Δευτέρα 23 Ιανουαρίου 2017

Ι.Μ. Κονιδάρη, Α.Κ. Αιμιλιανίδη, "Στοιχεία Ελληνικού και Κυπριακού Εκκλησιαστικού Δικαίου", εκδ. Σάκκουλας, 2016


 Το εγχείρημα που αναλαμβάνεται με τη δημοσίευση του παρόντος έργου επιχειρείται για πρώτη φορά. Σκοπός είναι η παρουσίαση σε αδρές γραμμές, και κατ’ ανάγκην εποπτικώς, εξ ου και ο χαρακτηρισμός «Στοιχεία» στον τίτλο του έργου, τόσο του Ελληνικού όσο και του Κυπριακού Εκκλησιαστικού Δικαίου. Ακριβέστερα δε, τόσο του δικαίου που διέπει τις σχέσεις Πολιτείας και θρησκευτικών κοινοτήτων στην Ελλάδα και την Κύπρο όσο και του δικαίου που διέπει την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος και την Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου.

Παρά το γεγονός ότι οι δύο Εκκλησίες, το δίκαιο των οποίων εκτίθεται στη συνέχεια, είναι και ομόδοξες και ομόγλωσσες, ευχερής είναι η διαπίστωση ότι το δίκαιο που διέπει την οργάνωση και διοίκησή τους διαφέρει ουσιωδώς μεταξύ τους. Ακόμη σαφέστερη είναι η διαφοροποίηση, η οποία διαπιστώνεται στο δίκαιο που διέπει τις σχέσεις εκατέρας των δύο Πολιτειών, Ελλάδος και Κύπρου, παρότι μάλιστα αμφότερες είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, στις σχέσεις τους με τις θρησκευτικές κοινότητες γενικώς και τις τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες ιδιαιτέρως.

Συνιστά, συνεπώς, το παρόν έργο ταυτοχρόνως μία συμβολή στο συγκριτικό εκκλησιαστικό δίκαιο, η οποία αναδεικνύει και τη γενικότερη ανάγκη γνώσεως και ερμηνείας των δικαιϊκών καθεστώτων που διέπουν τις επιμέρους Ορθόδοξες Εκκλησίες, προκειμένου να διευκολυνθεί και η καλύτερη επικοινωνία και κατανόηση μεταξύ τους.

Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2017

"Νομοκανονικά", Επιθεώρηση Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου, τεύχος 2 / 2016

Με μελέτες και άρθρα που προσεγγίζουν από την πλευρά του Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου ιστορικά ζητήματα, όπως το «ανάθεμα» κατά του Ελευθερίου Βενιζέλου (1916), η συμβολή του Μελετίου Μεταξάκη, ως Μητροπολίτου Κιτίου (1910 – 1918), στη σύνταξη του Καταστατικού Χάρτου της Εκκλησίας της Κύπρου, ο ρόλος που διεδραμάτισε η Εκκλησία της Κρήτης ως προς τις σχέσεις της με την Πολιτεία στο νησί κατά την περίοδο του εθνικού διχασμού (1915 – 1917), καθώς και ζητήματα που αφορούν στα ατομικά δικαιώματα και το «εσωτερικό δίκαιο» της Εκκλησίας στην ελληνική έννομη τάξη,  κυκλοφόρησε, προσφάτως, το νέο τεύχος (2/2016) του επιστημονικού περιοδικού (τα) «Νομοκανονικά». Στη ύλη του νέου τεύχους περιέχονται, επίσης, πρόσφατες σημαντικές δικαστικές αποφάσεις που άπτονται διοικητικών ζητημάτων εκκλησιαστικής φύσεως. 

* Παρουσίαση του νέου τεύχους (2 / 2016) στην "Ιδιωτική Οδό"   στα "Θεολογικά Δρώμενα" και στην "Ελευθερία" Λαρίσης
  

Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2017

Διδακτικές προτάσεις για την εφαρμογή των νέων Προγραμμάτων Σπουδών στα Θρησκευτικά Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου


Στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) και στο πεδίο που αφορά στα νέα Προγράμματα Σπουδών στα Θρησκευτικά έχουν αναρτηθεί διδακτικές προτάσεις (Σχέδια Διδασκαλίας και Φύλλα Εργασίας), τα οποία δημιουργήθηκαν από εκπαιδευτικούς, προκειμένου να υποστηριχθεί η εφαρμογή των νέων Προγραμμάτων Σπουδών στα Θρησκευτικά Δημοτικού, Γυμνασίου & Λυκείου. Το πεδίο εμπλουτίζεται συνεχώς.

Mάθημα των Θρησκευτικών και Θρησκειολογία: Σχέση αντιπαράθεσης ή συνύπαρξη παιδαγωγικής αναγκαιότητας;



Με επιτυχία διεξήχθη η συζήτηση στρογγυλής τράπεζας που διοργάνωσε το Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ και το Εργαστήριο Παιδαγωγικής του ιδίου Τμήματος την Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου του 2016. Θέμα της επιστημονικής αυτής εκδήλωσης ήταν: «Μάθημα των Θρησκευτικών και Θρησκειολογία: Σχέση Αντιπαράθεσης ή Συνύπαρξη Παιδαγωγικής Αναγκαιότητας;». Τη συζήτηση συντόνισε ο Επικ. Καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας Αθανάσιος Στογιαννίδης.
Προσκεκλημένος ομιλητής ήταν ο Univ.-Prof. Dr. Martin Rothgangel Καθηγητής Θρησκευτικής Παιδαγωγικής και Κοσμήτορας της Προτεσταντικής Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βιέννης· ο τίτλος της εισήγησής του ήταν: «Εναλλάσσοντας τις προοπτικές: Η σημασία της Θρησκειολογίας για το Ομολογιακό Μάθημα των Θρησκευτικών». 

Πέμπτη 5 Ιανουαρίου 2017

Τα Άγια Θεοφάνεια: υπόθεση παιδείας στον ελληνικό πολιτισμό

Tου Αθανασίου Στογιαννίδη
Επίκουρου Καθηγητή
Σχολικής Παιδαγωγικής και Διδακτικής 
Μεθοδολογίας του Μαθήματος των Θρησκευτικών
Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ


Ο εορτασμός των Αγίων Θεοφανείων κατέχει αναμφισβήτητα μία σπουδαία θέση στη ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Και τούτο διότι στο λατρευτικό τυπικό της εορτής αποτυπώνονται με πολύ εκφραστικό τρόπο οι προοπτικές και οι ορίζοντες που εγκαινιάζονται για κάθε ανθρώπινη ύπαρξη με τον ερχομό του Χριστού στον κόσμο: « Σήμερον τὰ ἄνω τοῖς κάτω συνεορτάζει, καὶ τὰ κάτω τοῖς ἄνω συνομιλεῖ […]Σήμερον ὁ Δεσπότης πρὸς τὸ βάπτισμα ἐπείγεται, ἵνα ἀναβιβάσῃ πρὸς ὕψος τὸ ἀνθρώπινον.».[1] Πρόκειται κατ’ ουσίαν για τη δυνατότητα να γευτεί κάθε άνθρωπος τη χάρη και τη δόξα του Θεού· τη δυνατότητα να γεμίσει ο άνθρωπος τη ζωή του με τη ζωή του Θεού,




Κατά τη Βάπτιση του Χριστού αποκαλύπτεται η Αγία Τριάδα: ο Υιός ο οποίος έχει λάβει πλήρως την ανθρώπινη φύση, ο Πατήρ από τον οποίον ακούμε μονάχα τη φωνή του, και το Άγιο Πνεύμα με τη μορφή περιστεριού. Αυτό τελικά που αποκαλύπτεται δεν είναι μόνο το «ποιος είναι ο Θεός», αλλά κυρίως το «τι πράττει ο Θεός για χάρη του ανθρώπου». Και αυτό το οποίο πράττει είναι να γίνει άνθρωπος, έτσι ώστε ο άνθρωπος να γίνει Θεός.[2] Αυτό έχει απίστευτα μεγάλη σημασία για όλη την ανθρωπότητα: ο άνθρωπος δεν είναι πλέον μόνος (άλλωστε το όνομα «Εμμανουήλ» που αποδίδεται στον Χριστό σημαίνει «ο Θεός είναι μαζί μας»). Ο άνθρωπος έχει τον Θεό μαζί του.
            
Η θρησκευτική εμπειρία στον χώρο της Ορθόδοξης Εκκλησίας δεν είναι μία σχέση, βάσει της οποίας ο άνθρωπος επιδιώκει να εξασφαλίσει είτε μία θέση στην παραδείσια μεταθανάτια ζωή είτε απλώς να καθησυχάσει τη συνείδησή του σε θέματα ηθικής. Η θρησκευτική εμπειρία δεν είναι απλώς αναφορά σ’ ένα υπερφυσικό ον, απέναντι στο οποίο η ανθρωπότητα οφείλει να πιστεύει επειδή μόνο και μόνο υπερβαίνει τις δικές δυνάμεις. Το θρησκευτικό γεγονός στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν συνίσταται μόνο στη σύναψη σχέσεων με μία υπερφυσική δύναμη, προκειμένου να απαντηθούν ερωτήματα αναπάντητα· μήτε και μόνο στην οικοδόμηση μίας δεξαμενής νοήματος για την ανθρώπινη ζωή· είναι κάτι πολύ περισσότερο· το θρησκευτικό γεγονός δημιουργεί στον άνθρωπο νέες προοπτικές ύπαρξης και συνάντησης. Για τον λόγο αυτό επισημαίνουν ορισμένοι ότι ο Χριστιανισμός δεν είναι θρησκεία αλλά εκκλησία.

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία η θρησκευτική εμπειρία βιώνεται ως εκκλησιαστικό γεγονός· είναι σχέση, και μάλιστα σχέση ζωής· είναι κοινωνία, και μάλιστα κοινωνία προσώπων μοναδικών και ανεπανάληπτων· στο πλαίσιο αυτό ο Θεός δεν προσεγγίζεται ως ένα υπερφυσικό ον, αλλά ως πρόσωπο που προσφέρει στον άνθρωπο τη δυνατότητα να υπερνικήσει ο,τιδήποτε τον υπερβαίνει, ο,τιδήποτε τον καθιστά αδύναμο, ο,τιδήποτε τον υποτάσσει στη φθορά και τον θάνατο. Η ενανθρώπηση του Θεού γίνεται για χάρη του ανθρώπου· για να μην μείνει ο άνθρωπος σε κάθε τι που είναι υποταγμένο στη φθορά· δηλ. σε κάθε τι που έχει ημερομηνία λήξεως! Οι υποταγμένες στην εγωπάθεια σχέσεις έχουν ημερομηνία λήξεως, δεν ζουν, φυτοζωούν ή μάλλον παρασιτούν.