της υπόθεσης των ημερών είναι πως ανακινήθηκε το θέμα της Θείας Κοινωνίας. Μη βλέπουμε μονάχα τις αρνητικές παραμέτρους του, όπως τις βλασφημίες, τους εμπαιγμούς, τις συκοφαντίες κατά της πίστης μας, τις απιστίες και όλα αυτά τα δαιμονικά. Θα έλεγα ότι η απάντηση των Χριστιανών σε όλα αυτά θα πρέπει να είναι η εξής: όχι μονάχα δεν κολλάτε ιούς και κορονοϊούς από τη Θεία Μετάληψη, αλλά και θεραπεύεσθε σε περίπτωση που έχετε κάτι. Και μάλιστα, δωρεάν! Το πιο φθηνό φάρμακο είναι ευτυχώς και το ισχυρότερο και το αφθονότερο: το Σώμα και το Αίμα του Θεού. Και επίσης, αυτές τις μέρες ειδικότερα, να προσέρχεστε όλο και συχνότερα στο φοβερό αυτό Μυστήριο: αυτή, λοιπόν, λακωνιστί είναι η απάντηση της Ορθοδοξίας στους πάσης φύσεως λοιμούς, υλικούς και νοερούς…

Στο προηγούμενο άρθρο μου για το θέμα ίσως στάθηκα λίγο αυστηρός έναντι των Ρουμάνων και Κορεατών Ορθοδόξων αδερφών μας. Τα λάθη ανθρώπινα και πολλές φορές παρεξηγούμε ενέργειες που γίνονται κάτω από πολιτικές και άλλες πιέσεις. Πολλοί βάλθηκαν μέσα στις μέρες να πουν τις απόψεις τους, τις περισσότερες φορές άσχετες και κακεντρεχείς, βλακώδεις έως τερατώδεις. Αλλά δεν πρέπει να καταγγέλλουμε εμείς οι Χριστιανοί. Πιότερο οφείλουμε να κατανοούμε και να θεραπεύουμε. Δεν ξέρουν τι λένε, όπως και ο Χριστός παρακάλεσε υπέρ των σταυρωτών του, διότι έκαναν ακριβώς το ίδιο…

Θα πρέπει να καταλάβουμε τον τρόμο των συνανθρώπων μας, αλλά και ημών των ιδίων, ενώπιον του θανάτου. Είναι το τραγικότερο συμβάν για τον άνθρωπο, ειδικά για όποιον δεν πιστεύει και δεν ελπίζει σε ανάσταση, όπως ο χριστιανός. Είναι η άκρα απελπισία, η βαθιά απόγνωση του μηδενισμού και της οριστικής και ανεπίστροφης απώλειας και εξαφάνισης. Μπροστά σε κάτι τόσο τρομερό, η άμυνα δεν μπορεί παρά να γίνεται ενίοτε και επιθετική, ακόμη και ενάντια σε θεωρίες και ιδεολογίες και θρησκείες. Διότι προέχει η αυτοπροστασία, η αυτοσυντήρηση εκάστου. Και δεν θέλει κανείς εκ των μη πιστευόντων – και εύλογα - να βάλει ενώπιον μιας ασθένειας τίποτε πάνω από την επιστήμη. Οπότε θα λέγαμε ότι και η λοιμωξιολόγος που προσφάτως μίλησε ως ορθόδοξη χριστιανή και όχι ως επιστήμων ιατρός, θα έπρεπε να διευκρινίσει ότι άλλα ισχύουν για τους πιστούς και άλλα για τους αμφισβητίες και τους αθέους. Δεν μπορείς να υποχρεώσεις κανέναν να έρθει στην πίστη σου. Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, διακήρυξε με αρχοντιά ο ίδιος ο Χριστός…

Μας φαίνεται εξοργιστική έως ακατανόητη η επιθετική κριτική όσων απιστούν στον λόγο της Εκκλησίας. Και όμως. Κατά βάθος οι αδερφοί μας αυτοί περιμένουν από μας μιαν απάντηση, απόκριση οντολογική και όχι λογική. Διότι με τη λογική ολίγα εξηγούνται και ελάχιστα θεραπεύονται. Προσδοκούν, λοιπόν, τον λόγο και το έργο της πίστεως. Και η απάντησή μας είναι δεδομένη και σταθερή: το πρόσωπο του Υιού και Λόγου του Θεού, του δευτέρου της Τριάδος που έγινε ένας από μας. Και ο οποίος μας προσφέρει δωρεάν τη θεοποιό ανθρώπινη φύση Του μέσα από το μυστήριο της Ευχαριστίας «εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον». Όχι απλά για θεραπεία από παροδικές ασθένειες, που και αυτές τις κατακαίει, όταν ο ίδιος το κρίνει μέσα στις ανεξερεύνητες βουλές της ακατάληπτης αγαπητικής πρόνοιάς Του, της θεϊκής και άρα πάνσοφης και παντοδύναμης.

Έρχου και ίδε. Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε άπαντες στον Χριστό, για να γιατρευτείτε από πάσης φύσεως σωματικό και ψυχικό νόσημα. Κυρίως όμως από τον θάνατο. Από την αιώνια κόλαση. Που είναι η μεγαλύτερη αρρώστια και οντολογική απειλή για το γένος μας. Αυτά είναι η απάντηση της Εκκλησίας. Απλά, λαγαρά, υπερλογικά. Υιός εναντίον ιού, Θεός εναντίον του πολύμορφου κακού. Ποιος θα νικήσει; «Θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον». «Θαρσείτε, ότι μείζων ο εν ημίν», όπως διαβάζουμε στα θεόπνευστα κείμενα της Εκκλησίας.

Θα πει εν κατακλείδι το αντίπαλον κέρας: και αφού είναι φάρμακο αθανασίας, τότε γιατί πεθαίνουμε; Και γιατί ασθενούν και όσοι κοινωνούν; Η απάντηση είναι ότι ο θάνατος έχει νικηθεί ήδη πανηγυρικά και πως τα Μυστήρια της Εκκλησίας δεν λειτουργούν αυτοματικά, δηλαδή μαγικά – αυτό σαν απάντηση στην απορία φίλου γιατί κόλλησαν κορονοϊό κάποιοι προσκυνητές στους Αγίους Τόπους! Ο Χριστός αναστήθηκε, το ίδιο και η Παναγία. Στο σχέδιό της θείας πρόνοιας, ωστόσο, που δεν θέλει να σύρει κανέναν δια της βίας στη Βασιλεία του Θεού, αφήνεται ακόμη να «βασιλεύει» το κακό και η αμαρτία. Και τελευταίος θα καταργηθεί και ο σωματικός θάνατος. Πότε; Κατά την κοινή ανάσταση των νεκρών, που προσδοκούμε στη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού. Αλλά τι να λέμε πάλι; Πώς θα τα νιώσεις όλα αυτά και θα τα προγευθείς αν δεν προσέλθεις στη ζωή της Εκκλησίας, στο Ποτήριο της Θείας Ευχαριστίας; Όλα είναι θέμα πίστεως, η οποία με τη σειρά της είναι καρπός σχέσεως με τον Θεό. Αν δεν πιστέψεις πρώτα, δεν πρόκειται να πάρεις τίποτε από τον Κύριο. Αλλά και ως δοκιμή, έρχου και ίδε, βρε αδερφέ. Δεν έχεις να χάσεις τίποτε περισσότερο από τη μιζέρια και τραγικότητα που ήδη βιώνουμε σχεδόν όλοι μας! Αλλά να θυμάσαι: η πίστη και η σχέση έχει να κάνει με την αγάπη. Και μόνο μ’ αυτήν… 

Θρησκευτικά: Δημοσιεύθηκαν στο Φ.Ε.Κ. τα νέα Προγράμματα Σπουδών

Mε απόφαση της Υφυπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Σοφίας Ζαχαράκη δημοσιεύθηκαν στο Φύλλο της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως (Φ.Ε.Κ.) τα νέα, αναθεωρημένα Προγράμματα Σπουδών Δημοτικού – Γυμνασίου και Λυκείου (ΓΕΛ & ΕΠΑΛ).

Ημερίδα της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου: "Αμίλκας Αλιβιζάτος: Πανεπιστημιακή διδασκαλία, εκκλησιαστική διακονία και οικουμενικός διάλογος"

Ημερίδα με θέμα «Ο Αμίλκας Αλιβιζάτος και η νεοελληνική θεολογία: Πανεπιστημιακή διδασκαλία, εκκλησιαστική διακονία και οικουμενικός διάλογος» θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο, 14 Μαρτίου 2020 στο Συνεδριακό Κέντρο της Μητρόπολης Δημητριάδος, στα Μελισσάτικα. Η ημερίδα διοργανώνεται από την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου σε συνεργασία με το Ίδρυμα Θρησκευτικών Επιστημών (FSCIRE) της Μπολόνια (Ιταλία) και είναι η τέταρτη στη σειρά θεολογικών συναντήσεων με γενικό τίτλο «Θεολογικές Προσωπογραφίες».

Tα νέα, αναθεωρημένα Προγράμματα Σπουδών στα Θρησκευτικά σε Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο

Eκ μέρους του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) δοθηκε στη δημοσιότητα η Εισήγηση της ad hoc 7μελούς Επιστημονικής Επιτροπής για τα νέα, αναθεωρημένα προγράμματα Σπουδών για το μάθημα των Θρησκευτικών στο Δημοτικό, το Γυμνάσιο και το Λύκειο. Την Εισήγηση αναμένεται να εγκρίνει η πολιτική ηγεσία του Υπ. Παιδείας και Θρησκευμάτων δημοσιεύοντας σε ΦΕΚ τα νέα Προγράμματα για να εκδοθεί εν συνεχεία η απόφαση εφαρμογής τους από τη νέα σχολική χρονιά (2020-2021).

* Aναλυτικά, η Εισήγηση της Επιστημονικής Επιτροπής και οι προτάσεις για τα νέα, αναθεωρημένα Προγράμματα Σπουδών στο Ιστολόγιο του Συντονιστή Θεολόγων Στ. Ελλάδος

Κορονοϊός vs Θεία Κοινωνία

Toυ Κώστα Νούση,

Φιλολόγου-Θεολόγου Μ.Th.

Θυμάμαι χρόνια πριν είχα ακούσει για έναν χαρισματικό γέροντα στα μέρη της Θράκης που έλεγε, μάλλον προφήτευε, ότι θα έρθει καιρός που οι άνθρωποι δεν θα μπορούν να προστατευθούν από πρωτόγνωρες λοιμικές και άλλες ασθένειες, πλην αυτών που θα εξομολογούνται και θα κοινωνούν. Αυτό και μόνο είναι αρκετό ως απάντηση στα περίεργα γεγονότα και τις καινοφανείς απορίες των ημερών μας. Φαίνεται πως τα χρόνια που ο γέροντας αυτός προέβλεπε χάριτι Θεού έφτασαν ήδη…

Η πρωτοφανής ενέργεια του Πατριαρχείου Ρουμανίας να επιτρέψει – άκουσον και φρίξον – τη χρήση πλαστικού κουταλιού για τη χορήγηση της θείας Κοινωνίας στους πιστούς είναι τουλάχιστον βλάσφημη, κατά την άποψή μου. Οι Ιεράρχες της Εκκλησίας αυτής θα έπρεπε να υποστούν επιτίμιο για την ενέργειά τους αυτήν, που αποδομεί τη σύνολη πίστη της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Θα μου πείτε, δεν το πίστευαν αυτό οι πατέρες, απλά το έκαναν για τους «ασθενείς τη πίστει». Το ίδιο ισχυρίστηκαν και αυτοί σε δεύτερη – διορθωτική ανακοίνωσή τους, κατά την οποία πήγαν να συμμαζέψουν τα ασυμμάζευτα…