Διαχριστιανικός διάλογος: Ελπίδες και προοπτικές

 

Από τον Χάρη Ανδρεόπουλο*

 H στιγμή που το απόγευμα της τελευταίας Παρασκευής του Νοεμβρίου (28/11) ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Πάπας Λέων 14ος απήγγειλαν από κοινού το Σύμβολο της Πίστεως και έψαλαν τον επιλύχνιο ευχαριστιακό, αρχαίο ύμνο «Φως ιλαρόν» με φόντο τη λίμνη που καλύπτει τα ερείπια του ναού του Αγίου Νεοφύτου στη Νίκαια της Βιθυνίας (το σημερινό Ιζνίκ της Τουρκίας), εκείνη η στιγμή, δικαίωσε απολύτως τον χαρακτηρισμό της συναντήσεως των δυο Προκαθημένων ως «ιστορικής».

Επρόκειτο για τη συνάντηση του Πατριάρχη της Κωνσταντινουπόλεως και του (νέου, εκλεγέντος τον περασμένο Μαϊο) Πάπα της Ρώμης με αφορμή τον εορτασμό της επετείου των 1.700 ετών από την Α’ Οικουμενική Σύνοδο, το 325 μ.Χ., τότε που καθορίσθηκε το Σύμβολο της Πίστεως ως στοιχείο της ενότητας της Εκκλησίας, η οποία δυστυχώς επτά αιώνες αργότερα διερράγη εξ αιτίας της προσθήκης του “filioque” από την Εκκλησία της Ρώμης, επιφέροντας εν τέλει το Σχίσμα (1054). ‘Ετσι ο ανατολικός και ο δυτικός χριστιανισμός μετά από δέκα αιώνες μαζί (από την αρχαία Εκκλησία μέχρι το 1054), πορεύονται εδώ και δέκα αιώνες (απ΄ το σχίσμα και μέχρι σήμερα) χώρια.

Η επίσκεψη του Πάπα της Ρώμης στο Φανάρι (η πρώτη που πραγματοποιεί ο εκάστοτε Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ρώμης αμέσως μετά την εκλογή του στον Παπικό Θρόνο) στην έδρα του Αρχιεπισκόπου της Νέας Ρώμης (της Κωνσταντινουπόλεως) αποτελεί σαφώς μια ένδειξη για τη συνέχιση της προσπάθειας για την επάνοδο στην ενότητα. Μια ένδειξη τιμής και σεβασμού στις  ρηξικέλευθες αποφάσεις που έλαβαν από κοινού ο Πάπας Ιωάννης - Παύλος ο 6ος και ο Πατριάρχης Αθηναγόρας τη δεκαετία του ’60 όταν τότε εκτυλίχθηκαν ιστορικές στιγμές με την άρση των Αναθεμάτων του Σχίσματος και την έναρξη του διαλόγου μεταξύ των δύο Εκκλησιών. Χρειάσθηκε να περάσουν 900 χρόνια, αλλά έγινε. Οι δύο Εκκλησίες άρχισαν να (ξανα-) μιλάνε, χωρίς, να έχει επέλθει μεταξύ τους η πλήρης κοινωνία (holy communion), καθώς, οι δογματικές διαφορές (filioque, Πρωτείο, «αλάθητο» του Πάπα, κ.α.) δεν επιλύθηκαν και γι΄ αυτό το σχίσμα παραμένει˙ αλλά, τουλάχιστον, διαλέγονται και μπορούν να προχωρήσουν σε συμφωνίες για “ηπιότερα” (μη δογματικά) ζητήματα, όπως π.χ. για τον κοινό εορτασμό του Πάσχα. Για το θέμα αυτό φαίνεται ότι οι συνθήκες έχουν πλέον ωριμάσει, λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι στη χώρα μας εδώ και μια 60ετία περίπου οι Ρωμαιοκαθολικές Κοινότητες (με τη συναίνεση και ενθάρρυνση του Πάπα Ιωάννη - Παύλου του 6ου, απ΄ το 1967) ακολουθούν το ορθόδοξο “κανόνιο” (εορτολογικό πίνακα) για τον προσδιορισμό του Πάσχα. Και τούτο προκειμένου να το εορτάζουν από κοινού με τους ορθοδόξους για λόγους πρακτικούς (ένεκα μικτών γάμων, ανάγκης κοινού προγράμματος διακοπών στα σχολεία, ιδίως στις περιοχές με αυξημένο πληθυσμό ρωμαιοκαθολικών, όπως στα νησιά των Κυκλάδων και στα Επτάνησα). Βεβαίως το θέμα της αποκαταστάσεως της ενότητας μέσω του διεξαγομένου εδώ και δεκαετίες διαλόγου έχει υπέρτερο στόχο, ήτοι τη διαμόρφωση των συνθηκών που θα επιτρέψουν και την άρση του σχίσματος του 1054 και θα επαναφέρουν τη διαιρεμένη σήμερα χριστιανοσύνη στην αρχαία, την αρχική της ενότητα υπηρετώντας το όραμα «τῆς  τῶν πάντων ἑνώσεως».

Η συμμετοχή της Ορθοδοξίας στο διαχριστιανικό διάλογο δεν αποτελεί ιστορική ή άλλης φύσεως αναγκαιότητα, αλλά, συνέπεια των βασικών πτυχών της χριστιανικής θεολογίας. Η οικουμενική διάσταση της Ορθοδοξίας απορρέει από τη ρητή ευαγγελική εντολή για την ενότητα της χριστιανοσύνης («ἵνα πάντες ἕν ὦσιν», Ιωαν. 17, 21) καθώς και από την ακράδαντη πεποίθησή της ότι υπέρτατος στόχος της Θείας Οικονομίας είναι η ενότητα των πάντων (κατά το παύλειο «ἵνα ἢ ὁ Θεὸς τὰ πάντα ἐν πᾶσι», Α’ Κορ. 15:28) και η εν Χριστώ ανακεφαλαίωση σύνολης της κτιστής δημιουργίας. Για το όραμα αυτό, άλλωστε - «τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως» - αιώνες τώρα ακαταπαύστως δέεται εν συνάξει η Ορθόδοξη Εκκλησία. Και ενώ συνεχίζει να προσεύχεται για τον σκοπό αυτό, ταυτόχρονα επιχειρεί την προσέγγιση και συζήτηση με τους ετεροδόξους στα πλαίσια των ποικίλων και πολυμερών διαλόγων, όχι μόνο επειδή αυτό είναι το επιτακτικό της καθήκον κατά το θέλημα του Κυρίου, αλλά διότι σήμερα το επιβάλλουν, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, οι συνθήκες μέσα στις οποίες ζει ο σύγχρονος κόσμος. Με τη συμμετοχή της στο διαχριστιανικό διάλογο δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να μετουσιώνει σε πράξη τη μακραίωνη θεολογική και λειτουργική της παράδοση, αποβλέποντας σ’ ένα και μόνο σκοπό: στην ειρήνευση της Εκκλησίας, την αποκατάσταση της χριστιανικής ενότητας, την επάνοδον όλων, καθώς έλεγε και ο Αγ. Μάρκος ο Ευγενικός, «εἰς ἐκεῖνον τὸν καιρὸν τῆς εἰρήνης, καθ΄ ὀν ἡνωμένοι ὄντες, τὸ αὐτὸ πάντες ἐλέγομεν καὶ οὐκ ἢν ἐν ἡμῖν σχίσμα» (Mansi, XXXI, 511).

Αξίζει να επισημανθεί ότι στο πλαίσιο του διαχριστιανικού διαλόγου η Ορθόδοξη Εκκλησία, δια του συντονιστικού αυτής κέντρου, του Οικουμενικού Πατριαρχείου, εξαίροντας το οικουμενικό κύρος του Συμβόλου της Νικαίας – Κωνσταντινουπόλεως, έχει δηλώσει ευθύς εξ αρχής και χωρίς περιστροφές ότι «πᾶσα ἕνωσις δέον νὰ στηρίζηται ἐπὶ τῆς κοινῆς πίστεως καὶ ὁμολογίας τῆς ἀρχαίας ἀδιαιρέτου Ἐκκλησίας τῶν ἑπτὰ Οἰκουμενικῶν Συνόδων καὶ τῶν ὀκτὼ πρώτων αἰώνων» (βλ. Σταυρίδη Βασ. «Ιστορία της Οικουμενικής Κινήσεως», Θεσ/νίκη, 1984, σελ. 349) και μόνο επί αυτής της βάσεως συζητά και προσεύχεται για την ενότητα της διαιρεμένης χριστιανοσύνης. Που σημαίνει ότι δεν νοούνται ορθόδοξες υποχωρήσεις στ’ όνομα του διαλόγου, αλλά αγώνας και μόνο για την επάνοδο των πεπλανημένων ετεροδόξων αδελφών μας στο χώρο της μιάς και μοναδικής, εν Χριστώ, αληθείας, όπως την εξέφρασαν με τα δόγματα και τους κανόνες οι Οικουμενικές Σύνοδοι της αδιαίρετης αρχαίας μας Εκκλησίας.

Πιστεύουμε ότι, όπως έλεγε ο αείμνηστος δάσκαλός μας της Δογματικής και της Φιλοσοφίας Νίκος Ματσούκας («Οικουμενική Κίνηση, Ιστορία – Θεολογία», εκδ. Π. Πουρναρά, Θεσ/νίκη, 1986, σελ. 325), «η Ορθόδοξη Εκκλησία με το οικουμενικό της πνεύμα ήδη έχει πείσει τη δυτική Χριστιανοσύνη, που αφυπνίσθηκε από καιρό, ότι ο διάλογος δεν έχει μόνο και μοναδικό σκοπό την ένωση των Εκκλησιών. Η ενότητα της Χριστιανοσύνης θα είναι η ίδια η ενότητα της ανθρωπότητας. Και αυτό είναι το μεγαλύτερο έργο που έχει να επιτελέσει σήμερα ο Χριστιανισμός, έχοντας πάντοτε την πίστη στον τελευταίο λόγο που τον έχει μονάχα ο Θεός».

* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι θεολόγος καθηγητής Β/θμιας, δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας ΑΠΘ (xaan@theo.auth.gr)

Εφημ. "Ελευθερία"

Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Επισκόπου Λαρίσης Aχιλλίου στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο

 * Αναδείχθηκε στην εκδήλωση των Θεολόγων μ΄ αφορμή τα 1700 χρόνια από την Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας στην οποία είχε συμμετάσχει ο Αγ. Αχίλλιος

Η ιδιαίτερη θρησκευτική και ιστορική αξία που έχουν για τη Λάρισα οι εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται αυτό το διάστημα στο Πατριαρχείο για τα 1700 χρόνια από την Α΄ εν Νικαία Βιθυνίας Οικουμενική Σύνοδο (325 μ.Χ), λόγω της συμμετοχής και του πρωταγωνιστικού του ρόλου σ΄ αυτήν, του τότε Επισκόπου Λαρίσης (και μετέπειτα Αγίου) Αχιλλίου, εξετάσθηκε και αναδείχθηκε σε εκδήλωση των Θεολόγων την οποία οργάνωσε ο οικείος Σύμβουλος Εκπαίδευσης του κλάδου, δρ. Νικόλαος Παύλου.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα «Επιούσιος» του Επισκοπείου – αφού είχε προηγηθεί εσπερινός στον παρακείμενο ιερό ναό της Αγίας Τριάδος – και ξεκίνησε με σύντομη ομιλία  γύρω από το θέμα του Συμβούλου Εκπ/σης Θεολόγων. Ο κ. Παύλου εστίασε στην ξεχωριστή  παρουσία του Αγ. Αχιλλίου στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο και ειδικότερα στις σημαντικές του παρεμβάσεις μαζί με δύο άλλους μεγάλους Αγίους της Εκκλησίας μας, τον Αγ. Νικόλαο και τον Αγ. Σπυρίδωνα, για την καταπολέμηση της αίρεσης του Αρείου που δίδασκε ότι ο Χριστός δεν ήταν Υιός του Θεού, αλλά κτίσμα. Εν συνεχεία οι θεολόγοι εκπαιδευτικοί κατέθεσαν απόψεις και προτάσεις για τη δημιουργία διδακτικών σεναρίων για την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο με βάση πρωτογενείς πηγές που δόθηκαν από τον Σύμβουλο.  Ακολούθησε συζήτηση στη διάρκεια της οποίας επαινέθηκε απ΄ όλους η πρωτοβουλία της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης να οργανώσει – σε συνεργασία με τη Δ/νση Δευτεροβάθμιας Εκπ/σης (ΔΔΕ) Ν. Λάρισας – τον μαθητικό διαγωνισμό με θέμα  με θέμα: «Μητρόπολη  Λαρίσης. 1700 χρόνια ζωής και προσφοράς». Στο διαγωνισμό συμμετείχαν δεκάδες Γυμνάσια και Λύκεια με μεγάλους νικητές (για 1ο, 2ο και 3ο βραβείο, αντίστοιχα) τα Γυμνάσια: 14ο, 4ο και Βαμβακούς και τα Λύκεια: 13ο, 5ο και Πρότυπο ΓΕΛ. Η βράβευση των μαθητών και μαθητριών θα πραγματοποιηθεί σε ειδική εκδήλωση της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης τη Τετάρτη, 28 Ιανουαρίου 2026 στις 6 μ.μ. στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας.

Παραβρέθηκαν και τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση των Θεολόγων με σύντομες παρεμβάσεις τους ο Διευθυντής Β/θμιας Εκπ/σης κ. Νικόλας Ζέρβας, η Περιφερειακή Επόπτρια Ποιότητας της Εκπ/σης δρ. Αρτεμις Παπαδημητρίου, η Προϊσταμένη Εκπ/κών Θεμάτων της ΔΔΕ δρ. Παρασκευή Κουκότσικα, ο Διευθυντής του Προτύπου ΓΕΛ Λάρισας δρ. Χαράλαμπος Ανδρεόπουλος και ο Διευθυντής του Ιδιαιτέρου Γραφείου του Μητροπολίτου, καθηγητής του Τμ. Γεωπονίας του Παν/μίου Θεσσαλίας δρ. Σωτήριος Μπαλατσούκας μεταφέροντας τις ευχές και τους χαιρετισμούς του Μητροπολίτου Λαρίσης κ. Ιερωνύμου.

* Η επιμορφωτική εκδήλωση των θεολόγων είχε συνέχεια τη Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2025, στις 7 μ.μ   με διαδικτυακό σεμινάριο με θέμα «1700 χρόνια από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο. Βιωματικές και Διερευνητικές προσεγγίσεις» στην πλατφόρμα: https://minedu-secondary2.webex.com/meet/npavlou . Σε αυτό έγινε προσέγγιση των γεγονότων της Συνόδου με τα εξής εργαλεία: Ψηφιακές «καρφίτσες» σε διαδραστικό χάρτη, χρονογραμμή με text boxes, λογισμικό padlet για βιωματική κατανόηση του Όρου της Συνόδου, connecting to teens με θέμα « Το θαύμα της κεράμου του Αγίου Σπυρίδωνος», υλικό από «Φωτόδεντρο», ψηφιακά “post-it” με ιδέες κ.α.  Παράλληλα θα παρουσιάσθηκαν δραστηριότητες/ παιχνίδι γνώσης breakout kai escape room με την εφαρμογή genially με θέμα “H Γέννηση του Μεσσία”, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία.

* Iερά Μητρόπολη Λαρίσης & Τυρνάβου

Δωρεά αντιτύπων Καινής Διαθήκης στο Πρότυπο Γενικό Λύκειο Λάρισας

 ► Η ΚΑΛΑΙΣΘΗΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

Αντίτυπα της  Καινής Διαθήκης με το μεταφρασμένο κείμενο προσέφερε στο Πρότυπο Γενικό Λύκειο Λάρισας και για τη τρέχουσα σχολική χρονιά η Ελληνική Βιβλική Εταιρία για τους μαθητές και τις μαθήτριες της 1ης τάξεως. Η δωρεά πραγματοποιήθηκε μετά από σχετικό αίτημα που απηύθυνε ο Διευθυντής και θεολόγος καθηγητής του σχολείου δρ. Χαράλαμπος Ανδρεόπουλος προς τον Διευθυντή της Βιβλικής Εταιρίας κ. Μιχάλη Χατζηγιάννη, προκειμένου να εξυπηρετηθούν βελτιωτικά, σε συνδυασμό με τη χρήση του σχολικού βιβλίου – εγχειριδίου, οι διδακτικές ανάγκες του θρησκευτικού μαθήματος στις ενότητες από το γνωστικό αντικείμενο της Καινής Διαθήκης.

Τα αντίτυπα της Καινής Διαθήκης που προσφέρθηκαν αποτελούν καλαίσθητη έκδοση του επιστημονικού Ιδρύματος της (προεδρευομένης υπό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Ιγνατίου) Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας (Hellenic Bible Society), η οποία πραγματοποίησε το μεταφραστικό έργο. Η μετάφραση αυτή του κειμένου της Καινής Διαθήκης έγινε με τις ευλογίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Ελλάδος, καθώς και των Πατριαρχείων Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων. Είναι καρπός αγάπης για το λόγο του Θεού και αποτέλεσμα μακρόχρονης συλλογικής εργασίας διακεκριμένων καινοδιαθηκολόγων πανεπιστημιακών καθηγητών. Την παρούσα απόδοση – τη γνωστή ως «μετάφραση των τεσσάρων» – πραγματοποίησαν οι καθηγητές Ερμηνείας της Καινής Διαθήκης στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Θεσσαλονίκης κ. Πέτρος Βασιλειάδης και οι αείμνηστοι Ιωάννης Γαλάνης, Γεώργιος Γαλίτης και Ιωάννης Καραβιδόπουλος.

* Ο Διευθυντής του Προτύπου ΓΕΛ Λάρισας ευχαριστεί τη Βιβλική Εταιρία για τη προσφορά εκφράζοντας την «ελπίδα και την ευχή η μετάφραση αυτή, διά – και μέσω – της χρηστικής της συμβολής στους διδακτικούς σκοπούς του θρησκευτικού μαθήματος, να φέρει το λυτρωτικό και ζωοποιό λόγο του Θεού πιο κοντά στα παιδιά, τους μαθητές μας».

Larissanet.gr

Onlarissa.gr

Larissapress.gr

H κάρα του Μεγαλομάρτυρος και ιαματικού Αγίου Παντελεήμονος στη Καρδίτσα για προσκύνηση

 

 

Μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θεσσαλιώτιδος καὶ Φαναριοφερσάλων κ. Τιμοθέου καὶ τὴν σεπτὴ ἄδεια τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου, Τήνου, Ἄνδρου, Κέας καὶ Μήλου κ. Δωροθέου, ὁ Ἱερὸς Ναὸς Ἁγίου Γεωργίου Καρδίτσης ὑποδέχθηκε τὴν περασμένη Πέμπτη 30 Ὀκτωβρίου 2025 τὴν χαριτόβρυτο κάρα τοῦ ἁγίου ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος καὶ ἰαματικοῦ Αγ. Παντελεήμονος, ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναχράντου τῆς νήσου Ἄνδρου, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ φυλάσσεται. Ἡ πάνσεπτος κάρα θὰ παραμείνει στὸν Ἱερὸ Ναὸ μέχρι τὴν Τετάρτη 5 Νοεμβρίου ἐ.ἔ. Ὁ Ἱερὸς Ναὸς θὰ παραμένει ἀνοικτὸς ἀπὸ τὶς 7:00 π.μ. ἕως τὶς 11:00 μ.μ. καθημερινῶς.

Περισσότερες πληροφορίες στὸ τηλ. τοῦ Ἱ. Ναοῦ: 2441021510

O δικός μας ο Νιόνιος

Toυ Χάρη Ανδρεόπουλου* 

Ο Διονύσης Σαββόπουλος υπήρξε ένας μεγάλος ποιητής και οι ποιητές δεν πεθαίνουν. Παρ’ όλ’ αυτά ο φυσικός θάνατός του δεν μας πόνεσε μόνο, μας ξάφνιασε κιόλας. Ίσως γιατί τον μάθαμε να υποστηρίζει την τέχνη του, την ποίησή του, την μουσική του, ακόμη και τις αντιφάσεις του, ως ένας μοναχικός μονομάχος που καταφέρνει πάντα στο τέλος να βγαίνει νικητής. Ανήκω στη γενιά των πιτσιρικάδων της Μεταπολίτευσης. Όταν έπεφτε η δικτατορία ήμουν μαθητής της 1ης τάξης στο 1ο Γυμνάσιο Αρρένων Λαρίσης και ήταν τότε η εποχή που φορέσαμε τα πρώτα τζιν (jeans) παντελόνια κι αρχίσαμε να γυρίζουμε αργά στο σπίτι.  Ήταν κι η εποχή που είχε αρχίσει να μας εμπνέει ο Διονύσης. Ως τραγουδιστής, αλλά και γοητευτικός διανοητής.

Γνωρίσαμε τον Διονύση - που σύντομα έγινε «Νιόνιος» - μέσ’  απ΄ το ραδιόφωνο και τις κασέτες. Ήταν ο τραγουδοποιός που άρπαξε το νήμα της λαϊκής παράδοσης και το έδεσε με την ηλεκτρική κιθάρα της ροκ (rock), μπολιάζοντας τον ελληνικό λόγο με μια εκλεκτική μοντέρνα ποιητικότητα. Αργότερα στα χρόνια τα φοιτητικά τον μάθαμε για τα καλά. Με τα τραγούδια του γέμισε μ' ορμή και συγκίνηση τα νιάτα μας, ήταν σπουδαίος και φωτεινός. Ένας υπέροχος Σαλονικιός – και για όσους σπουδάσαμε στη Σαλονίκη, αυτή η καταγωγή του είχε την ιδιαίτερη αξία της˙ παρότι είχε ήδη πάρει - απ΄ τις αρχές της δεκαετίας του ΄60 - το δρόμο για την Αθήνα το «Φορτηγό» του έγραφε πάντα Θεσσαλονίκη - τον νιώθαμε «δικό μας» άνθρωπο.

Γράφτηκαν πολλά τις προηγούμενες ημέρες κι ασφαλώς θα γραφτούν περισσότερα στο μέλλον γι΄ αυτή τη μεγάλη, πολυσχιδή προσωπικότητα που άφησε ξεχωριστό αποτύπωμα στο χώρο της ελληνικής μουσικής, πλουτίζοντάς την με μια νέα γλώσσα: ποιητική, αιχμηρή, ειρωνική και συνάμα τρυφερή. Εχει θαρρώ ενδιαφέρον ν΄ διαβάσουμε τι έχει πεί ο ίδιος ο Διονύσης για τις αναμνήσεις του στα πρώτα χρόνια της ζωής του που σημάδεψαν τη μετέπειτα πορεία του μέχρι το επέκεινα˙ το πέρασμά του από τις γειτονιές του κόσμου στη γειτονιά των αγγέλων. Διαβάστε ένα απόσπασμα από το κείμενο του Σαββόπουλου στον κατάλογο της Έκθεσης «”Σήκω ψυχή μου”!... Εικόνες και μουσικές των προσφύγων του ’22» που οργάνωσε προ διετίας (2023) το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων:

«Μεγάλωσα σε σπίτι προσφύγων γεμάτο απ’ τις διηγήσεις τους. Ο πατέρας απ’ την Κωνσταντινούπολη και η μητέρα απ’ τη Φιλιππούπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας. Τις γιορτές κατέφθαναν και τα δυο σόγια, θείοι και θείες Πολίτισες που ανακάτευαν τούρκικες λέξεις στην κουβέντα τους και επίσης οι αδερφές της μαμάς με την γιαγιά που και κείνης της ξέφευγαν πού και πού κάτι βουλγάρικα. Μιλούσαν όλοι μαζί, αγκαλιαζόντουσαν φιλιόντουσαν, στρώνονταν γύρω απ’ το μεγάλο τραπέζι με το λευκό τραπεζομάντηλο και για να μην τα πολυλογώ, όταν επιτέλους σηκώνανε τα πιάτα και καταλάγιαζε το κουβεντολόι, έπιαναν το τραγούδι. Συνήθως άρχιζαν με πεταχτές οπερέτες απ’ την εποχή της νιότης τους που θα την είχαν ζήσει ανάμεσα στα 1915 με 1930. Μετά πιάνανε τις επιτυχίες του ΄50, του Σουγιούλ κυρίως, από τις ταινίες του Σακελλάριου με τον Λογοθετίδη αλλά καθώς η νύχτα προχωρούσε, το ρεπερτόριο μετατοπίζονταν σιγά σιγά σε άσματα μακρόσυρτα και λυπημένα, κυρίως όταν η θεία Ελπινίκη άρχιζε το “να΄ μουν πουλί να πέταγα”. Κοίταζα τα πρόσωπα τους που σοβάρευαν και δεν καταλάβαινα σαν πού να ταξιδεύουν οι σκέψεις τους. Στο τέλος ξεσπούσαν όλοι σε χειροκροτήματα και επευφημίες “γεια σου Ελπινίκη χίλια χρόνια να ζήσεις” κλπ. Καθώς δε αυτές οι οικογενειακές συγκεντρώσεις γινόντουσαν συνήθως με την ευκαιρία των μεγάλων θρησκευτικών εορτών, ξεφύτρωναν αίφνης και τροπάρια σαν το “Μέγαν εύρατο εν τοις κινδύνοις” ή το “του ανεσπέρου φωτός” και “μετασχείν της Βασιλείας σου”, δηλαδή η γιορτή σαν να βάραινε ολοένα και περισσότερο, προκαλώντας μου κάποια ανησυχία για να μην πω φόβο, κι όταν ο πατέρας έπιανε κι εκείνο το τραγούδι για ένα παιδάκι που χάθηκε και έκανε την πέτρα για μαξιλάρι του, με έπιανε το παράπονο, άρχιζε να τρέμει το κάτω χείλος μου, βούρκωνα και τότε με σηκώνανε και με πηγαίνανε στο κρεβατάκι μου. Τους άκουγα από μέσα να τραγουδούν με ρυθμικά παλαμάκια “τούτη η γης που την πατούμε όλοι μέσα θε να μπούμε” και γλιστρούσα στον ύπνο».

Μ΄ αυτά τα βιώματα τα ρωμέϊκα μεγάλωσε και πορεύθηκε ο Νιόνιος. Μέσ’   από αυτά τα βιώματα συνδύασε τη λαϊκή παράδοση με τα ρεύματα της Δύσης, τον ρυθμό των δρόμων της Θεσσαλονίκης με τη στοχαστικότητα της λόγιας μουσικής, την πολιτική αγωνία με το προσωπικό όνειρο. Έβαλε στα σπίτια μας την υψηλή ποίηση με λαϊκό τρόπο. Έντυσε στιχουργικά και μουσικά τους έρωτες, τις πίκρες, τις συντριβές και τις ιδεολογικές ανησυχίες πολλών Ελλήνων. Ήταν ένας γοητευτικός διανοητής, σύγχρονος και ανατρεπτικός. Δε βάλτωσε ποτέ και τόλμησε ν' αλλάξει ριζικά κάποιες ιδέες και αντιλήψεις του, όταν διαπίστωσε ότι είχαν ξεπεραστεί. Δόξασε τη χαρά, την αγάπη και την επιθυμία για απόλυτη και ανυπότακτη ελευθερία. «Γουστάρω ελεύθερη και πλούσια ζωή», τόλμησε να φωνάξει μέσ’  απ΄ τον «Μπάλλο» του - σε δύσκολους, λογοκριμένους καιρούς (1971). Το΄ λεγε η ψυχή του.

Το αποτύπωμά του στον χωροχρόνο, καλλιτεχνικό κι ανθρώπινο, θα μείνει ανεξίτηλο, καθώς σφράγισε μια ολάκερη εποχή με την πληθωρική του προσωπικότητα. Αυτός ήταν ο δικός μας ο Νιόνιος! Τον αποχαιρετούμε με θλίψη αλλά κι μ΄ ένα μεγάλο ευχαριστώ για τις ομορφιές και τις συγκινήσεις που μας προσέφερε. Από τα τραγούδια του ξεχωρίζω το "Οι παλιοί μας φίλοι":

"Μη, μην το πεις οι παλιοί μας φίλοι μην το πεις για πάντα φύγαν / Μη, το’ μαθα πια τα παλιά βιβλία, τα παλιά τραγούδια για πάντα φύγαν / Πέρασαν οι μέρες που μας πλήγωσαν / Γίνανε παιχνίδι στα χέρια των παιδιών / Η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δική σου μελαγχολία / κι έρχεται η στιγμή για ν’ αποφασίσεις με ποιους θα πας και ποιους θ’ αφήσεις / Πέρασαν για πάντα οι παλιές ιδέες, οι παλιές αγάπες οι κραυγές / Γίνανε παιχνίδι στα χέρια των παιδιών / Όμορφη είναι αυτή η στιγμή, να το ξαναπώ, όμορφη να σας μιλήσω / βλέπω πυρκαγιές πάνω από λιμάνια πάνω από σταθμούς κι είμαι μαζί σας / Όταν ο κόσμος μας θα καίγεται όταν τα γεφύρια πίσω μας θα κόβονται εγώ θα είμαι εκεί να σας θυμίζω τις μέρες τις παλιές."

Ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο “Νιόνιος” μας, θα μείνει για πάντα στις καρδιές μας.

 * Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι θεολόγος καθηγητής Β/θμιας,  δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας ΑΠΘ (xaan@theo.auth.gr ).

 

Το ύστατο χαίρε στον Χρυσόστομο Σταμούλη

 

Ο καθ. Χρυσόστομος Σταμούλης στην εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου "Εγρήγορση", τον Ιούνιο του 2017 στη Λάρισα

* ΑΥΡΙΟ ΤΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙ Η ΕΞΟΔΙΟΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ. ΣΤΟ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟ ΝΑΟ ΤΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ. 

 

Την περασμένη Δευτέρα το πρωϊ η πληροφορία ότι «έφυγε ο Μάκης» ήταν ένα ισχυρό σοκ. Αρνήθηκα να την πιστέψω ευχόμενος να πρόκειται για «fake news» καθώς το κακό μαντάτο κυκλοφορούσε “από στόμα σε στόμα” χωρίς να έχει υπάρξει ακόμη κάποια διασταυρωμένη ενημέρωση. Δυστυχώς, όμως, κατά τις 10 π.μ. η πληροφορία έγινε είδηση… «Εφυγε ο καθηγητής του ΑΠΘ Χρυσόστομος Σταμούλης»… Απίστευτο κι όμως αληθινό! Ο γελαστός Χρυσόστομος, ο ανοιχτόμυαλος  καθηγητής και τόσο θαυμάσιος άνθρωπος, που μας έκανε περήφανους ως θεολόγους είχε ξεκινήσει το ταξίδι του για την «Άνω Ιερουσαλήμ». 

Στα εξήντα ένα του χρόνια, στην ακμή της θεολογικής του ωριμότητας, ο Χρυσόστομος (Mάκης) Σταμούλης έφυγε ξαφνικά από κοντά μας (σε έμφραγμα του μυοκαρδίου, λίγο πριν την έναρξη θεολογικού Συνεδρίου στη Ρόδο, αποδόθηκε ο θάνατός του) αφήνοντας πίσω του όχι κενό αλλά πληρότητα. Πληρότητα λόγου που έγινε σάρκα στα βιβλία του, πληρότητα μουσικής που έγινε προσευχή στις συνθέσεις του, πληρότητα αγάπης που έγινε διδασκαλία στις αίθουσες του Αριστοτελείου. Ενας σπάνιος άνθρωπος, ένας σημαντικός θεολόγος που μπορούσε να διαλεχθεί με την εποχή του μέσα από την μουσική, την ποίηση και την τέχνη, έφυγε ξαφνικά από κοντά μας αφήνοντας πίσω του ένα πολύτιμο αποτύπωμα.

Υπήρξε ένας πιο σημαντικούς σύγχρονους θεολογικούς στοχαστές της γενιάς μας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά στην οικουμένη. Μίλησε με θάρρος για την ανθρωπινότητα του Θεού, εναντιώθηκε όσο κανένας στις θρησκευτικές στρεβλώσεις και την εξουσιαστική “θρησκεία” (και πολεμήθηκε λυσσαλέα για αυτό). ‘Hταν από τους λίγους θεολόγους που ψηλαφούσε ουσιαστικά τη σχέση αισθητικής και θεολογίας, έχοντας κατ᾽ ενώπιον τη φιλοκαλία της Ορθοδοξίας και ως αίτημα να βρει η σύγχρονη Ορθοδοξία τη χαμένη της αυτοσυνειδησία. Για αυτό συναντούμε στις μελέτες του και στη διδασκαλία του, πέρα από κορυφαίους θεολόγους, ασκητές, όπως ο Γέρων Σωφρόνιος του  Essex, ο Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής, ο Γέρων Πορφύριος και μορφές της τέχνης, λογοτεχνίας, της ποίησης και της μουσικής, όπως ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Σταύρος Κουγιουμτζής, η Κική Δημουλά και ο Νίκος - Γαβριήλ Πεντζίκης.

Δεν ήταν απλώς καθηγητής Θεολογίας – ήταν ένας από εκείνους που έκαναν τη θεολογία να μιλάει άλλη γλώσσα. Μια γλώσσα ανθρώπινη, με πάθος, ομορφιά και αναζήτηση. Έλεγε και έγραφε για τη σεξουαλικότητα, τον φονταμενταλισμό, τον έρωτα και τη θρησκευτική υποκρισία με μια καθαρότητα και τόλμη που σπάνια συναντά κανείς στον θεολογικό και (κυρίως) εκκλησιαστικό λόγο. ‘Ηταν ένας από εκείνους τους ακαδημαϊκούς των οποίων η παρουσία δεν καταλάμβανε απλώς το χώρο - τον μεταμόρφωνε. Κουβαλούσε τις σκέψεις του σαν πετραχήλι: με κομψότητα, σοβαρότητα και μια πινελιά μυστηρίου. Τα λόγια του, πάντα σμιλεμένα, ήξεραν πώς να κάνουν τα δόγματα να χορεύουν χωρίς ποτέ να τα προδίδουν. Αγαπούσε πολύ και  τη μουσική. Δεν την έβλεπε σαν κάτι ξεχωριστό από τη θεολογία – ήταν κομμάτι του τρόπου που ένιωθε και καταλάβαινε τον κόσμο. Έγραφε τραγούδια, συνέθετε, διηύθυνε χορωδίες, δούλευε με νέους. Ήταν ένας άνθρωπος που έψαχνε το θείο όχι μόνο μέσα στα βιβλία, αλλά και μέσα στις φωνές και τους ήχους. Δεν φοβόταν να ταράξει τα νερά - δεν φοβόταν να είναι αληθινός.

Συνταίριαξε επιστήμη, τέχνη, διδασκαλία και Εκκλησία, σε μια ολότητα με φορέα την ίδια τη μειλίχια προσωπικότητά του και την καλλιεργημένη κοινωνικότητά του, με τρόπο που εξάπαντος (όπως θα’ λεγε ο δάσκαλός του/μας ο αείμνηστος Νίκος Ματσούκας που τον καμάρωνε ως άξιο διάδοχό του στη Σχολή), έθεσε ιδιαίτερα και καινοφανή κριτήρια για σύγχρονους και επόμενους θεολόγους, όσους αισθάνονται το βάρος των λέξεων και του γεγονότος που ευαγγελίζονται μέσα στον σύγχρονο κόσμο. Αποπειράθηκε να αλλάξει τον τύπο του θεολόγου και του θεολογείν - στο Πανεπιστήμιο, στην Εκκλησία, στην κοινωνία, αδιαιρέτως και ασυγχύτως. Και σ΄ ένα μεγάλο βαθμό τα κατάφερε!  Όταν ερχόταν στη Λάρισα οι ημερίδες που κάναμε για το θρησκευτικό μάθημα άφησαν εποχή. Στο πατάρι του βιβλιοπωλείου το αδιαχώρητο και ο διάλογος των συναδέλφων με το Μάκη χωρίς τέλος. Μας έπαιρνε μεσάνυχτα… Είχε πολλούς φίλους και στη πόλη μας - θεολόγους και όχι μόνο.

Ο πρόωρος θάνατός του Μάκη δεν είναι απλώς μια απουσία. Είναι ένας ίλιγγος. Μια σιωπή απέραντη. Αφήνει πίσω του ένα κενό - αλλά και ένα αποτύπωμα. Απώλεια μεγάλη για το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο (γέννημα θρέμμα του οποίου υπήρξε και στο οποίο πολλά πρόσφερε), για την ορθόδοξη θεολογία και για όσους τον αγάπησαν και εφεξής θα τον έχουν στη καρδιά τους. Θα χρειαστεί να περάσει καιρός για να νιώσει η Θεσσαλονίκη, η πανεπιστημιακή κοινότητα, η ελληνική κοινωνία στο σύνολό της τι προσέφερε στη θεολογία, ως επιστήμη και, κυρίως, ως στάση ζωής, ο Χρυσόστομος Σταμούλης. Τι κληροδότημα μας αφήνει. Κι αυτό αφορά όλους μας - όχι μόνο τους χιλιάδες φοιτητές του. Καλό ξόδι Μάκη.

* Η εξόδιος ακολουθία για τον καθηγητή Χρυσόστομο Σταμούλη θα ψαλλεί αύριο Πέμπτη 21 Αυγούστου, στο καθεδρικό ιερό ναό της Του Θεού Σοφίας (Αγία Σοφία) Θεσσαλονίκης, στις 12:00. Η ταφή θα γίνει στο Κοιμητήριο του Δήμου Θεσσαλονίκης “Αναστάσεως του Κυρίου” (Θέρμη).

Εφημ. "Ελευθερία", 20.08.2025, σελ. 14 

 

Κυκλοφορήθηκε το 13ο τεύχος της επιστημονικής εκδόσεως «ΑΧΙΛΛΙΟΥ ΠΟΛΙΣ» της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης

 

Κυκλοφορήθηκε το 13ο τεύχος της εξαμηνιαίας επιστημονικής περιοδικής έκδοσης της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου «ΑΧΙΛΛΙΟΥ ΠΟΛΙΣ». Το νέο τεύχος είναι αφιερωμένο σέ δύο κεντρικά θέματα: στην Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο, καθώς συμπληρώνονται φέτος 1700 χρόνια από τη διεξαγωγή της (325 μ.Χ.), οπότε και έχουμε την πρώτη επίσημη σε συνοδικό επίπεδο παρουσία Μητροπολίτη Λαρίσης, του Αγίου Αχιλλίου, προστάτου του τόπου, και στην κατήχηση της Εκκλησίας, θέμα πολύ σημαντικό που άπτεται της αποστολής της στον σύγχρονο κόσμο και άνθρωπο.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο προλογικό του σημείωμα ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιερώνυμος «την Πίστη των Αγίων Πατέρων θέλουμε να αναδείξουμε στο παρόν τεύχος, την εφαρμοσμένη Πίστη, την Πίστη μέχρι μαρτυρίου, την Πίστη που σώζει! Καλούμαστε να δούμε κατά πόσον η πόλις μας, η οποία τίμησε τους Αγίους της Α’ Οικουμενικής Συνόδου έχοντας ανεγείρει Ναούς περικαλλείς και εορτάζοντας τη μνήμη τους πανηγυρικά κάθε χρόνο, ασπάζεται την Πίστη τους και ακολουθεί το ήθος τους. Και μάλιστα αυτό διερευνάται μέσα από μια πάγια διαδικασία που η Ορθόδοξη Εκκλησία από αιώνες έχει θεσπίσει και ονομάζει κατήχηση. Σκοπός της, η διάδοση της ορθής Πίστεως. Αντικείμενο, η ανάδειξη της διδασκαλίας των Οικουμενικών Συνόδων. Δεν είναι δουλειά της Κατηχήσεως να πληροφορεί για ένα σωρό άλλα. Αν  προλαβαίνει, έχει καλώς. Όχι όμως, αμελώντας τον πρωταρχικό της σκοπό, που δεν είναι άλλος από τη μαθητεία στην Ορθόδοξη Πίστη, την Πίστη των Οικουμενικών Συνόδων, την Πίστη της Εκκλησίας μας. Η Κατήχηση υφίσταται για να μεταλαμπαδεύει την αποκεκαλυμμένη αλήθεια του Ευαγγελίου, όπως την διαφυλάττουν οι Σύνοδοι της Ορθοδοξίας και την ερμηνεύουν οι  Θεοφόροι Πατέρες μας».

 Στο τεύχος γράφουν κείμενα για την κατήχηση οι Μητροπολίτες Σιδηροκάστρου Μακάριος, Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος, Σερρών Θεολόγος, οι Αρχιμανδρίτες Πολύκαρπος Μπόγρης, Συμεών Βενετσιάνος, Βαρνάβας Γιάγκου, Βησσαρίων Καραλάσκος, ο διευθυντής του περιοδικού Πρωτ. Θεμιστοκλής Μουρτζανός, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Δρ Σωτήριος Μπαλατσούκας, και οι επιστήμονες και κατηχητές Ηλίας Λιαμής, Νικόλαος Τσιρέβελος, Νικόλαος Παύλου, Βασιλική Χριστοφόρου, Βαρβάρα Βασιλάκη. Για την Α’ Οικουμενική Σύνοδο, όπως επίσης και για τη σχέση της με την Μητρόπολη Λαρίσης γράφουν – μεταξύ άλλων, ο Λαρισαίος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Έρφουρτ της Γερμανίας Βασίλης Μακρίδης, ο Πρωτ. Ιωάννης Γκιάφης, ο Σταύρος Γουλούλης, ο καθηγητής Π. Παναγιωτόπουλος και ο Πρωτοσύγκελλος της Μητροπόλεως Λαρίσης Αρχιμ. Ιγνάτιος Μουρτζανός.

Δεν λείπουν οι αναφορές στην τοπική ιστορία της Λάρισας, όπως επίσης και σε θέματα που έχουν να κάνουν με την εκκλησιαστική ζωή του τόπου. Ο αναγνώστης μπορεί να βρει εξαιρετικές μελέτες των Κ. Σπανού, Ν. Παπαθεοδώρου, Π. Μανωλά, Ι. Καλούση, Πρωτ. Αθανασίου Γκατζώνα, Γ. Τερζούδη, π. Δημητρίου Τσιγάρα, Παν. Τζουμέρκα. Δεν λείπει και η πιο σύγχρονη ιστορική αναφορά στα κείμενα των Χρ. Κολοβού, Γ. Μαυρομιχάλη, Κυριάκου Μωυσίδη, Φαν. Καλοκαιρινού, Χαρ. Ανδρεόπουλου  και Ντ. Αυγουστή.

 Μελέτες ορθόδοξης πνευματικότητας περιλαμβάνονται στα κείμενα των Μητροπολίτου Περιστερίου Γρηγορίου, Ιωάν. Κονιδάρη, Αρχιμ. Νικόδημου Γαλιάτσου, Πρωτ. Παναγιώτη Καποδίστρια, Αθ. Χρυσοβέργη, Μιλτ. Νικολάου, ενώ εορτολογικά θέματα καλύπτουν, μεταξύ άλλων, ο καθηγητής Μ. Βαμβούνης, οι αρχιμανδρίτες Σίμων Δημογέροντας, Σωτήριος Κοσμόπουλος, Άγγελος Ανθόπουλος, Φιλάρετος Σπανόπουλος και Νεκτάριος Δαρδανός.

 Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αναφορές της Μπέτυς Μαγρίζου στην Πηνελόπη Δέλτα, και της Αθηνάς Κουρασαντζή στο φιλανθρωπικό και κοινωνικό έργο του Βυζαντίου και της Εκκλησίας εν γένει. Το εξώφυλλο του περιοδικού, το οποίο είναι αφιερωμένο στους Αγίους της Λάρισας ως βλαστούς του Ευαγγελίου, αλλά και με αφορμή την συμμετοχή της Λάρισας στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο και στη ζωή της Εκκλησίας εν γένει, με πρώτο τον κήρυκα του χριστιανισμού στη Θεσσαλία άγιο Απόστολο Ανδρέα φιλοτέχνησε και πάλι εξαιρετικά ο Λαρισαίος αγιογράφος και καλλιτέχνης Χρήστος Παπανικολάου.

 Το περιοδικό μπορεί κάποιος να το προμηθευτεί από τα γραφεία της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και από επιλεγμένα βιβλιοπωλεία, ενώ είναι διαδικτυακά αναρτημένο στην ιστοσελίδα της τοπικής Εκκλησίας (Αχιλλίου Πόλις, τχ. 13 ).

 * Σε μορφή αρχείου pdf, εδώ 👉 : Aχιλλίου Πόλις, τχ. 13 – 2025

Πολιτεία και Εκκλησία στη πράξη. Συζήτηση μ΄ αφορμή την έκδοση του βιβλίου του καθηγητή Ι. Μ. Κονιδάρη

 

Παρακολουθήστε σε video ολόκληρη τη συζήτηση με θέμα αυτό που πραγματεύεται το βιβλίο του καθηγητή Ιωάννη Μ. Κονιδάρη. Συνομιλούν και απαντούν σε ερωτήσεις του κοινού oι:

* Eυάγγελος Βενιζέλος, πρώην Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και υπ. Εξωτερικών, ομ. Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Α.Π.Θ.

* Ιωάννης Σαρμάς, τ. Υπηρεσιακός Πρωθυπουργός, επίτιμος Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, και

* Φίλιππος Σπυρόπουλος, ομ. Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τη συζήτηση θα συντονίζει ο κ. Πέτρος Παπασαραντόπουλος, Δρ. Βαλκανικών Σπουδών, εκδότης και συγγραφέας.

* Πατήσε εδώ για να ανοίξει το video

  

Σεμινάριο Θεολόγων Ν. Λάρισας, Μαγνησίας και Τρικάλων

 Πρόσκληση του Συμβούλου Εκπαίδευσης κλ. ΠΕ01 Νικ. Παύλου

Για τη Δευτέρα 19 Μαΐου 2025, 18.00, με σύνδεση στην πλατφόρμα:

https://minedu-secondary2.webex.com/meet/npavlou

 

Εκδήλωση παρουσίασης βιβλίου του καθηγητή Ιωάννη M. Κονιδάρη

 Οι Εκδόσεις «Επίκεντρο» διοργανώνουν εκδήλωση για την παρουσίαση του νέου βιβλίου του ομ. Καθηγητή Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών κ. Ιωάννη Μ. Κονιδάρη «Πολιτεία και Εκκλησία στην πράξη. Απάνθισμα άρθρων». Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί τη Τρίτη, 13 Μαϊου 2025 και ώρα 7 μ.μ. στην αίθουσα «Γεώργιος Καραντζάς», στον 1ο όροφο του Μεγάρου της ‘Ενωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (Ε.Σ.Η.Ε.Α.), επί της οδ. Ακαδημίας 20, στην Αθήνα.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:

* Eυάγγελος Βενιζέλος, πρώην Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και υπ. Εξωτερικών, ομ. Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Α.Π.Θ.

* Ιωάννης Σαρμάς, τ. Υπηρεσιακός Πρωθυπουργός, επίτιμος Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, και

* Φίλιππος Σπυρόπουλος, ομ. Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Θα ακολουθήσει αντιφώνηση από τον συγγραφέα του βιβλίου.

Τη συζήτηση θα συντονίσει ο κ. Πέτρος Παπασαραντόπουλος, Δρ. Βαλκανικών Σπουδών, εκδότης και συγγραφέας.

H εκδήλωση θα μεταδοθεί ζωντανά (live) μέσω:

https://youtube.com/live/F2cRVIAHTfw 

https://www.facebook.com/epikentro.publishers/live/