To νέο τεύχος του περιοδικού "Θεολογία"

Κυκλοφόρησε τὸ νέο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ Θεολογία (τόμος 86, τεῦχος 1, Ἰανουάριος-Μάρτιος 2015), τὸ ὁποῖο περιλαμβάνει ἄρθρα ποικίλης ὕλης. Στὸ Προλογικὸ σημείωμα ὁ Σταῦρος Γιαγκάζογλου ἐπιχειρεῖ νὰ περιγράψει τὴ διελκυστίνδα μεταξὺ θεσμοῦ καὶ χαρίσματος μὲ ἀναφορὰ στὴν ταυτότητα τῆς Ἐκκλησίας. Στὸ πρῶτο ἄρθρο τοῦ τεύχους δημοσιεύεται ἡ ὁμιλία τοῦ Κοσμήτορα τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Θεσσαλονίκης κατὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τοῦ Ἁγίου Φωτίου στὸ Διορθόδοξο Κέντρο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μὲ τίτλο «Πρεσβεία ἐπ᾽ Ἀσσυρίους. Ἡ ἀνατολικὴ πολιτικὴ τοῦ ἱεροῦ Φωτίου». Στὸ κείμενο αὐτὸ ὁ Μιλτιάδης Κωνσταντίνου διερευνᾶ τὴ σχετικὰ ἄγνωστη πολιτικὴ ποὺ ἄσκησε ὁ Φώτιος πρὸς Ἀνατολὰς στὸ πλαίσιο μάλιστα τοῦ ἀναδυόμενου «ἰσλαμικοῦ κινδύνου» τῶν ἡμερῶν μας.

Ὁ Ἐπίσκοπος Ἀθανάσιος Γιέβτιτς στὴ μελέτη ποὺ ἀκολουθεῖ μὲ τίτλο «Ἅγιες Οἰκουμενικὲς Σύνοδοι: Ὄγδοη (879-880) καὶ Ἔνατη (1351)» ἐξετάζει τὶς σχετικὲς πατερικὲς μαρτυρίες (ἀπὸ τὸν ἔνατο αἰῶνα καὶ ἑξῆς), οἱ ὁποῖες χαρακτηρίζουν ὡς οἰκουμενικὲς τὶς δύο αὐτὲς συνόδους, στὸ πλαίσιο τῆς ἐπείγουσας ἀνάδειξης τοῦ διαχρονικοῦ συνοδικοῦ φρονήματος τῆς Ἐκκλησίας ἐν ὄψει τῆς μελλούσης Συνόδου. Ὁ Γεώργιος Μαντζαρίδης στὸ μελέτημά του μὲ τίτλο «Ἐκκλησία καὶ Πολιτική» συζητάει παραμέτρους τῆς διαπλοκῆς καὶ ἐνασχόλη- σης τῶν πιστῶν χριστιανῶν μὲ τὴν ἄσκηση τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας. Στὸ ἄρθρο ποὺ ἀκολουθεῖ μὲ τίτλο «Τὸ βιβλικὸ ὑπόβαθρο τῶν ἀγγέλων κατὰ τὸν ἅγιο Νεόφυτο τὸν Ἔγκλειστο» ὁ Χρῆστος Οἰκονόμου μελετάει τὸ σχετικὸ ζήτημα μὲ βάση τὴν προσφάτως ἐκδοθεῖσα κριτικὴ ἔκδοση τῶν ἕξι τόμων τῶν συγγραμμάτων τοῦ ἁγίου Νεοφύτου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου (1134-1220 μ.Χ.) καὶ εἰδικὰ τὸ ἔργο του «Πανηγυρικὴ Α’ Λόγος 19». Ἀφοῦ πρῶτα παρουσιάσει τὶς σχετικὲς ἀναφορὲς τῆς Π.Δ. καὶ τῆς Κ.Δ., ἐξετάζει ἀκολούθως τὶς ἀναφορὲς τῆς Ἑξαημέρου, καταλήγοντας στὴ σχετικὴ θεώρηση τοῦ ἁγίου Νεοφύ- του. Ὁ Παναγιώτης Ὑφαντῆς στὸ κείμενό του «Ἡ παρουσία τῆς θρησκευτικῆς ἑτερότητας στὶς Διδαχὲς τοῦ Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ» ἐξετάζει μὲ ποιὸν τρόπο ὁ ἅγιος Κοσμᾶς προσεγγίζει καὶ ἀξιολογεῖ τὶς κυρίαρχες ἐκδοχὲς ἑτερότητας τῆς ἐποχῆς του (ὀρθόδοξη χρι- στιανικὴ πίστη, ὁμολογιακὴ ἢ ἐνδοχριστιανικὴ ἑτερότητα, ἰουδαϊκὴ καὶ ἰσλαμικὴ πίστη κ.ἄ.). Ὁ Νικόλαος Ξεξάκης στὸ ἄρθρο του «Αἰωνιότητα καὶ Χρόνος» ἐξετάζει τὰ γνωρίσματα τῆς αἰωνιότητας σὲ σχέση μὲ τὸν Θεό (ἀναλλοίωτο οὐσίας κ.λπ.) καὶ τῆς χρονικότητας τοῦ κόσμου, ἐπικεντρώνοντας στὴν κορυφαία στιγμὴ τῆς μεταξύ τους περιχώρησης μὲ τὴν ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ Λόγου. Ὁ Σπυρίδων Μαρίνης στὸ ἄρθρο του «Αἵρεση καὶ αἱρετικὸς κατὰ τὸν ὅσιο Ἱερώνυμο» διερευνᾶ μὲ βάση σχετικὴ μελέτη τοῦ B. Jeanjean, τὴν ἐπίδραση τοῦ μεγάλου αὐτοῦ συγγραφέα τῆς Δύσης στὴ διαμόρφωση τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ, ἐπικεντρώνοντας στὸν τρόπο ποὺ κατανοεῖται σὲ αὐτὸν ἡ ἔννοια τῆς αἵρεσης καὶ τοῦ αἱρετικοῦ. Ὁ πρωτ. Εὐάγγελος Πριγκιπάκης στὸ μελέτημά του «Παῦλος Ἐμέσης (345/350-435). Βίος καὶ Συγγραφικὸ Ἔργο» ἐπιχειρεῖ νὰ καλύψει τὸ κενὸ στὴ σχετικὴ ἔρευνα σχετικὰ μὲ μιὰ λεπτομερῆ ἀποτίμηση τοῦ βίου καὶ τοῦ συγγραφικοῦ ἔργου τοῦ Παύλου Ἐμέσης. Στὸ ἄρθρο μὲ τίτλο «Ἡ ἑλληνορθόδοξος Ὑμνογραφία ὡς ἐκκλησιαστικὸ χάρισμα καὶ λειτουργικὴ τέχνη» ὁ Ἀθανάσιος Βουρλῆς, ἀφοῦ ἐξετάσει τὴν ἔννοια τοῦ ὅρου «ἑλληνορθόδοξος», διερευνᾶ τὸν ρόλο τῆς ὑμνογραφίας ὡς ἐκκλησιαστικοῦ χαρίσματος καὶ λειτουργικῆς τέχνης. Ὁ Nichifor Tanase στὸ μελέτημά του «Logic and Spirituality to Maximus the Confessor» μελετώντας τὴ σκέψη τοῦ ἁγίου Μαξίμου ἐπιχειρεῖ νὰ ἀναδείξει τὴ σχετικὴ ἐξέ- λιξη στὴ σκέψη του μέσα ἀπὸ τὶς φιλοσοφικὲς ἐπιδράσεις ποὺ δέχεται, οἱ ὁποῖες καθορίζουν τὴ δομὴ καὶ τὸν ἐκ μέρους του τρόπου χρήσης τῆς ἐπιμέρους ὁρολογίας. Στὸ ἑπόμενο ἄρθρο μὲ τίτλο «Die Hegelsche Christologie und ein kurzer Aufriss ihrer Wirkungsgeschichte in der westlichen Theologie» ὁ Ζήνων Τσικρικᾶς ἐξετάζει τὴν ἐπίδραση τῆς ἐγελιανῆς Χριστολογίας στὴν πορεία τῆς δυτικῆς θεολογίας. Ὁ Σταμάτης Σπύρου στὴ μελέτη του «Κοινοτικὴ θεραπεία: Θεραπευτικὲς κοινότητες χρηστῶν καὶ μοναστικὰ κοινόβια» ἐξετάζει τὶς κεντρικὲς θεραπευτικὲς κοινοτικὲς πεποιθήσεις καὶ πρακτικὲς σὲ δύο ἑτερόκλιτα ἀνθρωπολογικὰ πλαίσιο (τὶς θεραπευτικὲς κοινότητες ἐξαρτημένων χρηστῶν καὶ τὰ μοναστικὰ ὀρθόδοξα κοινόβια). Ὁ Ἀθανάσιος Μελισσάρης στὴ μελέτη του μὲ τίτλο «Empathy as a prime psychotherapeutic concept» ἐξετάζει τὴ σημασία τοῦ ὅρου «ἐμπάθεια» γιὰ τὸν ἄνθρωπο γενικότερα ἀλλὰ καὶ στὸ πλαίσιο τῆς ψυχοθεραπείας εἰδικότερα, περιγράφοντας τὴ γενεαλογία καὶ ἱστορία της, καθὼς καὶ τὴ θεολογική της διασύνδεση. Ὁ Κωνσταντῖνος Γούλας στὴ μελέτη του «Ἡ πραγματεία τῆς «Ἀνασκευῆς τοῦ καττυθέντος καὶ ψευδῶς ὀνομασθέντος ὅρου» στὸ πλαίσιο τῆς Ζ’Οἰκουμενικῆς Συνόδου (787) καὶ τὸ ζήτημα τῆς ταυτότητας τοῦ συγγραφέως της» ἐξετάζει τὰ πραγματολογικὰ στοιχεῖα τῆς ἐν λόγῳ πραγματείας, ἡ ὁποία κατέχει δεσπόζουσα θέση στὰ πρακτικὰ τῆς Ζ’Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Στὴ στήλη «Ἰδιόμελα» φιλοξενεῖται τὸ κείμενο τοῦ Δημητρίου Οὐλῆ μὲ τίτλο «Τὸ θυσιαζόμενο πρόσωπο. Μιὰ ἀπόπειρα θεολογικῆς ἀνάγνωσης τῆς Θυσίας τοῦ Andrei Tarkovsky», ὅπου ἐπιχειρεῖται νὰ καταστεῖ ἡ κινηματογραφικὴ εἰκόνα ἀντικείμενο σοβαρῆς συζή- τησης, διανοίγοντάς την στὸν εὐρὺ χῶρο τῆς ἑρμηνευτικῆς. Ὁ Stefan Royé στὸ μελέτημά του «Ongoing history - an unbroken liturgical reality» παρουσιάζει μερικὲς ὄψεις ἑνὸς προγράμματος γιὰ τὴ λειτουργικὴ συνέχεια μὲ βάση τὸν κατάλογο τῶν βυζαντινῶν λειτουργικῶν χειρογράφων. 

* Τὸ τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ συμπληρώνεται μὲ τὶς πλούσιες μόνιμες στῆλες του. Τά «Θεολογικὰ Χρονικά», ὅπου περιλαμβάνονται ἀναφορὲς σὲ ἐπιστημονικὰ συνέδρια μὲ πλούσια στοιχεῖα γιὰ δύο πρόσφατα βιβλικὰ συνέδρια, θεολογικὰ γεγονότα, ἀνακοινωθέντα καὶ πορίσματα συνοδικῶν συνδιασκέψεων, τά «Περιοδικὰ Ἀνάλεκτα», ὅπου γίνεται σύντομη ἐπισκόπηση τῶν ἑλληνικῶν καὶ ξένων θεολογικῶν περιοδικῶν, τό «Βιβλιοστάσιον», ὅπου δημοσιεύονται βιβλιοκριτικὰ δοκίμια καὶ παρουσιάσεις θεολογικῶν μονογραφιῶν, βιβλίων καὶ λοιπῶν ἐκδόσεων καί, τέλος, τό «Ἀναλόγιον», ὅπου δημοσιεύεται ἐνημερωτικὸ δελτίο πρόσφατων θεολογικῶν ἐκδόσεων. Τὸ ἑπόμενο β´ τεῦχος τῆς Θεολογίας γιὰ τὸ ἔτος 2015 μὲ αφιέρωμα «Συνοδικότητα καὶ Ὁμοφωνία» θὰ κυκλοφορήσει τὸν προσεχῆ Σεπτέμβριο.