Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2025

Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Επισκόπου Λαρίσης Aχιλλίου στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο

 * Αναδείχθηκε στην εκδήλωση των Θεολόγων μ΄ αφορμή τα 1700 χρόνια από την Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας στην οποία είχε συμμετάσχει ο Αγ. Αχίλλιος



Η ιδιαίτερη θρησκευτική και ιστορική αξία που έχουν για τη Λάρισα οι εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται αυτό το διάστημα στο Πατριαρχείο για τα 1700 χρόνια από την Α΄ εν Νικαία Βιθυνίας Οικουμενική Σύνοδο (325 μ.Χ), λόγω της συμμετοχής και του πρωταγωνιστικού του ρόλου σ΄ αυτήν, του τότε Επισκόπου Λαρίσης (και μετέπειτα Αγίου) Αχιλλίου, εξετάσθηκε και αναδείχθηκε σε εκδήλωση των Θεολόγων την οποία οργάνωσε ο οικείος Σύμβουλος Εκπαίδευσης του κλάδου, δρ. Νικόλαος Παύλου.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα «Επιούσιος» του Επισκοπείου – αφού είχε προηγηθεί εσπερινός στον παρακείμενο ιερό ναό της Αγίας Τριάδος – και ξεκίνησε με σύντομη ομιλία  γύρω από το θέμα του Συμβούλου Εκπ/σης Θεολόγων. Ο κ. Παύλου εστίασε στην ξεχωριστή  παρουσία του Αγ. Αχιλλίου στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο και ειδικότερα στις σημαντικές του παρεμβάσεις μαζί με δύο άλλους μεγάλους Αγίους της Εκκλησίας μας, τον Αγ. Νικόλαο και τον Αγ. Σπυρίδωνα, για την καταπολέμηση της αίρεσης του Αρείου που δίδασκε ότι ο Χριστός δεν ήταν Υιός του Θεού, αλλά κτίσμα. Εν συνεχεία οι θεολόγοι εκπαιδευτικοί κατέθεσαν απόψεις και προτάσεις για τη δημιουργία διδακτικών σεναρίων για την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο με βάση πρωτογενείς πηγές που δόθηκαν από τον Σύμβουλο.  Ακολούθησε συζήτηση στη διάρκεια της οποίας επαινέθηκε απ΄ όλους η πρωτοβουλία της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης να οργανώσει – σε συνεργασία με τη Δ/νση Δευτεροβάθμιας Εκπ/σης (ΔΔΕ) Ν. Λάρισας – τον μαθητικό διαγωνισμό με θέμα  με θέμα: «Μητρόπολη  Λαρίσης. 1700 χρόνια ζωής και προσφοράς». Στο διαγωνισμό συμμετείχαν δεκάδες Γυμνάσια και Λύκεια με μεγάλους νικητές (για 1ο, 2ο και 3ο βραβείο, αντίστοιχα) τα Γυμνάσια: 14ο, 4ο και Βαμβακούς και τα Λύκεια: 13ο, 5ο και Πρότυπο ΓΕΛ. Η βράβευση των μαθητών και μαθητριών θα πραγματοποιηθεί σε ειδική εκδήλωση της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης τη Τετάρτη, 28 Ιανουαρίου 2026 στις 6 μ.μ. στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας.

Παραβρέθηκαν και τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση των Θεολόγων με σύντομες παρεμβάσεις τους ο Διευθυντής Β/θμιας Εκπ/σης κ. Νικόλας Ζέρβας, η Περιφερειακή Επόπτρια Ποιότητας της Εκπ/σης δρ. Αρτεμις Παπαδημητρίου, η Προϊσταμένη Εκπ/κών Θεμάτων της ΔΔΕ δρ. Παρασκευή Κουκότσικα, ο Διευθυντής του Προτύπου ΓΕΛ Λάρισας δρ. Χαράλαμπος Ανδρεόπουλος και ο Διευθυντής του Ιδιαιτέρου Γραφείου του Μητροπολίτου, καθηγητής του Τμ. Γεωπονίας του Παν/μίου Θεσσαλίας δρ. Σωτήριος Μπαλατσούκας μεταφέροντας τις ευχές και τους χαιρετισμούς του Μητροπολίτου Λαρίσης κ. Ιερωνύμου.

* Η επιμορφωτική εκδήλωση των θεολόγων είχε συνέχεια τη Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2025, στις 7 μ.μ   με διαδικτυακό σεμινάριο με θέμα «1700 χρόνια από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο. Βιωματικές και Διερευνητικές προσεγγίσεις» στην πλατφόρμα: https://minedu-secondary2.webex.com/meet/npavlou . Σε αυτό έγινε προσέγγιση των γεγονότων της Συνόδου με τα εξής εργαλεία: Ψηφιακές «καρφίτσες» σε διαδραστικό χάρτη, χρονογραμμή με text boxes, λογισμικό padlet για βιωματική κατανόηση του Όρου της Συνόδου, connecting to teens με θέμα « Το θαύμα της κεράμου του Αγίου Σπυρίδωνος», υλικό από «Φωτόδεντρο», ψηφιακά “post-it” με ιδέες κ.α.  Παράλληλα θα παρουσιάσθηκαν δραστηριότητες/ παιχνίδι γνώσης breakout kai escape room με την εφαρμογή genially με θέμα “H Γέννηση του Μεσσία”, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία.


Iερά Μητρόπολη Λαρίσης & Τυρνάβου

Δωρεά αντιτύπων Καινής Διαθήκης στο Πρότυπο Γενικό Λύκειο Λάρισας

  Η ΚΑΛΑΙΣΘΗΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ



Αντίτυπα της  Καινής Διαθήκης με το μεταφρασμένο κείμενο προσέφερε στο Πρότυπο Γενικό Λύκειο Λάρισας και για τη τρέχουσα σχολική χρονιά η Ελληνική Βιβλική Εταιρία για τους μαθητές και τις μαθήτριες της 1ης τάξεως. Η δωρεά πραγματοποιήθηκε μετά από σχετικό αίτημα που απηύθυνε ο Διευθυντής και θεολόγος καθηγητής του σχολείου δρ. Χαράλαμπος Ανδρεόπουλος προς τον Διευθυντή της Βιβλικής Εταιρίας κ. Μιχάλη Χατζηγιάννη, προκειμένου να εξυπηρετηθούν βελτιωτικά, σε συνδυασμό με τη χρήση του σχολικού βιβλίου – εγχειριδίου, οι διδακτικές ανάγκες του θρησκευτικού μαθήματος στις ενότητες από το γνωστικό αντικείμενο της Καινής Διαθήκης.

Τα αντίτυπα της Καινής Διαθήκης που προσφέρθηκαν αποτελούν καλαίσθητη έκδοση του επιστημονικού Ιδρύματος της (προεδρευομένης υπό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Ιγνατίου) Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας (Hellenic Bible Society), η οποία πραγματοποίησε το μεταφραστικό έργο. Η μετάφραση αυτή του κειμένου της Καινής Διαθήκης έγινε με τις ευλογίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Ελλάδος, καθώς και των Πατριαρχείων Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων. Είναι καρπός αγάπης για το λόγο του Θεού και αποτέλεσμα μακρόχρονης συλλογικής εργασίας διακεκριμένων καινοδιαθηκολόγων πανεπιστημιακών καθηγητών. Την παρούσα απόδοση – τη γνωστή ως «μετάφραση των τεσσάρων» – πραγματοποίησαν οι καθηγητές Ερμηνείας της Καινής Διαθήκης στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Θεσσαλονίκης κ. Πέτρος Βασιλειάδης και οι αείμνηστοι Ιωάννης Γαλάνης, Γεώργιος Γαλίτης και Ιωάννης Καραβιδόπουλος.

* Ο Διευθυντής του Προτύπου ΓΕΛ Λάρισας ευχαριστεί τη Βιβλική Εταιρία για τη προσφορά εκφράζοντας την «ελπίδα και την ευχή η μετάφραση αυτή, διά – και μέσω – της χρηστικής της συμβολής στους διδακτικούς σκοπούς του θρησκευτικού μαθήματος, να φέρει το λυτρωτικό και ζωοποιό λόγο του Θεού πιο κοντά στα παιδιά, τους μαθητές μας».

Larissanet.gr

Onlarissa.gr

Larissapress.gr

Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2025

H κάρα του Μεγαλομάρτυρος και ιαματικού Αγίου Παντελεήμονος στη Καρδίτσα για προσκύνηση

 

 

Μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θεσσαλιώτιδος καὶ Φαναριοφερσάλων κ. Τιμοθέου καὶ τὴν σεπτὴ ἄδεια τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου, Τήνου, Ἄνδρου, Κέας καὶ Μήλου κ. Δωροθέου, ὁ Ἱερὸς Ναὸς Ἁγίου Γεωργίου Καρδίτσης ὑποδέχθηκε τὴν περασμένη Πέμπτη 30 Ὀκτωβρίου 2025 τὴν χαριτόβρυτο κάρα τοῦ ἁγίου ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος καὶ ἰαματικοῦ Αγ. Παντελεήμονος, ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναχράντου τῆς νήσου Ἄνδρου, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ φυλάσσεται. Ἡ πάνσεπτος κάρα θὰ παραμείνει στὸν Ἱερὸ Ναὸ μέχρι τὴν Τετάρτη 5 Νοεμβρίου ἐ.ἔ. Ὁ Ἱερὸς Ναὸς θὰ παραμένει ἀνοικτὸς ἀπὸ τὶς 7:00 π.μ. ἕως τὶς 11:00 μ.μ. καθημερινῶς.

Περισσότερες πληροφορίες στὸ τηλ. τοῦ Ἱ. Ναοῦ: 2441021510

Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2025

O δικός μας ο Νιόνιος



TΧάρη Ανδρεόπουλου

Ο Διονύσης Σαββόπουλος υπήρξε ένας μεγάλος ποιητής και οι ποιητές δεν πεθαίνουν. Παρ’ όλ’ αυτά ο φυσικός θάνατός του δεν μας πόνεσε μόνο, μας ξάφνιασε κιόλας. Ίσως γιατί τον μάθαμε να υποστηρίζει την τέχνη του, την ποίησή του, την μουσική του, ακόμη και τις αντιφάσεις του, ως ένας μοναχικός μονομάχος που καταφέρνει πάντα στο τέλος να βγαίνει νικητής. Ανήκω στη γενιά των πιτσιρικάδων της Μεταπολίτευσης. Όταν έπεφτε η δικτατορία ήμουν μαθητής της 1ης τάξης στο 1ο Γυμνάσιο Αρρένων Λαρίσης και ήταν τότε η εποχή που φορέσαμε τα πρώτα τζιν (jeans) παντελόνια κι αρχίσαμε να γυρίζουμε αργά στο σπίτι.  Ήταν κι η εποχή που είχε αρχίσει να μας εμπνέει ο Διονύσης. Ως τραγουδιστής, αλλά και γοητευτικός διανοητής.

Γνωρίσαμε τον Διονύση - που σύντομα έγινε «Νιόνιος» - μέσ’  απ΄ το ραδιόφωνο και τις κασέτες. Ήταν ο τραγουδοποιός που άρπαξε το νήμα της λαϊκής παράδοσης και το έδεσε με την ηλεκτρική κιθάρα της ροκ (rock), μπολιάζοντας τον ελληνικό λόγο με μια εκλεκτική μοντέρνα ποιητικότητα. Αργότερα στα χρόνια τα φοιτητικά τον μάθαμε για τα καλά. Με τα τραγούδια του γέμισε μ' ορμή και συγκίνηση τα νιάτα μας, ήταν σπουδαίος και φωτεινός. Ένας υπέροχος Σαλονικιός – και για όσους σπουδάσαμε στη Σαλονίκη, αυτή η καταγωγή του είχε την ιδιαίτερη αξία της˙ παρότι είχε ήδη πάρει - απ΄ τις αρχές της δεκαετίας του ΄60 - το δρόμο για την Αθήνα το «Φορτηγό» του έγραφε πάντα Θεσσαλονίκη - τον νιώθαμε «δικό μας» άνθρωπο.

Γράφτηκαν πολλά τις προηγούμενες ημέρες κι ασφαλώς θα γραφτούν περισσότερα στο μέλλον γι΄ αυτή τη μεγάλη, πολυσχιδή προσωπικότητα που άφησε ξεχωριστό αποτύπωμα στο χώρο της ελληνικής μουσικής, πλουτίζοντάς την με μια νέα γλώσσα: ποιητική, αιχμηρή, ειρωνική και συνάμα τρυφερή. Εχει θαρρώ ενδιαφέρον ν΄ διαβάσουμε τι έχει πεί ο ίδιος ο Διονύσης για τις αναμνήσεις του στα πρώτα χρόνια της ζωής του που σημάδεψαν τη μετέπειτα πορεία του μέχρι το επέκεινα˙ το πέρασμά του από τις γειτονιές του κόσμου στη γειτονιά των αγγέλων. Διαβάστε ένα απόσπασμα από το κείμενο του Σαββόπουλου στον κατάλογο της Έκθεσης «”Σήκω ψυχή μου”!... Εικόνες και μουσικές των προσφύγων του ’22» που οργάνωσε προ διετίας (2023) το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων:

«Μεγάλωσα σε σπίτι προσφύγων γεμάτο απ’ τις διηγήσεις τους. Ο πατέρας απ’ την Κωνσταντινούπολη και η μητέρα απ’ τη Φιλιππούπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας. Τις γιορτές κατέφθαναν και τα δυο σόγια, θείοι και θείες Πολίτισες που ανακάτευαν τούρκικες λέξεις στην κουβέντα τους και επίσης οι αδερφές της μαμάς με την γιαγιά που και κείνης της ξέφευγαν πού και πού κάτι βουλγάρικα. Μιλούσαν όλοι μαζί, αγκαλιαζόντουσαν φιλιόντουσαν, στρώνονταν γύρω απ’ το μεγάλο τραπέζι με το λευκό τραπεζομάντηλο και για να μην τα πολυλογώ, όταν επιτέλους σηκώνανε τα πιάτα και καταλάγιαζε το κουβεντολόι, έπιαναν το τραγούδι. Συνήθως άρχιζαν με πεταχτές οπερέτες απ’ την εποχή της νιότης τους που θα την είχαν ζήσει ανάμεσα στα 1915 με 1930. Μετά πιάνανε τις επιτυχίες του ΄50, του Σουγιούλ κυρίως, από τις ταινίες του Σακελλάριου με τον Λογοθετίδη αλλά καθώς η νύχτα προχωρούσε, το ρεπερτόριο μετατοπίζονταν σιγά σιγά σε άσματα μακρόσυρτα και λυπημένα, κυρίως όταν η θεία Ελπινίκη άρχιζε το “να΄ μουν πουλί να πέταγα”. Κοίταζα τα πρόσωπα τους που σοβάρευαν και δεν καταλάβαινα σαν πού να ταξιδεύουν οι σκέψεις τους. Στο τέλος ξεσπούσαν όλοι σε χειροκροτήματα και επευφημίες “γεια σου Ελπινίκη χίλια χρόνια να ζήσεις” κλπ. Καθώς δε αυτές οι οικογενειακές συγκεντρώσεις γινόντουσαν συνήθως με την ευκαιρία των μεγάλων θρησκευτικών εορτών, ξεφύτρωναν αίφνης και τροπάρια σαν το “Μέγαν εύρατο εν τοις κινδύνοις” ή το “του ανεσπέρου φωτός” και “μετασχείν της Βασιλείας σου”, δηλαδή η γιορτή σαν να βάραινε ολοένα και περισσότερο, προκαλώντας μου κάποια ανησυχία για να μην πω φόβο, κι όταν ο πατέρας έπιανε κι εκείνο το τραγούδι για ένα παιδάκι που χάθηκε και έκανε την πέτρα για μαξιλάρι του, με έπιανε το παράπονο, άρχιζε να τρέμει το κάτω χείλος μου, βούρκωνα και τότε με σηκώνανε και με πηγαίνανε στο κρεβατάκι μου. Τους άκουγα από μέσα να τραγουδούν με ρυθμικά παλαμάκια “τούτη η γης που την πατούμε όλοι μέσα θε να μπούμε” και γλιστρούσα στον ύπνο».

Μ΄ αυτά τα βιώματα τα ρωμέϊκα μεγάλωσε και πορεύθηκε ο Νιόνιος. Μέσ’   από αυτά τα βιώματα συνδύασε τη λαϊκή παράδοση με τα ρεύματα της Δύσης, τον ρυθμό των δρόμων της Θεσσαλονίκης με τη στοχαστικότητα της λόγιας μουσικής, την πολιτική αγωνία με το προσωπικό όνειρο. Έβαλε στα σπίτια μας την υψηλή ποίηση με λαϊκό τρόπο. Έντυσε στιχουργικά και μουσικά τους έρωτες, τις πίκρες, τις συντριβές και τις ιδεολογικές ανησυχίες πολλών Ελλήνων. Ήταν ένας γοητευτικός διανοητής, σύγχρονος και ανατρεπτικός. Δε βάλτωσε ποτέ και τόλμησε ν' αλλάξει ριζικά κάποιες ιδέες και αντιλήψεις του, όταν διαπίστωσε ότι είχαν ξεπεραστεί. Δόξασε τη χαρά, την αγάπη και την επιθυμία για απόλυτη και ανυπότακτη ελευθερία. «Γουστάρω ελεύθερη και πλούσια ζωή», τόλμησε να φωνάξει μέσ’  απ΄ τον «Μπάλλο» του - σε δύσκολους, λογοκριμένους καιρούς (1971). Το΄ λεγε η ψυχή του.

Το αποτύπωμά του στον χωροχρόνο, καλλιτεχνικό κι ανθρώπινο, θα μείνει ανεξίτηλο, καθώς σφράγισε μια ολάκερη εποχή με την πληθωρική του προσωπικότητα. Αυτός ήταν ο δικός μας ο Νιόνιος! Τον αποχαιρετούμε με θλίψη αλλά κι μ΄ ένα μεγάλο ευχαριστώ για τις ομορφιές και τις συγκινήσεις που μας προσέφερε. Από τα τραγούδια του ξεχωρίζω το "Οι παλιοί μας φίλοι":

"Μη, μην το πεις οι παλιοί μας φίλοι μην το πεις για πάντα φύγαν / Μη, το’ μαθα πια τα παλιά βιβλία, τα παλιά τραγούδια για πάντα φύγαν / Πέρασαν οι μέρες που μας πλήγωσαν / Γίνανε παιχνίδι στα χέρια των παιδιών / Η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δική σου μελαγχολία / κι έρχεται η στιγμή για ν’ αποφασίσεις με ποιους θα πας και ποιους θ’ αφήσεις / Πέρασαν για πάντα οι παλιές ιδέες, οι παλιές αγάπες οι κραυγές / Γίνανε παιχνίδι στα χέρια των παιδιών / Όμορφη είναι αυτή η στιγμή, να το ξαναπώ, όμορφη να σας μιλήσω / βλέπω πυρκαγιές πάνω από λιμάνια πάνω από σταθμούς κι είμαι μαζί σας / Όταν ο κόσμος μας θα καίγεται όταν τα γεφύρια πίσω μας θα κόβονται εγώ θα είμαι εκεί να σας θυμίζω τις μέρες τις παλιές."

Ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο “Νιόνιος” μας, θα μείνει για πάντα στις καρδιές μας.

 * Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι θεολόγος καθηγητής Β/θμιας,  δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας ΑΠΘ (xaan@theo.auth.gr ).

 

Τετάρτη 20 Αυγούστου 2025

Το ύστατο χαίρε στον Χρυσόστομο Σταμούλη

 

Ο καθ. Χρυσόστομος Σταμούλης στην εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου "Εγρήγορση", τον Ιούνιο του 2017 στη Λάρισα

* ΑΥΡΙΟ ΤΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙ Η ΕΞΟΔΙΟΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ. ΣΤΟ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟ ΝΑΟ ΤΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ. 

 

Την περασμένη Δευτέρα το πρωϊ η πληροφορία ότι «έφυγε ο Μάκης» ήταν ένα ισχυρό σοκ. Αρνήθηκα να την πιστέψω ευχόμενος να πρόκειται για «fake news» καθώς το κακό μαντάτο κυκλοφορούσε “από στόμα σε στόμα” χωρίς να έχει υπάρξει ακόμη κάποια διασταυρωμένη ενημέρωση. Δυστυχώς, όμως, κατά τις 10 π.μ. η πληροφορία έγινε είδηση… «Εφυγε ο καθηγητής του ΑΠΘ Χρυσόστομος Σταμούλης»… Απίστευτο κι όμως αληθινό! Ο γελαστός Χρυσόστομος, ο ανοιχτόμυαλος  καθηγητής και τόσο θαυμάσιος άνθρωπος, που μας έκανε περήφανους ως θεολόγους είχε ξεκινήσει το ταξίδι του για την «Άνω Ιερουσαλήμ». 

Στα εξήντα ένα του χρόνια, στην ακμή της θεολογικής του ωριμότητας, ο Χρυσόστομος (Mάκης) Σταμούλης έφυγε ξαφνικά από κοντά μας (σε έμφραγμα του μυοκαρδίου, λίγο πριν την έναρξη θεολογικού Συνεδρίου στη Ρόδο, αποδόθηκε ο θάνατός του) αφήνοντας πίσω του όχι κενό αλλά πληρότητα. Πληρότητα λόγου που έγινε σάρκα στα βιβλία του, πληρότητα μουσικής που έγινε προσευχή στις συνθέσεις του, πληρότητα αγάπης που έγινε διδασκαλία στις αίθουσες του Αριστοτελείου. Ενας σπάνιος άνθρωπος, ένας σημαντικός θεολόγος που μπορούσε να διαλεχθεί με την εποχή του μέσα από την μουσική, την ποίηση και την τέχνη, έφυγε ξαφνικά από κοντά μας αφήνοντας πίσω του ένα πολύτιμο αποτύπωμα.

Υπήρξε ένας πιο σημαντικούς σύγχρονους θεολογικούς στοχαστές της γενιάς μας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά στην οικουμένη. Μίλησε με θάρρος για την ανθρωπινότητα του Θεού, εναντιώθηκε όσο κανένας στις θρησκευτικές στρεβλώσεις και την εξουσιαστική “θρησκεία” (και πολεμήθηκε λυσσαλέα για αυτό). ‘Hταν από τους λίγους θεολόγους που ψηλαφούσε ουσιαστικά τη σχέση αισθητικής και θεολογίας, έχοντας κατ᾽ ενώπιον τη φιλοκαλία της Ορθοδοξίας και ως αίτημα να βρει η σύγχρονη Ορθοδοξία τη χαμένη της αυτοσυνειδησία. Για αυτό συναντούμε στις μελέτες του και στη διδασκαλία του, πέρα από κορυφαίους θεολόγους, ασκητές, όπως ο Γέρων Σωφρόνιος του  Essex, ο Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής, ο Γέρων Πορφύριος και μορφές της τέχνης, λογοτεχνίας, της ποίησης και της μουσικής, όπως ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Σταύρος Κουγιουμτζής, η Κική Δημουλά και ο Νίκος - Γαβριήλ Πεντζίκης.

Δεν ήταν απλώς καθηγητής Θεολογίας – ήταν ένας από εκείνους που έκαναν τη θεολογία να μιλάει άλλη γλώσσα. Μια γλώσσα ανθρώπινη, με πάθος, ομορφιά και αναζήτηση. Έλεγε και έγραφε για τη σεξουαλικότητα, τον φονταμενταλισμό, τον έρωτα και τη θρησκευτική υποκρισία με μια καθαρότητα και τόλμη που σπάνια συναντά κανείς στον θεολογικό και (κυρίως) εκκλησιαστικό λόγο. ‘Ηταν ένας από εκείνους τους ακαδημαϊκούς των οποίων η παρουσία δεν καταλάμβανε απλώς το χώρο - τον μεταμόρφωνε. Κουβαλούσε τις σκέψεις του σαν πετραχήλι: με κομψότητα, σοβαρότητα και μια πινελιά μυστηρίου. Τα λόγια του, πάντα σμιλεμένα, ήξεραν πώς να κάνουν τα δόγματα να χορεύουν χωρίς ποτέ να τα προδίδουν. Αγαπούσε πολύ και  τη μουσική. Δεν την έβλεπε σαν κάτι ξεχωριστό από τη θεολογία – ήταν κομμάτι του τρόπου που ένιωθε και καταλάβαινε τον κόσμο. Έγραφε τραγούδια, συνέθετε, διηύθυνε χορωδίες, δούλευε με νέους. Ήταν ένας άνθρωπος που έψαχνε το θείο όχι μόνο μέσα στα βιβλία, αλλά και μέσα στις φωνές και τους ήχους. Δεν φοβόταν να ταράξει τα νερά - δεν φοβόταν να είναι αληθινός.

Συνταίριαξε επιστήμη, τέχνη, διδασκαλία και Εκκλησία, σε μια ολότητα με φορέα την ίδια τη μειλίχια προσωπικότητά του και την καλλιεργημένη κοινωνικότητά του, με τρόπο που εξάπαντος (όπως θα’ λεγε ο δάσκαλός του/μας ο αείμνηστος Νίκος Ματσούκας που τον καμάρωνε ως άξιο διάδοχό του στη Σχολή), έθεσε ιδιαίτερα και καινοφανή κριτήρια για σύγχρονους και επόμενους θεολόγους, όσους αισθάνονται το βάρος των λέξεων και του γεγονότος που ευαγγελίζονται μέσα στον σύγχρονο κόσμο. Αποπειράθηκε να αλλάξει τον τύπο του θεολόγου και του θεολογείν - στο Πανεπιστήμιο, στην Εκκλησία, στην κοινωνία, αδιαιρέτως και ασυγχύτως. Και σ΄ ένα μεγάλο βαθμό τα κατάφερε!  Όταν ερχόταν στη Λάρισα οι ημερίδες που κάναμε για το θρησκευτικό μάθημα άφησαν εποχή. Στο πατάρι του βιβλιοπωλείου το αδιαχώρητο και ο διάλογος των συναδέλφων με το Μάκη χωρίς τέλος. Μας έπαιρνε μεσάνυχτα… Είχε πολλούς φίλους και στη πόλη μας - θεολόγους και όχι μόνο.

Ο πρόωρος θάνατός του Μάκη δεν είναι απλώς μια απουσία. Είναι ένας ίλιγγος. Μια σιωπή απέραντη. Αφήνει πίσω του ένα κενό - αλλά και ένα αποτύπωμα. Απώλεια μεγάλη για το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο (γέννημα θρέμμα του οποίου υπήρξε και στο οποίο πολλά πρόσφερε), για την ορθόδοξη θεολογία και για όσους τον αγάπησαν και εφεξής θα τον έχουν στη καρδιά τους. Θα χρειαστεί να περάσει καιρός για να νιώσει η Θεσσαλονίκη, η πανεπιστημιακή κοινότητα, η ελληνική κοινωνία στο σύνολό της τι προσέφερε στη θεολογία, ως επιστήμη και, κυρίως, ως στάση ζωής, ο Χρυσόστομος Σταμούλης. Τι κληροδότημα μας αφήνει. Κι αυτό αφορά όλους μας - όχι μόνο τους χιλιάδες φοιτητές του. Καλό ξόδι Μάκη.

* Η εξόδιος ακολουθία για τον καθηγητή Χρυσόστομο Σταμούλη θα ψαλλεί αύριο Πέμπτη 21 Αυγούστου, στο καθεδρικό ιερό ναό της Του Θεού Σοφίας (Αγία Σοφία) Θεσσαλονίκης, στις 12:00. Η ταφή θα γίνει στο Κοιμητήριο του Δήμου Θεσσαλονίκης “Αναστάσεως του Κυρίου” (Θέρμη).

Εφημ. "Ελευθερία", 20.08.2025, σελ. 14 

 

Δευτέρα 2 Ιουνίου 2025

Κυκλοφορήθηκε το 13ο τεύχος της επιστημονικής εκδόσεως «ΑΧΙΛΛΙΟΥ ΠΟΛΙΣ» της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης

 


Παρασκευή 16 Μαΐου 2025

Πολιτεία και Εκκλησία στη πράξη. Συζήτηση μ΄ αφορμή την έκδοση του βιβλίου του καθηγητή Ι. Μ. Κονιδάρη

 


Παρακολουθήστε σε video ολόκληρη τη συζήτηση με θέμα αυτό που πραγματεύεται το βιβλίο του καθηγητή Ιωάννη Μ. Κονιδάρη. Συνομιλούν και απαντούν σε ερωτήσεις του κοινού oι:

Eυάγγελος Βενιζέλος, πρώην Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και υπ. Εξωτερικών, ομ. Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Α.Π.Θ.
Ιωάννης Σαρμάς, τ. Υπηρεσιακός Πρωθυπουργός, επίτιμος Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, και
Φίλιππος Σπυρόπουλος, ομ. Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Τη συζήτηση θα συντονίζει ο κ. Πέτρος Παπασαραντόπουλος, Δρ. Βαλκανικών Σπουδών, εκδότης και συγγραφέας.

* Πατήσε εδώ για να ανοίξει το video

  

Τρίτη 6 Μαΐου 2025

Εκδήλωση παρουσίασης βιβλίου του καθηγητή Ιωάννη M. Κονιδάρη




 Οι Εκδόσεις «Επίκεντρο» διοργανώνουν εκδήλωση για την παρουσίαση του νέου βιβλίου του ομ. Καθηγητή Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών κ. Ιωάννη Μ. Κονιδάρη «Πολιτεία και Εκκλησία στην πράξη. Απάνθισμα άρθρων». Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί τη Τρίτη, 13 Μαϊου 2025 και ώρα 7 μ.μ. στην αίθουσα «Γεώργιος Καραντζάς», στον 1ο όροφο του Μεγάρου της ‘Ενωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (Ε.Σ.Η.Ε.Α.), επί της οδ. Ακαδημίας 20, στην Αθήνα.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:

Eυάγγελος Βενιζέλος, πρώην Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και υπ. Εξωτερικών, ομ. Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Α.Π.Θ.

Ιωάννης Σαρμάς, τ. Υπηρεσιακός Πρωθυπουργός, επίτιμος Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, και

Φίλιππος Σπυρόπουλος, ομ. Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Θα ακολουθήσει αντιφώνηση από τον συγγραφέα του βιβλίου.

Τη συζήτηση θα συντονίσει ο κ. Πέτρος Παπασαραντόπουλος, Δρ. Βαλκανικών Σπουδών, εκδότης και συγγραφέας.

H εκδήλωση θα μεταδοθεί ζωντανά (live) μέσω:


Κυριακή 13 Απριλίου 2025

Μεγάλη Εβδομάδα: Πορεία προς την Ανάσταση

 


Από τον Χάρη Ανδρεόπουλο*

 «συμπορευθῶμεν αὐτῷ καὶ συσταυρωθῶμεν καὶ νεκρωθῶμεν δι΄αυτόν ταῖς του βίου ἡδοναῖς΄ ἵνα καὶ συζήσωμεν αὐτῷ…» (Τροπάριο Όρθρου Μεγάλης Δευτέρας).

Αφήνοντας πίσω μας όλα όσα η αγία μας Εκκλησία μας προσέφερε στη διάρκεια της προηγηθείσας Τεσσαρακοστής μέσα από τις κατανυκτικές ακολουθίες, μέσα από τις θείες λειτουργίες του Μεγ. Βασιλείου, τους κατανυκτικούς εσπερινούς, τα
καθημερινά Απόδειπνα, τους Χαιρετισμούς και τις προηγιασμένες θείες λειτουργίες, εισήλθαμε ήδη στη Μεγάλη και αγία Εβδομάδα των Παθών του Χριστού.
Ο ιερός υμνογράφος μας καλεί να γίνουμε συνοδοιπόροι του Θείου Πάθους – «… συμπορευθῶμεν αὐτῷ καὶ συσταυρωθῶμεν (…) ἵνα καὶ συζήσωμεν αὐτῷ…» – προκειμένου να γίνουμε πραγματικοί κοινωνοί της Αναστάσεώς Του.

Η Εβδομάδα αυτή λέγεται «Μεγάλη» όχι, βεβαίως, γιατί έχει περισσότερες ημέρες ή ώρες από τις άλλες, αλλά γιατί τα γεγονότα της πίστης μας που τελούνται στους ιερούς ναούς και βιώνονται στις καρδιές των πιστών είναι κοσμοσωτήρια για τους χριστιανούς κάθε εποχής. Σύμφωνα με τον ιερό Χρυσόστομο «Μεγάλην καλοῦμεν τὴν Ἑβδομάδα, οὐκ ἐπειδὴ πλέον ἔχει τὸ μῆκος τῶν ὡρῶν΄ καὶ γὰρ εἰσὶ ἕτεραι πολλῷ μείζους ὥρας ἔχουσαι΄ οὐκ ἐπειδὴ πλείους ἡμέρας ἔχει΄ καὶ γὰρ ὁ αὐτὸς ἀριθμὸς καὶ ταύτης καὶ ταῖς ἄλλαις πάσαις. Τίνος οὗν ἕνεκεν μεγάλην ταύτην καλοῦμεν; Μεγάλα τινὰ καὶ ἀπόρρητα τυγχάνει τὰ ὑπάρξαντα ἡμῖν ἐν αὐτῇ ἀγαθά. Ἐν γὰρ ταύτη ὁ χρόνιος ἐλύθη πόλεμος, θάνατος ἐσβέσθη, κατάρα ἀνηρέθη, τοῦ διαβόλου ἡ τυραννὶς κατελύθη, τὰ σκεύη αὐτοῦ διερπάγη, Θεοῦ καταλλαγὴ πρὸς ἀνθρώπους γέγονεν» (Ὀμιλ. 30, Εἰς Γένεσιν, P.G.53,273).

Η μνεία των ιερών γεγονότων μαζί με τις θεσπέσιες ακολουθίες των αγίων ημερών, δημιουργούν στη διάρκεια της Μεγ. Εβδομάδας ατμόσφαιρα κατάνυξης και περισυλλογής. Είναι η εβδομάδα κατά την οποία ακόμα και άτομα τα οποία δεν εκκλησιάζονται τακτικά αισθάνονται την ανάγκη να πάνε στο ναό, ν’ ανάψουν ένα κεράκι και να σκύψουν συλλογισμένοι το κεφάλι μπροστά στα εικονίσματα.

Η δομή της Μεγάλης Εβδομάδας είναι η αναπαράσταση της τελευταίας εβδομάδας της επί γης παρουσίας του Χριστού. Κάθε ημέρα «μνείαν ποιούμεθα», όπως αναφέρει το ιερό συναξάρι, κάποιου από εκείνα τα σωτήρια γεγονότα. Τη Μεγ. Δευτέρα τιμούμε μια μεγάλη προσωπικότητα της Παλαιάς Διαθήκης τον πάγκαλο Ιωσήφ, ο οποίος είναι ο ίδιος, με τα άδικα παθήματά του, τύπος του Χριστού και, επίσης, ενθυμούμαστε το γεγονός της «ξηρανθείσης συκής» από τον Κύριο, ως ζωντανή προτροπή στους πιστούς για παραγωγή πνευματικών καρπών. Τη Μεγ. Τρίτη ενθυμούμαστε τις διδακτικότατες παραβολές των Δέκα Παρθένων και των Ταλάντων, οι οποίες έχουν υψίστη σημασία για τη σωτηρία μας, υπενθυμίζοντάς μας την αδέκαστη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Την Μεγ. Τετάρτη τιμούμε τη μετάνοια της αμαρτωλής γυναίκας, η οποία άλειψε με μύρο από ευγνωμοσύνη τα πόδια του Κυρίου, λίγο πριν το Πάθος Του και ακόμα τη μέρα αυτή θυμόμαστε την προδοσία του Ιούδα. Τη Μεγ. Πέμπτη εορτάζουμε τα σωτήρια γεγονότα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου, τον ιερό Νιπτήρα, την παράδοση της Θείας Ευχαριστίας, την αρχιερατική προσευχή και την σύλληψη του Χριστού. Την Μεγ. Παρασκευή προσκυνούμε τα άγια, σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου μας, Ιησού Χριστού. Το Μεγ. Σάββατο τιμούμε τη θεόσωμο ταφή και την εις Άδου Κάθοδόν Του και την επομένη, στο τέλος αυτής της βδομαδιάτικης πορείας, έχουμε την μεγάλη γιορτή για την ένδοξή Του Ανάσταση. Τη σπουδαιότερη γιορτή της χριστιανοσύνης.

Το νόημα αυτής της γιορτής μας το φανερώνει η ίδια η λέξη Πάσχα (από την εβραϊκή - αραμαϊκή λέξη “Πεσάχ” (pasàch)   που σημαίνει διάβαση, πέρασμα, έξοδος και πορεία). Στην Παλαιά Διαθήκη η λέξη αυτή χρησιμοποιείται για να περιγράψει την έξοδο των Ισραηλιτών από τη δουλεία της Αιγύπτου προς την ελευθερία στη Γη της Επαγγελίας. Αυτό γιορτάζουν μέχρι σήμερα οι απανταχού της γης εβραίοι στο δικό τους Πάσχα.       

Το χριστιανικό Πάσχα, όμως, είναι η έξοδος καταρχήν όλης της ανθρωπότητας και όχι μόνο ενός λαού από τη δουλεία όχι ενός τυραννικού δυνάστη αλλά από τη δουλεία της αμαρτίας και του πνευματικού θανάτου στην εν Χριστώ ελευθερία, στην αιώνια Βασιλεία του Θεού. Πάσχα, λοιπόν, σημαίνει μια διάβαση, μια πορεία από αυτό που είμαστε, σ΄ αυτό που ο Αναστημένος Χριστός θέλει να γίνουμε ως πνευματικοί άνθρωποι. Και ο Χριστός θέλει να γίνουμε άνθρωποι με καθημερινό πασχαλινό ήθος.

Το Πάσχα δεν είναι μια απλή ανάμνηση ενός φολκλορικού γεγονότος από το παρελθόν. Για τους χριστιανούς δεν είναι μια γιορτή μόνο για λαογραφικές, εθιμικές εκδηλώσεις, δηλαδή μόνο για κόκκινα αυγά, για τον οβελία, για διακοπές, ταξίδια, χορούς και τραγούδια. Σίγουρα και αυτά - τα της παραδόσεως - έχουν την αξία τους και εμείς οι Έλληνες, κουρασμένοι ψυχικά από την ποικιλόμορφη κρίση που περνάμε,  τα έχουμε πράγματι πολύ ανάγκη.  Αλλά το Πάσχα είναι κάτι πολύ βαθύτερο. Η Ανάσταση του Χριστού σηματοδοτεί και δίδει την δυνατότητα στον άνθρωπο να βιώσει δύο λυτρωτικά γεγονότα. Το πρώτο είναι η διάβασή του από τον χώρο της αμαρτίας στον χώρο της μετανοίας. Το δεύτερο γεγονός, που μας προσφέρει ως δυνατότητα βιώσεως η Ανάσταση του Χριστού, είναι το άνοιγμα της καρδιάς μας και η διεύρυνσή της στο γύρω μας κόσμο˙ ν΄ αγαπήσει, λιγάκι, έστω, παραπάνω. Είναι όλη αυτή η πορεία ένα απ΄ τα “μυστήρια” της Εκκλησίας μας που μπορούμε – μας δίδεται η ευκαιρία τούτες τις μέρες- να το ζήσουμε.

Καλή Μεγαλοβδομάδα και Καλή Ανάσταση!

* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι θεολόγος καθηγητής Β/θμιας Εκπ/σης (https://religiousnet.blogspot.com). Yπηρετεί στη θέση του Διευθυντή του Προτύπου Γενικού Λυκείου Λάρισας. To άρθρο έχει δημοσιευθεί (Μεγ. Δευτέρα, 14.04.2025, σελ. 3η) στην  Ελευθερία" Λαρίσης