Εσχατολογικές σημειώσεις

Του θεολόγου - φιλολόγου ΑΠΘ Κώστα Νούση

Το χαρακτηριστικό των εσχάτων χρόνων (θα) είναι η σύγχυση και ο φόβος. Τα συναισθήματα αυτά απεργάζονται συστηματικά οι δαίμονες και οι συνεργοί τους εκπρόσωποι του ανθρώπινου γένους με την αγαστή σύμπνοια της φυσικής προόδου του κακού και της αμαρτίας ως νομοτελειακής ιστορικής εξέλιξης προβλεπόμενης και από τη διεφθαρμένη ανθρώπινη φύση και από τα κείμενα της Γραφής, διάσπαρτης σε προφητικά και μη βιβλία της. Το κακό, απρόσωπο και ενυπόστατο, είναι μια εμπειρία που αρχίζει να γενικεύεται με νέες μορφές, άγνωστες στο προνεωτερικό ή και στο νεωτερικό κοσμοείδωλο. 

Η προσωπική μου άποψη, σε αντίθεση με κασσάνδρες που βλέπουν ή και θα ήθελαν την έλευση του αντιχρίστου εδώ και τώρα – στηριγμένη μάλλον σε προφητικών λόγων ερανίσματα από ζώντες, αυτόπτες και αυτήκοους μάρτυρές τους και όχι σε πιθανές ερμηνείες αγιογραφικών και εξωβιβλικών προρρήσεων - είναι πως δε θα έρθει άμεσα το τέλος του κόσμου. Ίσως αυτό αποτελεί μια προσωπική λαθεμένη εκτίμηση. Το σίγουρο πάντως είναι πως λίαν συντόμως - και δε νομίζω πως ένας ορίζοντας σαράντα ή πενήντα ετών είναι μακρύς αναφορικά και με τη φυσική αίσθηση του χρόνου και με τη βιβλική του αντίληψη - έρχονται τα γραφόμενα. Ήδη το Άγιο Πνεύμα μάς ετοιμάζει σιγά σιγά μέσα από το στόμα αγιασμένων προσώπων. Θα αναφέρω ενδεικτικά την αγαστή σύμπνοια των λόγων του γέροντα Αμβρόσιου Λάζαρη (+2006) και της μακαριστής χαρισματικής γερόντισσας Μακαρίας Δεσύπρη (+1999) για τον θαυματουργικό τρόπο διατροφής των πιστών στις ημέρες του διωγμού του τελικού αντιχρίστου. Αυτό δε μοιάζει τυχαίο αλλά φαίνεται πως άρχισαν να ηχούν οι αποκαλυπτικές σάλπιγγες και να καταφθάνουν μακρινοί και αμυδροί απόηχοι. 

Για να έρθουν οι εισέτι απρόσιτες στις νοητικές μας προσλαμβάνουσες εκείνες μέρες, θα πρέπει να αρχίσει η ραγδαία μετάλλαξη της ανθρωπότητας επί τα χείρω. Και αυτό πλέον (θα) το βιώνουμε καθημερινά, μέχρι να ζυμωθεί η συνείδηση του παγκοσμιοποιημένου ανθρώπου των εσχάτων με τη «φυσικότητα» του δαιμονικού και να εξαλειφθεί παντελώς η επιθυμία, η αίσθηση της αναγκαιότητας και η μνήμη του Θεού των χριστιανών. 

Τα κράτη - έθνη ακολουθούν τη γεωμετρική πρόοδο του κακού με θρησκευτική ευλάβεια.Προχθές επισημοποιήθηκε ο χωρισμός κράτους και εκκλησίας στη Νορβηγία με όλη τη συνεπόμενη σημαντική του. Στην Ελλάδα ήδη συζητάμε επίσημα – πολλοί δεν το έχουν καταλάβει – μια εορταστικά πομπώδη μεταστροφή στο κοινωνικοπολιτικά μεταμοντέρνο, ανθρωποκεντρικά αύταρκες και προπαντός πολύτροπα άχρωμο φιλελεύθερο μοντέλο, χωρίς τη δυναστική παρουσία Θεού, Εκκλησίας και κάθε σχετικής αυθεντίας. Η άνοδος της αριστεράς στην Ελλάδα κατά τον φαινότυπο συνδέεται με την οικονομική κρίση. Κατά τον πνευματικό της, όμως, γονότυπο σχετίζεται με τον ευρύτερο και χρόνιο πατριωτικό και χριστιανικό αγνωστικισμό και αμοραλισμό των νεοελλήνων. Αυτήν τη στιγμή δεν καταδικάζω τη συγκεκριμένη επιλογή πορείας και νοοτροπίας, απλά την επισημαίνω. Όπως θα έλεγε και ο Καβάφης, «είναι κι αυτή μια στάσις. Νιώθεται». Είναι, εξάλλου, αφελές να απαξιώνεις σε λίγες αράδες τις βαθιές και δαιδαλώδεις κινήσεις της ελευθερίας του ανθρώπινου είναι, οι οποίες εκφράζουν και διαμορφώνουν το ιστορικό γίγνεσθαι. Πόσο, όμως, όλο τούτο δηλοί τη σταδιακή επικύρωση μιας παγκόσμιας μετατόπισης στην απώλεια της χρειώδους αίσθησης του Χριστού από τη συλλογική και ατομική πραγματικότητα του ανθρώπου; Σημειωτέον εδώ πως αναφέρομαι στα πνευματικά κατά βάση συμπαρομαρτούντα της αριστερής εν γένει ιδεολογίας, τα απάδοντα, για παράδειγμα, σε πολλά σημεία με τη χριστιανική αφήγηση, και όχι στο κοινωνικοοικονομικό της, ας πούμε, όραμα. Ας μην ξεχνάμε επίσης την εξίσου απορριπτέα εκ δεξιών πατριδοκαπηλία και τους απαράδεκτους χριστιανικά συντηρητισμό και εθνικισμό, τους ερχόμενους πάλι από την ίδια όχθη. 

Με θαυμασμό παρατηρούμε την πλήρη επισφράγιση του άκρατου υλισμού μας βλέποντας στη νέα προεκλογική περίοδο την αποθέωση του οικονομοκεντρισμού. Επαναλαμβάνω πως με σιωπηρή ανοχή και έμμεση κατάφαση – και εν πολλοίς ευχαρίστηση – τίθενται παράλληλα με τις προγραμματικές θέσεις των κομμάτων και ζητήματα επαναπροσδιορισμού του εθνισμού μας – με πλεονάζουσα τη ροπή προς μια ανησυχητική αλλοίωση του περιεχομένου του – και της θρησκευτικής μας φυσιογνωμίας – σταδιακή απορθοδοξοποίηση του ελληνισμού με επιθετική κρατική πολιτική κατά της Εκκλησίας δια βίαιου διαζυγίου και άλογης έως ιστορικά απρεπούς και νομικά διάτρητης περιουσιακής αφαίμαξής της - πράγματα που άπτονται της γενικότερης ιστορικής ταυτότητας και επιβίωσής μας. 

Τα παραπάνω δε συνιστούν τυχαία και περιστασιακά συμβεβηκότα, αλλά καταστάσεις προ πολλού εν εξελίξει και προς παγίωση οδεύουσες. Χθες εμνήσθημεν της αποφράδος ημέρας της τυπικής πτώσης του βυζαντινού ελληνισμού, αλλά και καθημερινά ζούμε την έκπτωση των πάντων στη χώρα μας. Χαοτικά διλήμματα, ανέλπιδες προτάσεις, σκιώδεις προθέσεις και άγνωστο μέλλον προβάλλουν ενώπιον του τρόμου μας για το αύριο. Η εσχατολογική θύελλα ξεκίνησε και θα κορυφωθεί μετ’ ου πολύ. Δεν είναι αναστρέψιμη παρά μόνο στη φαντασιοκοπία μερικών και στον ουτοπικό ρομαντισμό ελαχίστων. Τούτο, όμως, δε συστήνει επ’ ουδενί τη μοιρολατρική αυτοπαράδοση στο κακό και στα όργανά του αλλά τον εν Πνεύματι αγώνα με τη βεβαιότητα της προρρηθείσας καθαίρεσης και κολαστικής απονομής δικαιοσύνης κατά των δαιμονικών δυνάμεων και της εγκατάστασης της αιώνιας Βασιλείας του Θεού. Οι (Ορθόδοξοι) Έλληνες είχαν παραδοσιακά το προνόμιο του γνώναι την οδόν (Ψαλμ. ξς΄ 3). Δεν τους αρέσει πια, όπως δείχνουν τα πράγματα – άλλωστε πάντοτε ενοχλούσε πολλούς. Αν χρησιμοποιήθηκε ως πειραματόζωο τόσο εύκολα και έπεσε τόσο άδοξα μια Ελλάδα με τέτοια ιστορία, πολιτισμό και πνευματική περιουσία (ήτοι την Ορθοδοξία), δεν μπορείς παρά να απαισιοδοξείς έντονα και εύλογα. Ποια αντιπρόταση μένει πλέον να παρατεθεί; Ίσως η σκέψη πως ο άνθρωπος δεν είναι μόνο πολιτικόν ή μετανεωτερικόν ζώον αλλά ζώον θεούμενον. Αυτό το τελευταίο συνιστά ανέκαθεν συνειδησιακό αυτοπροσδιορισμό και ταυτοτικό χαρακτηριστικό των απανταχού Ορθοδόξων – επομένως και του Έλληνα, διό και πάντοτε εμάχετο πρώτα υπέρ πίστεως – και την ειδοποιό διαφορά του στον πολυπολιτισμικό διαχρονικό του περίγυρο. Σκεπτόταν – και έπειτα ψήφιζε• τώρα αντιστράφηκε κάπως η σειρά ή και δεν ισχύει πολλάκις το πρώτο σκέλος – λαμβάνοντας προπαντός υπόψη αυτό το θεούμενον. Ας ευχηθούμε τουλάχιστον να πάψει να φέρεται (και να άγεται) ως αγνωστικιστικό δυτικό έκτρωμα του παγκοσμιοποιητικού σχεδίου του διαβόλου και των αόρατων κέντρων εξουσίας της διεθνούς «ανώνυμης» πλουτοκρατίας και να αποφασίζει ως ζώον με την αριστοτελική – κατ’ ελάχιστον – έννοια και όχι με την άλλη που ορίζει ο ψαλμωδός (Ψαλμ. μη΄ 21). 

Κ.Ν. 

Λάρισα 

31/5/2012