Τρίτη 22 Σεπτεμβρίου 2009

Υποχρεωτικά τα Θρησκευτικά

ΕΝΩΣΗ ΘΕΟΛΟΓΩΝ Ν. ΛΑΡΙΣΑΣ

* Προς τους συναδέλφους των Γυμνασίων

- ΓΕΛ και ΕΠΑΛ του νομου

Ενημερωτικό Σημείωμα / 18-09-2009

Παραμένει υποχρεωτικό

το θρησκευτικό μάθημα

«Το μάθημα των Θρησκευτικών παραμένει υποχρεωτικό στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση…», τονίζει το υπουργείο Παιδείας επιχειρώντας, μέσω απάντησης που δίνει δια της υπηρεσιακής οδού, σε τεθείσα σχετική ερώτηση, να αμβλύνει τη σύγχυση που είχε προκαλέσει πέρυσι τον Αύγουστο (2008) σχετική εγκύκλιός του για το θέμα των απαλλαγών και η οποία είχε εν πολλοίς δημιουργήσει την εντύπωση ότι το μάθημα – εξ αιτίας της δυνατότητας απαλλαγής απ’ αυτό, με την επίκληση λόγων συνείδησης - μετεξελισσόταν σε προαιρετικό.

Συγκεκριμένα με το υπ’ αριθμ. 72719/Γ2/22-6-2009 έγγραφό του ο Διευθυντής του τομέα Β/θμιας Εκπαίδευσης του ΥΠΕΠΘ, Αθαν. Νικολόπουλος, απαντώντας σε σχετικά ερωτήματα φορέων της εκπαιδευτικής κοινότητας, επισημαίνει ότι «…το μάθημα των Θρησκευτικών παραμένει υποχρεωτικό στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, σύμφωνα και με την με αρ. πρ. Φ12/977/109744/Γ1/26-08-2008 εγκύκλιο του ΥΠ.Ε.Π.Θ., η οποία προβλέπει ότι «οι μη Ορθόδοξοι μαθητές, δηλ. οι αλλόθρησκοι ή οι ετερόδοξοι, οι οποίοι απαλλάσσονται από το μάθημα των Θρησκευτικών (...), κατά την ώρα διδασκαλίας του συγκεκριμένου μαθήματος παρακολουθούν υποχρεωτικά τη διδασκαλία διαφορετικού διδακτικού αντικειμένου σε άλλο τμήμα της ίδιας τάξης». (βλ. συνημμένο δημοσίευμα στην εφημερίδα «Ελευθερία», 5/7/2009, σελ. 6).

Διευκρινίζεται, επίσης, ότι στην περίπτωση που η συγκεκριμένη τάξη λειτουργεί μόνο με ένα τμήμα, οι μαθητές αυτοί παρακολουθούν εκπαιδευτικό πρόγραμμα που καθορίζεται για το σκοπό αυτό από το Σύλλογο Διδασκόντων του σχολείου. Για μεν τους αλλοδαπούς, το πρόγραμμα αφορά στο μάθημα της ελληνικής γλώσσας, για δε τους υπόλοιπους, μάθημα ανάλογο με τις μαθησιακές τους ανάγκες. Με τις παραπάνω εγκυκλίους καθίσταται σαφές ότι το μάθημα των Θρησκευτικών διδάσκεται σε όλες τις σχολικές μονάδες της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, σύμφωνα με τα επίσημα υποχρεωτικά αναλυτικά και ωρολόγια προγράμματα, αλλά δίνεται η δυνατότητα απαλλαγής στους αλλόθρησκους και ετερόδοξους μαθητές, οι οποίοι για λόγους συνείδησης δεν επιθυμούν να παρακολουθήσουν το εν λόγω μάθημα.

* Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την διακηρυγμένη, επίσημη θέση του υπ. Παιδείας - την οποία είχε εκφράσει τον περασμένο Νοέμβριο (Α.Π. 450/20-11-2008) ο τότε υπουργός κ. Ευρ. Στυλιανίδης και η οποία συνεχίζει να υφίσταται ως διαρκούς ισχύος απόφαση και από τον νέο υπουργό Παιδείας κ. Αρη Σπηλιωτόπουλο - «το μάθημα των Θρησκευτικών παραμένει υποχρεωτικό για όλους τους Ορθοδόξους Χριστιανούς μαθητές», επιπροσθέτως δε «μπορούν, επίσης, να το παρακολουθήσουν και όσοι μη ορθόδοξοι το επιθυμούν».

Με την ίδια «διακήρυξή» του, το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, αποδεχόμενο την επιστημονική προσέγγιση, επί του θέματος, του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, είχε επισημάνει ότι «το μάθημα των Θρησκευτικών δεν έχει ομολογιακό - κατηχητικό χαρακτήρα αλλά είναι γνωσιολογικό, δηλαδή συμπεριλαμβάνει αναφορές όχι μόνον στην επικρατούσα θρησκεία αλλά και σε άλλα δόγματα και θρησκείες».

ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ

Tέλος, όσον αφορά στο θέμα των αιτήσεων απαλλαγής, υπενθυμίζουμε ότι η υποβολή τους, για να είναι νόμιμη, θα πρέπει να υποβάλλεται εντός της προθεσμίας την οποία ορίζει μετά πάσης σαφηνείας η υπ’ αριθμ. Γ2/12907/08 - 02 – 2005 σχετική εγκύκλιος του υπ. Παιδείας. Στην εγκύκλιο αυτή ορίζονται τα εξής:

"Διευκρινίζουμε ότι, επειδή η καθυστερημένη κατάθεση της δήλωσης θα δημιουργούσε προβλήματα, εάν γινόταν μετά την κατάθεση βαθμολογίας από τον διδάσκοντα το μάθημα καθηγητή και επειδή άλλες διατάξεις, που αφορούν απαλλαγές από τη διδασκαλία μαθημάτων (Γυμναστική Π.Δ. 104/79) ορίζουν ότι η κατάθεση των δικαιολογητικών γίνεται εντός πέντε ημερών από της ενάρξεως των μαθημάτων, εκτός από τις περιπτώσεις ξαφνικού συμβάντος, θεωρείται σκόπιμο το αίτημα για την απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών να γνωστοποιείται στη Διεύθυνση του Σχολείου με την έναρξη της διδασκαλίας των μαθημάτων".

Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου 2009

H "Θεολογία" σε νέα πορεία

Νέο ξεκίνημα για το επιστημονικό

περιοδικό της Εκκλησίας της Ελλάδος

* Ανοιγμα στη κοινωνία επιχειρεί το επιστημονικό περιοδικό της Εκκλησίας της Ελλάδος, με νέο Διευθυντή τον Δρα Θεολογίας Σταύρο Γιαγκάζογλου, Σύμβουλο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Tου Χάρη Ανδρεόπουλου *

Ανανεωμένο ποιοτικά, με εμφανή το στόχο για το άνοιγμά του στην ευρύτερη επιστημονική κοινότητα και τη κοινωνία, καθώς, επίσης, και βελτιωμένο αισθητικά, κυκλοφόρησε το νέο τεύχος του επιστημονικού περιοδικού «Θεολογία», στο νέο του ξεκίνημα, υπό την διεύθυνση του Συμβούλου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Δρα Θεολογίας, Σταύρου Γιαγκάζογλου.

O κ. Γιαγκάζογλου διαδέχθηκε στη θέση του Διευθυντού Συντάξεως του επιστημονικού περιοδικού της Εκκλησίας της Ελλάδος, τον αποχωρήσαντα, μετά από πολυετή (26ετή) θητεία στη θέση αυτή, ομότιμο καθηγητή του πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ευαγ. Θεοδώρου, επιχειρώντας να χαράξει μια νέα πορεία που να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις των καιρών για ένα περιοδικό το οποίο χωρίς να αποβάλει τον ακαδημαϊκό του χαρακτήρα μπορεί να γίνει πιο δυναμικό, αισθητικά πιο ελκυστικό και, κυρίως, πιο ενδιαφέρον για περισσοτέρους ανθρώπους. Να συνεχίσει να απευθύνεται, ως επιστημονική επετηρίδα, στους εξειδικευμένους επιστήμονες και ερευνητές, αλλά, εφεξής, να είναι προσιτό και στο χώρο πέραν των ειδικών, κυρίως, δε να διακονεί και να υποστηρίζει θεολογικά και ποιμαντικά το έργο της Εκκλησίας στο σύγχρονο κόσμο. Νομίζουμε ότι το πρώτο δείγμα αυτής της προσπάθειας, έτσι όπως σαρκώνεται στο νέο τεύχος της νέας πορείας είναι πολύ ελπιδοφόρο.

Η «Θεολογία» θα κυκλοφορεί σε τέσσερα (αντί των δύο μέχρι πρότινος) τεύχη ανά έτος. Από αυτά τα δύο θα είναι ποικίλης θεολογικής ύλης και τα άλλα δύο θα αναφέρονται σε συγκεκριμένα κάθε φορά θεολογικά αφιερώματα, ενδιαφέροντα και προσβάσιμα και από τον μέσο αναγνώστη. Σε κάθε τεύχος πέραν του αφιερώματος είναι δυνατόν να δημοσιεύονται ακόμη: στη στήλη «Ιδιόμελα», ορισμένες ανεξάρτητες θεματικά θεολογικές μελέτες ή δοκίμια. Στη στήλη «Θεολογικά Χρονικά», αναφορά σε σημαντικά γεγονότα από τον διορθόδοξο και διαχριστανικό κόσμο, όπως συνοδικές συνδιασκέψεις, συνέδρια, επίσημοι διαχροστιανικοί διάλογοι, κ.α. Στη στήλη «Περιοδικά Ανάλεκτα» σύντομη επισκόπηση των ελληνικών και ξένων θεολογικών περιοδικών, στη στήλη «Βιβλιοστάσιον», βιβλιοκριτικά δοκίμια και παρουσιάσεις θεολογικών μονογραφιών, βιβλίων και λοιπών εκδόσεων. Τέλος, στη στήλη «Αναλόγιον», ενημερωτικό δελτίο πρόσφατων θεολογικών εκδόσεων.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΙ

Η Συντακτική Επιτροπή του περιοδικού θα είναι πολυμελής, θα έχει ενιαύσια θητεία και θα απαρτίζεται από καθηγητές των Θεολογικών Σχολών Αθηνών (σ’ αυτή τη σύνθεση της Σ.Ε. συμμετέχουν οι ομότιμοι και εν ενεργεία καθηγητές κ.κ. Γ. Γαλίτης, Βλ. Φειδάς, Χρ. Βούλγαρης, Κων. Δεληκωνσταντής) και Θεσσαλονίκης (Ανέστης Κεσελόπουλος και Θεοδ. Γιάγκου) ανά επιστημονικό κλάδο, με τη συμμετοχή ενός Μητροπολίτη της Εκκλησίας της Ελλάδος κατόχου διδακτορικού τίτλου (Συμεών, Νέας Σμύρνης). Ακόμη το περιοδικό «Θεολογία» μπορεί να διοργανώνει θεολογικά συνέδρια, ημερίδες, εργαστήρια, τράπεζες λόγου και άλλες δράσεις με σκοπό τη μελέτη, τον διάλογο, τη διαβούλευση ή την προετοιμασία θεολογικών και ποιμαντικών συναντήσεων ή γεγονότων. Tα πρακτικά ή κείμενα από τις εκδηλώσεις μπορεί να δημοσιεύονται στις σελίδες του ή να αποτελούν ξεχωριστές εκδόσεις. Ακόμη ορισμένα από τα κείμενα που ήδη έχουν δημοσιευθεί στο περιοδικό ή άλλα κείμενα ευρύτερου θεολογικού ενδιαφέροντος, τα κείμενα των θεολογικών διαλόγων που διεξάγει η Ορθόδοξη Εκκλησία, πρακτικά συνεδρίων, σεμιναρίων, ημερίδων και εργαστηρίων μπορεί να δημοσιεύονται σε μια ειδική σειρά θεολογικών δοκιμίων και εκδόσεων ως Ανάλεκτα του περιοδικού «Θεολογία».

Σύντομα, θα δημιουργηθεί ιστοσελίδα του περιοδικού, όπου θα αναπτυχθεί τράπεζα δεδομένων με τα παλαιά τεύχη, θα φιλοξενούνται περιλήψεις ή ενδεικτικά κείμενα του περιοδικού και θα παρέχονται πληροφορίες για θεολογικά γεγονότα και εκδηλώσεις που συμβαίνουν στην Εκκλησία της Ελλάδος και στην Ορθοδοξία ανά την οικουμένη.

ΣΤΟΧΟΣ Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Στο προλογικό του σημείωμα ο Σταύρος Γιαγκάζογλου τονίζει ότι για την αναδιοργάνωση του περιοδικού η μέριμνα για το ουσιαστικό περιεχόμενο της προσφερόμενης ύλης θα είναι διαρκής και ακατοπόνητη, για να γίνει η «Θεολογία» σύγχρονο, ενδιαφέρον και παρεμβατικό στον ακαδημαϊκό, επιστημονικό και, γενικότερα, στον χώρο του πνεύματος περιοδικό. Κι’ αν κρίνουμε απ΄ τα περιεχόμενα του νέου τεύχους, φαίνεται ότι η προσδοκία αυτή αρχίζει νωρίς να γίνεται πράξη, καθώς στο τεύχος της νέας πορείας φιλοξενούνται θαυμάσια κείμενα από εξαιρετικούς ιεράρχες, διακεκριμένους κληρικούς, από μάχιμους θεολόγους, αλλά και πανεπιστημιακούς. Ετσι, π.χ. ο αναγνώστης μπορεί να απολαύσει κείμενα, όπως του μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου για «Τα εκατόν πεντήκοντα κεφάλαια του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά», του Σταύρου Γιαγκάζογλου («Ο ανθρωπισμός της ερήμου» - μια εξαιρετική μελέτη για τον πολιτισμό της ερήμου, ως φαινόμενο του μοναχισμού, με στοιχεία από την ασκητική και νηπτική γραμματεία προερχόμενα από τη μοναστική παράδοση), του αρχιμ. Ιωάννου Καραμούζη («Ποιμαντική ανάγνωση της Ακολουθίας του Οσίου Μάρκου του Κωφού»), του καθηγητού Λαογραφίας του Δημοκριτείου παν/μιου Θράκης, Μανώλη Βαρβούνη («Προσκυνηματικές εκδρομές και ιερές αποδημίες»), του Θανάση Παπαθανασίου (της «Σύναξης») για την ιεραποστολή σε σχέση με τη θεολογία του π. Αλεξάνδρου Σμέμαν («Η Εκκλησία ως αποστολή - Ένα κριτικό ξανακοίταγμα της λειτουργικής θεολογίας του π. Αλεξάνδρου Σμέμαν»), κ.α.

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

Για τις εξελίξεις στο χώρο της θεολογικής επιστήμης (επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες στην Ελλάδα και το εξωτερικό), παρέχεται πλήρης ενημέρωση μέσω της στήλης «Θεολογικά Χρονικά» (περιοδικά, νέες εκδόσεις, κλπ) της οποίας την επιμέλεια έχουν οι θεολόγοι Νικ. Ασπρούλης, Αικατερίνη Τσαλαμπούνη (λέκτορας της Θεολογικής του ΑΠΘ και έχουσα την εξαιρετική ιστοσελίδα των Βιβλικών Σπουδών: http://biblicalstudiesblog.blogspot.com/ ), Bασ. Τζέρπος, Dragica Tandic και οι π. Φίλιππος Ζυμάρης και Δημήτριος Μπαθρέλλος. Στο παρόν τεύχος δημοσιεύονται και άρθρα των καθηγητών κ.κ. Ιωαν. Καραβιδόπουλου και Μάριος Μπέγζου in memoriam για τον αείμνηστο καθηγητή Σάββα Αγουρίδη. Τέλος, στις στήλες «Βιβλιοστάσιον» και «Αναλόγιον» παρουσιάζονται όλες οι θεολογικές εκδόσεις των τελευταιών ετών. Στo επόμενο τεύχος του περιοδικού θα δημοσιευθεί αφιέρωμα με θέμα: «Ο συνοδικός θεσμός».

* Σημειώνεται ότι η ετήσια συνδρομή της «Θεολογίας» είναι για το εσωτερικό 40 ευρώ και 70 για το εξωτερικό. Οι φοιτητές της Θεολογίας και οι Θεολόγοι εκπαιδευτικοί καταβάλλουν το ήμισυ της ετήσιας συνδρομής. Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στα τηλ. 210 – 7273313 και στο e-mail: theologia@ecclesia.gr

Ο ΝΕΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ

Ο νέος διευθυντής της «Θεολογίας», Δρ. Σταύρος Γιαγκάζογλου γεννήθηκε στη Δράμα το 1962 και το 1984 έλαβε το πτυχίο του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ. Σπούδασε επίσης οικουμενική θεολογία στη Γενεύη (Institut Oecuménique de Bossey), μεσαιωνική θεολογία και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Fribourg στην Ελβετία (1985-1988).Το 1988 διορίσθηκε καθηγητής θεολόγος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ενώ το 1995 αναγορεύθηκε διδάκτωρ θεολογίας του ΑΠΘ με ειδίκευση στο συστηματικό κλάδο. Έλαβε μέρος ως προσκεκλημένος ομιλητής σε διάφορα συνέδρια, σεμινάρια και διαλέξεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Δίδαξε σειρά μαθημάτων στα Π.Ε.Κ. και με ανάθεση στο Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ. Σύμβουλος του Π.Ι. σε θέση ειδικότητας Θεολόγου εξελέγη το Νοέμβριο του 2002 και ανέλαβε καθήκοντα τον Απρίλιο του 2003.

Ως Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου πραγματοποίησε εισηγήσεις σε ενημερωτικές συναντήσεις με Σχολικούς Συμβούλους και καθηγητές θεολόγους της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για θέματα της ειδικότητας και των προγραμμάτων του Π.Ι. σε διάφορες πόλεις. Με πρωτοβουλία του πραγματοποιήθηκε συνάντηση της επιτροπής παιδείας των εν Ελλάδι Ρωμαιοκαθολικών και του τομέα θεολόγων του Π.Ι.. που συζήτησε ζητήματα που αφορούν τα σχολικά εγχειρίδια του μαθήματος των Θρησκευτικών στα σχολεία των Ρωμαιοκαθολικών στην Ελλάδα.

Εποπτεύει τη συγγραφή των νέων εγχειριδίων του μαθήματος των Θρησκευτικών για τον μαθητή και τον καθηγητή καθώς και τα συνακόλουθα λογισμικά. Συμμετέχει στην καινοτόμο δράση του Π.Ι. για την διάχυση και επέκταση της Ευέλικτης Ζώνης διαθεματικών προσεγγίσεων στα σχολεία της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με ευθύνη για την εξέλιξη και διεξαγωγή της στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Σε συνεργασία με την αρμόδια επιτροπή της Βουλής των Ελλήνων για την Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας, συμμετείχε εκ μέρους του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου στην οργανωτική επιτροπή προετοιμασίας και διεξαγωγής του διεθνούς συνεδρίου με θέμα: «Ορθοδοξία και Παιδεία. Τα Θρησκευτικά ως μάθημα ταυτότητας και πολιτισμού», που πραγματοποιήθηκε στο Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλίας στο Βόλο τον Μάιο του 2004.

Μετέφρασε από τα γαλλικά μελέτες και βιβλία, δημοσίευσε πάνω από σαράντα άρθρα και μελέτες στην ελληνική, γαλλική, αγγλική και σερβική γλώσσα και συνέγραψε, μεταξύ άλλων: Προλεγόμενα στη θεολογία των ακτίστων ενεργειών, εκδ. Τέρτιος, Κατερίνη 1992 – Κοινωνία Θεώσεως. Η σύνθεση Χριστολογίας και Πνευματολογίας στο έργο του αγίου Γρηγορίου Παλαμά (διδακτορική διατριβή), Αθήνα 2001 – Ελληνισμός και Χριστιανισμός κατά τον τρίτο αιώνα, ερευνητικό πρόγραμμα της Ακαδημίας Αθηνών, Θεσσαλονίκη 1996 – Το περί Εκκλησίας δόγμα της Ορθοδοξίας, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα 2004 – Το ορθόδοξο ήθος, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα 2004.

Εχει δημοσιεύσει δεκάδες άρθρων για το θρησκευτικό μάθημα. Προσφάτως δημοσιεύθηκε και στο «amen.gr», το υπό τον τίτλο «Τα θρησκευτικά και το ζήτημα της Απαλλαγής - Δυνατότητες και προϋποθέσεις για μία εναλλακτική προσέγγιση του θρησκευτικού μαθήματος» άρθρο του (αρχική δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό «Εκπαιδευτική Κιβωτός» της Δ/νσης Β/’θμιας Εκπαίδευσης Ν. Λάρισας, τ. 4, Ιουνίου 2009): http://www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=250

* * * *

Με τον Σταύρο Γιαγκάζογλου έχουμε συναντηθεί σε συνέδρια και ημερίδες στην Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών της Ι. Μ. Δημητριάδος, έχουμε συνομιλήσει αρκετές φορές στο εκκλησιαστικό ραδιόφωνο της Ιεράς Μητρόπολης Λάρισας (96,3 FM), για διάφορα θέματα που έχουν την αναφορά τους στη θεολογική και παιδαγωγική επιστήμη, και, κυρίως, για το περιεχόμενο και τον χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών, ιδίως μετά τις γνωστές περιπέτειες που πέρασε το μάθημα εξ αιτίας της έκδοσης το περυσινό καλοκαίρι (2008) των γνωστών εγκυκλίων περί απαλλαγών.

Πρόκειται, όπως τεκμαίρεται και από το πλούσιο βιογραφικό του σημείωμα για εξαίρετο επιστήμονα, για συνάδελφο που αγαπά και πονά το θρησκευτικό μάθημα και, ειδικά από το περασμένο καλοκαίρι, "οργώνει" την Ελλάδα προκειμένου να συμμετάσχει σε συνέδρια και ημερίδες για την ανάδειξη της γνωσιακής και παιδαγωγικής του αξίας και την αναγκαιότητα να παραμείνει στο ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου ως υποχρεωτικό.

Του ευχόμαστε από καρδιάς ο Θεός να τον δυναμώνει για να υπηρετεί με το ίδιο μεράκι και όρεξη και την Εκκλησία μας (ως νέος διευθυντής του περιοδικού "Θεολογία"), και την Παιδεία μας (από τη θέση του Συμβούλου Θεολόγων στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο).

* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι δημοσιογράφος – θεολόγος ΑΠΘ (xaan@theo.auth.gr), M.Th. Iστορικής Θεολογίας, συνεργάτης της εφημερίδας «Ελευθερία» ν. Λάρισας και καθηγητής Β/’θμιας Εκπαίδευσης (Γυμνάσιο και Λύκειο Αρμενίου ν. Λάρισας).

Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2009

"Να αντισταθούμε στην επιχειρούμενη απαξίωση του μαθήματος!"

O καλός συνάδελφος Σπύρος Παπακωστόπουλος, "ξαναχτύπησε" μέσα από το αγωνιστικό του ιστολόγιο (http://exagorefsis.blogspot.com/2009/09/blog-post_7231.html), στέλνοντάς μας, μ' αφορμή την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, τις ευχές καθώς και μήνυμα αντίστασης απέναντι σ' όλους εκείνους που επιβουλεύονται το θρησκευτικό μάθημα:

* * * *

Συνάδελφοι θεολόγοι, καλή και ευλογημένη σχολική χρονιά.

Καλό αγώνα για το μάθημά μας, το οποίο "πληγωμένο", για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, προσπαθεί να βρει το βηματισμό του εντός της ελληνικής εκπαίδευσης. Είμαι σίγουρος ότι πολλοί από εμάς με έκδηλη την αγωνία στα πρόσωπά μας θα μπούμε στις τάξεις, χωρίς να ξέρουμε τι θα "ξημερώσει" για το μάθημά μας. Σ' αυτά τα δύο χρόνια της δοκιμασίας μας, οι προσπάθεις επιβίωσης πολλές, οι διαμαρτυρίες έντονες, οι φρούδες και μάταιες υποσχέσεις αδίστακτα "στραγγαλίζουν" την αποσταμένη ελπίδα μας, έτσι που να προβληματίζεσαι για το αν το κουράγιο λιγοστεύει ή περισσεύει.Και να που τα πρώτα δείγματα απειλητικής αντι - συναδελφικής συμπεριφοράς καταγράφονται, ήδη, αφού κάποιοι Διευθυντές Γυμνασίων ή και Γενικών Λυκείων "στάζουν χολή" εναντίον εκείνων των θεολόγων, που τόλμησαν να τους ελέγξουν σχετικά με την μη πιστή εφαρμογή των εγκυκλίων. Και όλα αυτά, επειδή κάποιοι συνάδελφοι απαίτησαν το αυτονόητο, δηλαδή να τηρηθεί η ΙΣΟΤΗΤΑ έναντι όλων των μαθητών και να μην αυθαιρετούν όσοι εκ των Διευθυντών αποφάσισαν να υιοθετήσουν ως στάση για το μάθημά μας: "ΣΦΑΛΙΑΡΑ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ; ΤΑΦΟΠΛΑΚΑ ΕΓΩ". Τα επιχειρήματά τους, δε, ως ένα βαθμό κατανοητά, ότι δεν μπορούν να διαταράξουν την εύρυθμη και ομαλή λειτουργία των σχολείων με το να απασχολούνται, σε άλλο τμήμα της ίδιας τάξης (ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ) και σε άλλο διδακτικό αντικείμενο, όσοι απαλλάσσονται από τα θρησκευτικά, αποτελούν προφάσεις εν αμαρτίαις, αφού ο αριθμός των απαλλασσομένων, τουλάχιστον πέρυσι, ήταν μικρός και εύκολα διαχειρίσιμος.

Αντίθετα, όπου τηρήθηκε, δογματικά, η διευθυντική στάση της "ΤΑΦΟΠΛΑΚΑΣ", ήδη έχει δοθεί το ανάλογο στίγμα, έτσι που να υπάρχει μέγιστος κίνδυνο αύξησης των απαλλαγών, τη στιγμή κατά την οποία ο προσχηματικά προφασιζόμενος ανύπαρκτο λόγο συνείδησης γνωρίζει ότι χωρίς κόστος(ΤΗ ΑΝΟΧΗ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ) θα απαλλαγεί, δηλαδή δεν θα παρακολουθεί άλλο μάθημα. Συνεπώς, η άρνηση ή αδιαφορία κάποιων Διευθυντών να εφαρμόσουν το νόμο (εν προκειμένω η αναφορά στο νόμο περί υποχρεωτικότητας σαφέστατα αναφέρεται σε ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ - jus cogens, χωρίς δυνατότητα, καν, διακριτικής ευχέρειας) προετοίμασε ή θα προετοιμάζει το έδαφος για μια πλήρη αποθράσυνση όσων εκ των μαθητών, άνευ κόστους, καταχρηστικώς θα ασκούν ένα δικαίωμα, που παρέχει η Ελληνική Πολιτεία ρυθμίζοντας, όμως, συγκεκριμένες περιπτώσεις ετεροδόξων ή αλλοθρήσκων. Το εν λόγω δικαίωμα δεν πρέπει να μεταλλάσσεται σε "εκπτωτικό κουπόνι μαθησιακής αναίδειας".

Πρόσφατα είχα δύο τηλεφωνικές συνομιλίες με τη Διεύθυνση Σπουδών, Τμήμα Γ του ΥΠΕΠΘ, στην οποία Διευθυντής είναι ο κ.Νικολόπουλος και μίλησα, την πρώτη φορά, με την κ. Γεωργιτσόγιαννη, ενώ τη δεύτερη, με την κ. Αντωνίου (και οι δύο κυρίες είναι παρά τω Νικολοπούλω). Μου είπαν ότι τελεί εις γνώσιν τους 1) η εκκρεμότητα του θέματος περί προθεσμίας απαλλαγών και 2) η καταστρατήγηση του νόμου από πλευράς Διευθυντών. Στη συνέχεια με διαβεβαίωσαν ότι τα εν λόγω θέματα συζητούνται, αλλά η επίλυσή τους εξαρτάται από την πολιτική του υπουργείου. Δεν μου απέκλεισαν, επειδή καθίστανται αποδέκτες ανάλογων αιτημάτων από διαφόρους φορείς, να επανέλθει το υπουργείο με νεώτερη διευκρινιστική εγκύκλιο, αλλά μου επεσήμαναν και το εμπερίστατο των χρονικών στιγμών, δηλαδή η εν εξελίξει γρίππη και η ομιχλώδης προεκλογική ατμόσφαιρα.Αγαπητοί συνάδελφοι, δυστυχώς δεν βοηθά την όλη υπόθεση η συγκεκριμένη χρονική συγκυρία. Φρονώ,δε, ότι μάλλον, σκοπίμως, δεν επιθυμούν να επιλυθούν τα παραπάνω θέματα, διότι, κατά την προσωπική μου γνώμη, είναι προδιαγεγραμμένη η εκφυλιστική πορεία του μαθήματός μας. Όμως, σ΄αυτό, συνηγορεί και η από μέρους μας αδράνεια, όταν, επί παραδείγματι, διστάζουμε να στηλιτεύσουμε την παρανομία των εκάστοτε Διευθυντών μας (δεν έχουμε κάτι με τα πρόσωπα, αλλά με τα έργα τους που ως θεσμικά όργανα ενεργούν), όταν ανέχομαστε την αυθαιρεσία τους, προκειμένου να είμαστε αρεστοί σ' αυτούς, τους οποίους ξεβολεύουμε "τραβώντας τους το αυτί", όταν ένοχα σιωπούμε "ΕΙΣ ΩΤΑ ΜΗ ΑΚΟΥΟΝΤΩΝ", όταν λέμε "σιγά μη βγάλω εγώ το φίδι από την τρύπα".

Συνάδελφοι, θέλουμε, πράγματι κάτι ν΄αλλάξει; θέλουμε να τους εμποδίσουμε από την ισοπέδωση, που σκόπιμα και σιγά - σιγά θέλουν να επιφέρουν; Αν η απάντηση είναι "ναι", τότε ΑΝΤΙΣΤΑΘΕΙΤΕ υψώνοντας τη φωνή σας απέναντι στο άδικο. ΑΝΤΙΣΤΑΘΕΙΤΕ εν ονόματι ΟΛΩΝ των μαθητών σας, που αληθινά αγαπάτε. ΑΝΤΙΣΤΑΘΕΊΤΕ εν ονόματι της Χριστοκεντρικής προτροπής: "τα του Καίσαρος Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ".

Με συναδελφική αγάπη και εκτίμηση

ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΠΑΠΑΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ (θεολόγος - 1ο Γυμνάσιο Βούλας)

* * * *

Αγαπητέ συνΑΔΕΛΦΕ, αντευχόμαστε - συμφωνούμε - συνεχίζουμε (τον αγώνα)....
Καλή κι' Ευλογημένη Σχολική Χρονιά να' χουμε!

Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου 2009

Οι εισηγήσεις των επιστημόνων στο 11ο Διαχριστιανικό Συμπόσιο της Ρώμης












* Οι χαιρετισμοί του Πάπα Βενεδίκτου ΙΣΤ', του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, του Kοσμήτορα της Θεολoγικής Σχολής και του Προέδρου του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ - «Αιχμηρή» τοποθέτηση του ρωμαιοκαθολικού Αρχιεπισκόπου Κερκύρας κ. Ιωάννη Σπιτέρη για τις θεολογικές θέσεις των Μητροπολιτών Περγάμου και Πειραιώς και του μακαριστού π. Ιωάννου Ρωμανίδη
* * * *
Με απόλυτη επιτυχία ολοκληρώθηκε στη Ρώμη το 11ο Διαχριστιανικό Συμπόσιο που πραγματοποιήθηκε από 3 μέχρι 5 Σεπτεμβρίου, είχε σαν διοργανωτές το Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ και το Ποντιφικό Πανεπιστήμιο «Antonianum» της Ρώμης και κεντρικό θέμα «Ο ιερός Αυγουστίνος στην Ανατολική και Δυτική Παράδοση».

Στο Συμπόσιο θερμό χαιρετισμό (τον οποίο ανέγνωσε ο ο πρωτοπρεσβύτερος και καθηγητής της Καινοδιαθηκικής Θεολογίας του ΑΠΘ, π. Ιωάννης Σκιαδαρέσης) απέστειλε ο Προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας, Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, ο οποίος εμφανίσθηκε ιδιαίτερα θετικός σε παρόμοιες επιστημονικές πρωτοβουλίες, σαν αυτές των δύο πανεπιστημιακών θεολογικών Τμημάτων, της Θεσσαλονίκης και της Ρώμης που έχουν σαν στόχο τη θεολογική διερεύνηση των διαφορετικών παραδόσεων της Ανατολικής και της Δυτικής Εκκλησίας. Όπως έγραψε το “amen.gr” ((http://www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=528), o κ. Ιερώνυμος, υποστήριξε ότι «τα συμπεράσματα τέτοιων επιστημονικών συμποσίων είναι δυνατόν να αποβούν επωφελή και για τον θεολογικό διάλογο μεταξύ των Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών», ενώ ειδικά για τη περίπτωση του Επισκόπου Ιππώνος Αγίου Αυγουστίνου - ενός κοινού Αγίου των δύο Εκκλησιών – ο Αρχιεπίσκοπος τόνισε ότι «η μελέτη της θέσης και του έργου του στη Δυτική και την Ανατολική παράδοση παρουσιάζεται εξόχως σημαντική για την ίδια τη σχέση μεταξύ της Ορθόδοξης και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας».

Ο ΠΑΠΑΣ ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ

Ο Πάπας της Ρώμης κ. Βενέδικτος ΙΣΤ’, στο δικό του μήνυμα (το οποίο ανέγνωσε ο υπογραμματέας του Ποντιφικικού Συμβουλίου για την Προώθηση της Χριστιανικής Ενότητας, Monsignor Eleuterio Fortino) εξέφρασε την «ιδιαίτερη χαρά» του για τη εκδήλωση, χαρακτηρίζοντας το Συμπόσιο ως «πρωτοβουλία αδελφικής συνάντησης και αντιπαραβολής πάνω στις κοινές όψεις της πνευματικότητας, η οποία αποτελεί την ευεργετική λύμφη για μια ευρύτερη σχέση μεταξύ καθολικών και ορθοδόξων», υποστηρίζοντας, παράλληλα, ότι «η γνώση, με ιστορική αντικειμενικότητα και αδελφική εγκαρδιότητα, του δογματικού και πνευματικού πλούτου που συνθέτουν οι χριστιανικές παραδόσεις της Ανατολής και της Δύσης, καθίσταται επιβεβλημένη όχι μόνο για την αξιοποίησή τους, αλλά και για την προώθηση μιας καλύτερης αμοιβαίας εκτίμησης μεταξύ όλων των χριστιανών».

Ο ΚΟΣΜΗΤΟΡΑΣ

Με θερμά λόγια για τη διοργάνωση του συνεδρίου μίλησαν, εκ μέρους της ελληνικής πλευράς, ο κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, καθηγητής Παιδαγωγικών κ. Ιωάννης Κογκούλης και ο πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας, καθηγητής Παλαιοδιαθηκικής Θεολογίας κ. Δημήτρης Καϊμάκης.

Ο κ. Κογκούλης αναφερόμενος στο θέμα του συνεδρίου εξέφρασε τη εκτίμηση πως «μελετώντας αγίους, όπως είναι ο Ιερός Αυγουστίνος, ενδυναμώνεται η πεποίθησή μας πως στο θεολογικό και γενικότερα τον εκκλησιαστικό χώρο οι όποιες πρωτοβουλίες θα καρποφορήσουν επ’ αγαθώ της οικουμένης, όταν συναντηθούν στους όντως αγίους μας», ενώ καταλήγοντας ανέφερε ότι «η Θεολογική Σχολή, την οποία διακονώ ως Κοσμήτορας, "συγχαίρει πάσιν υμίν" (Φιλ. 2,17) για τη διοργάνωση του παρόντος συνεδρίου».

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

Ο κ. Καϊμάκης, τέλος, ανέφερε ότι σ’ έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από έντονες αντιπαραθέσεις και ανάπτυξη ανταγωνιστικών σχέσεων σε όλα τα επίπεδα, το αίτημα για συμφιλίωση των ανθρώπων προβάλλει συνεχώς και πιο επιτακτικό. Δεν υπάρχει αμφιβολία, επεσήμανε, ότι μεγαλύτερη ευθύνη να ανταποκριθούν στο αίτημα αυτό και να εργαστούν προς την κατεύθυνση της συμφιλίωσης έχουν οι χριστιανοί, αφού βασικό στόχο της πίστης τους έχουν την επίτευξη μιας αυθεντικής κοινωνίας και προσέθεσε ότι το Τμήμα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αναλαμβάνοντας το μερίδιο της ευθύνης που του αναλογεί απέναντι στην Εκκλησία και την κοινωνία γενικότερα, ξεκίνησε και συνεχίζει αδιαλείπτως από το 1992 μέχρι σήμερα να διοργανώνει συμπόσια πνευματικότητας σε συνεργασία με το Ποντιφικό Ινστιτούτο Αntonianum. Πιστεύουμε, κατέληξε, λοιπόν ότι η αυθεντική και σε υγιείς θεολογικές βάσεις εδραζόμενη πνευματικότητα είναι αυτό που περισσότερο από οτιδήποτε άλλο έχει ανάγκη η σύγχρονη κοινωνία. Αναζητώντας αυτές τις αυθεντικές πηγές της πνευματικότητας επιδιώκουμε να τις αναδείξουμε και να τις απαλλάξουμε από ενδεχόμενες παρανοήσεις και στρεβλώσεις που η μακραίωνη απομάκρυνση των Εκκλησιών μας ίσως επέφερε…».

* Σημειωτέον ότι ο πανοσιολογιώτατος αρχιμανδρίτης και καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, π. Ειρηναίος Δελιδήμος ανέγνωσε μηνύματα των σεβ/των Μητροπολιτών Ιωαννίνων Θεοκλήτου , Βεροίας Παντελεήμονος, Δημητριάδος Ιγνατίου και Σύρου Δωροθέου.
ΟΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ

Παρακάτω παραθέτουμε (σε μορφές αρχείου word) τα μηνύματα, τους χαιρετισμούς και τις λίαν ενδιαφέρουσες εισηγήσεις που παρουσιάσθηκαν στο Διαχριστιανικο Συμπόσιο της Ρώμης:

OI EIΣΗΓΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΘΗΚΑΝ ΣΤΟ
ΧΙ ΔΙΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

Ο ιερός Αυγουστίνος στη Δυτική και Ανατολική Παράδοση
(Sant’Agostino nella tradizione occidentale e orientale)

Πέμπτη 3 Σεπτεμβρίου

ΠΡΟΕΔΡΟΙ: Ο Mons. ELEUTERIO FORTINO και ο καθ. Πετροσ Βασιλειαδης
Χαιρετισμοί εκκλησιαστικών και ακαδημαϊκών αρχών:

- Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ΄
- Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
- Κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ
- Προέδρου Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ
- Προέδρου Ινστιτούτου Πνευματικότητας ANTONIANUM
- Σεβ. Αρχιεπισκόπου Κέρκυρας κ. Ιωάννης Σπιτέρης - Εισαγωγή στο θέμα του Συμποσίου
(σημ. συντάκτου: Εντύπωση, μάλλον αρνητική, προκαλεί η εισήγηση του Ρ/Κ σεβ/του Ρ/Κ Αρχιεπισκόπου Κέρκυρας, για την αιχμηρή κριτική που ασκεί σε βάρος της βυζαντινής θεολογίας (υποστηρίζοντας ότι «είχε πάντοτε την αλαζονική συνείδηση πως υπερείχε της λατινικής»), κατά ορθοδόξων επισκόπων (όπως, π.χ. εις βάρος του σεβ/του Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα, που τον κατηγορεί ως «παρερμηνευτή του Αγ. Αυγουστίνου», του σεβ/του Πειραιώς Σεραφείμ Μεντζελοπούλου που τον θεωρεί ως «κατήγορο» του Αγ. Αυγουστίνου και αρνητή της αγιότητάς του) και κληρικών (όπως π.χ. κατά του μακαριστού π. Ιωάννου Ρωμανίδη, τον οποίο, επίσης, θεωρεί ως «παρερμηνευτή» του Αγ. Αυγουστίνου), κλπ. Αν και διευκρινίζει ο σεβ/τος Ρ/Κ Αρχιεπίσκοπος ότι «η εισήγησή του απευθύνεται σε ρωμαιοκαθολικούς και περιορίζεται μόνον στις αρνητικές κριτικές εναντίον του ιερού πατρός, χωρίς βέβαια να αγνοεί και την θετική εκτίμηση πολλών Ορθοδόξων», εν τούτοις, πιστεύουμε ότι επειδή παρευρίσκονταν εκεί και ορθόδοξοι θα μπορούσε – υπό την ιδιότητα και του φιλοξενούντος - για λόγους ευγενείας να είναι ηπιότερος στις εκφράσεις και μετριοπαθέστερος στις κρίσεις του - XA.AN.)
Πρώτη συνεδρία
ΠΡΟΕΔΡΟΙ: Οι καθ. PIETRO MESSA και AΝΕΣΤΗΣ ΚΕΣΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ

Johannes B. Freyer, OFM: Ο Άγιος Αυγουστίνος στην φραγκισκανική παράδοση

Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου

Δεύτερη συνεδρία
ΠΡΟΕΔΡΟΙ: Οι καθ. MARIA GRAZIA MARA και ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ








Νικος Μαγγιώρος: Ο ιερός Αυγουστίνος στην κανονική παράδοση της Ανατολής

Πέμπτη συνεδρία
ΠΡΟΕΔΡΟΙ: Οι πρόεδροι του Istituto di Spiritualità del P.U.A. & του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ, καθ. PAΟLO MARTINELLI και ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΪΜΑΚΗΣ

Εσπερινός κατά το βυζαντινό τυπικό στον Ι. Ν. του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος, Ρώμης