H κάρα του Μεγαλομάρτυρος και ιαματικού Αγίου Παντελεήμονος στη Καρδίτσα για προσκύνηση

 

 

Μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θεσσαλιώτιδος καὶ Φαναριοφερσάλων κ. Τιμοθέου καὶ τὴν σεπτὴ ἄδεια τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου, Τήνου, Ἄνδρου, Κέας καὶ Μήλου κ. Δωροθέου, ὁ Ἱερὸς Ναὸς Ἁγίου Γεωργίου Καρδίτσης ὑποδέχθηκε τὴν περασμένη Πέμπτη 30 Ὀκτωβρίου 2025 τὴν χαριτόβρυτο κάρα τοῦ ἁγίου ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος καὶ ἰαματικοῦ Αγ. Παντελεήμονος, ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναχράντου τῆς νήσου Ἄνδρου, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ φυλάσσεται. Ἡ πάνσεπτος κάρα θὰ παραμείνει στὸν Ἱερὸ Ναὸ μέχρι τὴν Τετάρτη 5 Νοεμβρίου ἐ.ἔ. Ὁ Ἱερὸς Ναὸς θὰ παραμένει ἀνοικτὸς ἀπὸ τὶς 7:00 π.μ. ἕως τὶς 11:00 μ.μ. καθημερινῶς.

Περισσότερες πληροφορίες στὸ τηλ. τοῦ Ἱ. Ναοῦ: 2441021510

O δικός μας ο Νιόνιος

Toυ Χάρη Ανδρεόπουλου* 

Ο Διονύσης Σαββόπουλος υπήρξε ένας μεγάλος ποιητής και οι ποιητές δεν πεθαίνουν. Παρ’ όλ’ αυτά ο φυσικός θάνατός του δεν μας πόνεσε μόνο, μας ξάφνιασε κιόλας. Ίσως γιατί τον μάθαμε να υποστηρίζει την τέχνη του, την ποίησή του, την μουσική του, ακόμη και τις αντιφάσεις του, ως ένας μοναχικός μονομάχος που καταφέρνει πάντα στο τέλος να βγαίνει νικητής. Ανήκω στη γενιά των πιτσιρικάδων της Μεταπολίτευσης. Όταν έπεφτε η δικτατορία ήμουν μαθητής της 1ης τάξης στο 1ο Γυμνάσιο Αρρένων Λαρίσης και ήταν τότε η εποχή που φορέσαμε τα πρώτα τζιν (jeans) παντελόνια κι αρχίσαμε να γυρίζουμε αργά στο σπίτι.  Ήταν κι η εποχή που είχε αρχίσει να μας εμπνέει ο Διονύσης. Ως τραγουδιστής, αλλά και γοητευτικός διανοητής.

Γνωρίσαμε τον Διονύση - που σύντομα έγινε «Νιόνιος» - μέσ’  απ΄ το ραδιόφωνο και τις κασέτες. Ήταν ο τραγουδοποιός που άρπαξε το νήμα της λαϊκής παράδοσης και το έδεσε με την ηλεκτρική κιθάρα της ροκ (rock), μπολιάζοντας τον ελληνικό λόγο με μια εκλεκτική μοντέρνα ποιητικότητα. Αργότερα στα χρόνια τα φοιτητικά τον μάθαμε για τα καλά. Με τα τραγούδια του γέμισε μ' ορμή και συγκίνηση τα νιάτα μας, ήταν σπουδαίος και φωτεινός. Ένας υπέροχος Σαλονικιός – και για όσους σπουδάσαμε στη Σαλονίκη, αυτή η καταγωγή του είχε την ιδιαίτερη αξία της˙ παρότι είχε ήδη πάρει - απ΄ τις αρχές της δεκαετίας του ΄60 - το δρόμο για την Αθήνα το «Φορτηγό» του έγραφε πάντα Θεσσαλονίκη - τον νιώθαμε «δικό μας» άνθρωπο.

Γράφτηκαν πολλά τις προηγούμενες ημέρες κι ασφαλώς θα γραφτούν περισσότερα στο μέλλον γι΄ αυτή τη μεγάλη, πολυσχιδή προσωπικότητα που άφησε ξεχωριστό αποτύπωμα στο χώρο της ελληνικής μουσικής, πλουτίζοντάς την με μια νέα γλώσσα: ποιητική, αιχμηρή, ειρωνική και συνάμα τρυφερή. Εχει θαρρώ ενδιαφέρον ν΄ διαβάσουμε τι έχει πεί ο ίδιος ο Διονύσης για τις αναμνήσεις του στα πρώτα χρόνια της ζωής του που σημάδεψαν τη μετέπειτα πορεία του μέχρι το επέκεινα˙ το πέρασμά του από τις γειτονιές του κόσμου στη γειτονιά των αγγέλων. Διαβάστε ένα απόσπασμα από το κείμενο του Σαββόπουλου στον κατάλογο της Έκθεσης «”Σήκω ψυχή μου”!... Εικόνες και μουσικές των προσφύγων του ’22» που οργάνωσε προ διετίας (2023) το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων:

«Μεγάλωσα σε σπίτι προσφύγων γεμάτο απ’ τις διηγήσεις τους. Ο πατέρας απ’ την Κωνσταντινούπολη και η μητέρα απ’ τη Φιλιππούπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας. Τις γιορτές κατέφθαναν και τα δυο σόγια, θείοι και θείες Πολίτισες που ανακάτευαν τούρκικες λέξεις στην κουβέντα τους και επίσης οι αδερφές της μαμάς με την γιαγιά που και κείνης της ξέφευγαν πού και πού κάτι βουλγάρικα. Μιλούσαν όλοι μαζί, αγκαλιαζόντουσαν φιλιόντουσαν, στρώνονταν γύρω απ’ το μεγάλο τραπέζι με το λευκό τραπεζομάντηλο και για να μην τα πολυλογώ, όταν επιτέλους σηκώνανε τα πιάτα και καταλάγιαζε το κουβεντολόι, έπιαναν το τραγούδι. Συνήθως άρχιζαν με πεταχτές οπερέτες απ’ την εποχή της νιότης τους που θα την είχαν ζήσει ανάμεσα στα 1915 με 1930. Μετά πιάνανε τις επιτυχίες του ΄50, του Σουγιούλ κυρίως, από τις ταινίες του Σακελλάριου με τον Λογοθετίδη αλλά καθώς η νύχτα προχωρούσε, το ρεπερτόριο μετατοπίζονταν σιγά σιγά σε άσματα μακρόσυρτα και λυπημένα, κυρίως όταν η θεία Ελπινίκη άρχιζε το “να΄ μουν πουλί να πέταγα”. Κοίταζα τα πρόσωπα τους που σοβάρευαν και δεν καταλάβαινα σαν πού να ταξιδεύουν οι σκέψεις τους. Στο τέλος ξεσπούσαν όλοι σε χειροκροτήματα και επευφημίες “γεια σου Ελπινίκη χίλια χρόνια να ζήσεις” κλπ. Καθώς δε αυτές οι οικογενειακές συγκεντρώσεις γινόντουσαν συνήθως με την ευκαιρία των μεγάλων θρησκευτικών εορτών, ξεφύτρωναν αίφνης και τροπάρια σαν το “Μέγαν εύρατο εν τοις κινδύνοις” ή το “του ανεσπέρου φωτός” και “μετασχείν της Βασιλείας σου”, δηλαδή η γιορτή σαν να βάραινε ολοένα και περισσότερο, προκαλώντας μου κάποια ανησυχία για να μην πω φόβο, κι όταν ο πατέρας έπιανε κι εκείνο το τραγούδι για ένα παιδάκι που χάθηκε και έκανε την πέτρα για μαξιλάρι του, με έπιανε το παράπονο, άρχιζε να τρέμει το κάτω χείλος μου, βούρκωνα και τότε με σηκώνανε και με πηγαίνανε στο κρεβατάκι μου. Τους άκουγα από μέσα να τραγουδούν με ρυθμικά παλαμάκια “τούτη η γης που την πατούμε όλοι μέσα θε να μπούμε” και γλιστρούσα στον ύπνο».

Μ΄ αυτά τα βιώματα τα ρωμέϊκα μεγάλωσε και πορεύθηκε ο Νιόνιος. Μέσ’   από αυτά τα βιώματα συνδύασε τη λαϊκή παράδοση με τα ρεύματα της Δύσης, τον ρυθμό των δρόμων της Θεσσαλονίκης με τη στοχαστικότητα της λόγιας μουσικής, την πολιτική αγωνία με το προσωπικό όνειρο. Έβαλε στα σπίτια μας την υψηλή ποίηση με λαϊκό τρόπο. Έντυσε στιχουργικά και μουσικά τους έρωτες, τις πίκρες, τις συντριβές και τις ιδεολογικές ανησυχίες πολλών Ελλήνων. Ήταν ένας γοητευτικός διανοητής, σύγχρονος και ανατρεπτικός. Δε βάλτωσε ποτέ και τόλμησε ν' αλλάξει ριζικά κάποιες ιδέες και αντιλήψεις του, όταν διαπίστωσε ότι είχαν ξεπεραστεί. Δόξασε τη χαρά, την αγάπη και την επιθυμία για απόλυτη και ανυπότακτη ελευθερία. «Γουστάρω ελεύθερη και πλούσια ζωή», τόλμησε να φωνάξει μέσ’  απ΄ τον «Μπάλλο» του - σε δύσκολους, λογοκριμένους καιρούς (1971). Το΄ λεγε η ψυχή του.

Το αποτύπωμά του στον χωροχρόνο, καλλιτεχνικό κι ανθρώπινο, θα μείνει ανεξίτηλο, καθώς σφράγισε μια ολάκερη εποχή με την πληθωρική του προσωπικότητα. Αυτός ήταν ο δικός μας ο Νιόνιος! Τον αποχαιρετούμε με θλίψη αλλά κι μ΄ ένα μεγάλο ευχαριστώ για τις ομορφιές και τις συγκινήσεις που μας προσέφερε. Από τα τραγούδια του ξεχωρίζω το "Οι παλιοί μας φίλοι":

"Μη, μην το πεις οι παλιοί μας φίλοι μην το πεις για πάντα φύγαν / Μη, το’ μαθα πια τα παλιά βιβλία, τα παλιά τραγούδια για πάντα φύγαν / Πέρασαν οι μέρες που μας πλήγωσαν / Γίνανε παιχνίδι στα χέρια των παιδιών / Η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δική σου μελαγχολία / κι έρχεται η στιγμή για ν’ αποφασίσεις με ποιους θα πας και ποιους θ’ αφήσεις / Πέρασαν για πάντα οι παλιές ιδέες, οι παλιές αγάπες οι κραυγές / Γίνανε παιχνίδι στα χέρια των παιδιών / Όμορφη είναι αυτή η στιγμή, να το ξαναπώ, όμορφη να σας μιλήσω / βλέπω πυρκαγιές πάνω από λιμάνια πάνω από σταθμούς κι είμαι μαζί σας / Όταν ο κόσμος μας θα καίγεται όταν τα γεφύρια πίσω μας θα κόβονται εγώ θα είμαι εκεί να σας θυμίζω τις μέρες τις παλιές."

Ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο “Νιόνιος” μας, θα μείνει για πάντα στις καρδιές μας.

 * Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι θεολόγος καθηγητής Β/θμιας,  δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας ΑΠΘ (xaan@theo.auth.gr ).

 

Το ύστατο χαίρε στον Χρυσόστομο Σταμούλη

 

Ο καθ. Χρυσόστομος Σταμούλης στην εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου "Εγρήγορση", τον Ιούνιο του 2017 στη Λάρισα

* ΑΥΡΙΟ ΤΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙ Η ΕΞΟΔΙΟΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ. ΣΤΟ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟ ΝΑΟ ΤΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ. 

 

Την περασμένη Δευτέρα το πρωϊ η πληροφορία ότι «έφυγε ο Μάκης» ήταν ένα ισχυρό σοκ. Αρνήθηκα να την πιστέψω ευχόμενος να πρόκειται για «fake news» καθώς το κακό μαντάτο κυκλοφορούσε “από στόμα σε στόμα” χωρίς να έχει υπάρξει ακόμη κάποια διασταυρωμένη ενημέρωση. Δυστυχώς, όμως, κατά τις 10 π.μ. η πληροφορία έγινε είδηση… «Εφυγε ο καθηγητής του ΑΠΘ Χρυσόστομος Σταμούλης»… Απίστευτο κι όμως αληθινό! Ο γελαστός Χρυσόστομος, ο ανοιχτόμυαλος  καθηγητής και τόσο θαυμάσιος άνθρωπος, που μας έκανε περήφανους ως θεολόγους είχε ξεκινήσει το ταξίδι του για την «Άνω Ιερουσαλήμ». 

Στα εξήντα ένα του χρόνια, στην ακμή της θεολογικής του ωριμότητας, ο Χρυσόστομος (Mάκης) Σταμούλης έφυγε ξαφνικά από κοντά μας (σε έμφραγμα του μυοκαρδίου, λίγο πριν την έναρξη θεολογικού Συνεδρίου στη Ρόδο, αποδόθηκε ο θάνατός του) αφήνοντας πίσω του όχι κενό αλλά πληρότητα. Πληρότητα λόγου που έγινε σάρκα στα βιβλία του, πληρότητα μουσικής που έγινε προσευχή στις συνθέσεις του, πληρότητα αγάπης που έγινε διδασκαλία στις αίθουσες του Αριστοτελείου. Ενας σπάνιος άνθρωπος, ένας σημαντικός θεολόγος που μπορούσε να διαλεχθεί με την εποχή του μέσα από την μουσική, την ποίηση και την τέχνη, έφυγε ξαφνικά από κοντά μας αφήνοντας πίσω του ένα πολύτιμο αποτύπωμα.

Υπήρξε ένας πιο σημαντικούς σύγχρονους θεολογικούς στοχαστές της γενιάς μας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά στην οικουμένη. Μίλησε με θάρρος για την ανθρωπινότητα του Θεού, εναντιώθηκε όσο κανένας στις θρησκευτικές στρεβλώσεις και την εξουσιαστική “θρησκεία” (και πολεμήθηκε λυσσαλέα για αυτό). ‘Hταν από τους λίγους θεολόγους που ψηλαφούσε ουσιαστικά τη σχέση αισθητικής και θεολογίας, έχοντας κατ᾽ ενώπιον τη φιλοκαλία της Ορθοδοξίας και ως αίτημα να βρει η σύγχρονη Ορθοδοξία τη χαμένη της αυτοσυνειδησία. Για αυτό συναντούμε στις μελέτες του και στη διδασκαλία του, πέρα από κορυφαίους θεολόγους, ασκητές, όπως ο Γέρων Σωφρόνιος του  Essex, ο Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής, ο Γέρων Πορφύριος και μορφές της τέχνης, λογοτεχνίας, της ποίησης και της μουσικής, όπως ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Σταύρος Κουγιουμτζής, η Κική Δημουλά και ο Νίκος - Γαβριήλ Πεντζίκης.

Δεν ήταν απλώς καθηγητής Θεολογίας – ήταν ένας από εκείνους που έκαναν τη θεολογία να μιλάει άλλη γλώσσα. Μια γλώσσα ανθρώπινη, με πάθος, ομορφιά και αναζήτηση. Έλεγε και έγραφε για τη σεξουαλικότητα, τον φονταμενταλισμό, τον έρωτα και τη θρησκευτική υποκρισία με μια καθαρότητα και τόλμη που σπάνια συναντά κανείς στον θεολογικό και (κυρίως) εκκλησιαστικό λόγο. ‘Ηταν ένας από εκείνους τους ακαδημαϊκούς των οποίων η παρουσία δεν καταλάμβανε απλώς το χώρο - τον μεταμόρφωνε. Κουβαλούσε τις σκέψεις του σαν πετραχήλι: με κομψότητα, σοβαρότητα και μια πινελιά μυστηρίου. Τα λόγια του, πάντα σμιλεμένα, ήξεραν πώς να κάνουν τα δόγματα να χορεύουν χωρίς ποτέ να τα προδίδουν. Αγαπούσε πολύ και  τη μουσική. Δεν την έβλεπε σαν κάτι ξεχωριστό από τη θεολογία – ήταν κομμάτι του τρόπου που ένιωθε και καταλάβαινε τον κόσμο. Έγραφε τραγούδια, συνέθετε, διηύθυνε χορωδίες, δούλευε με νέους. Ήταν ένας άνθρωπος που έψαχνε το θείο όχι μόνο μέσα στα βιβλία, αλλά και μέσα στις φωνές και τους ήχους. Δεν φοβόταν να ταράξει τα νερά - δεν φοβόταν να είναι αληθινός.

Συνταίριαξε επιστήμη, τέχνη, διδασκαλία και Εκκλησία, σε μια ολότητα με φορέα την ίδια τη μειλίχια προσωπικότητά του και την καλλιεργημένη κοινωνικότητά του, με τρόπο που εξάπαντος (όπως θα’ λεγε ο δάσκαλός του/μας ο αείμνηστος Νίκος Ματσούκας που τον καμάρωνε ως άξιο διάδοχό του στη Σχολή), έθεσε ιδιαίτερα και καινοφανή κριτήρια για σύγχρονους και επόμενους θεολόγους, όσους αισθάνονται το βάρος των λέξεων και του γεγονότος που ευαγγελίζονται μέσα στον σύγχρονο κόσμο. Αποπειράθηκε να αλλάξει τον τύπο του θεολόγου και του θεολογείν - στο Πανεπιστήμιο, στην Εκκλησία, στην κοινωνία, αδιαιρέτως και ασυγχύτως. Και σ΄ ένα μεγάλο βαθμό τα κατάφερε!  Όταν ερχόταν στη Λάρισα οι ημερίδες που κάναμε για το θρησκευτικό μάθημα άφησαν εποχή. Στο πατάρι του βιβλιοπωλείου το αδιαχώρητο και ο διάλογος των συναδέλφων με το Μάκη χωρίς τέλος. Μας έπαιρνε μεσάνυχτα… Είχε πολλούς φίλους και στη πόλη μας - θεολόγους και όχι μόνο.

Ο πρόωρος θάνατός του Μάκη δεν είναι απλώς μια απουσία. Είναι ένας ίλιγγος. Μια σιωπή απέραντη. Αφήνει πίσω του ένα κενό - αλλά και ένα αποτύπωμα. Απώλεια μεγάλη για το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο (γέννημα θρέμμα του οποίου υπήρξε και στο οποίο πολλά πρόσφερε), για την ορθόδοξη θεολογία και για όσους τον αγάπησαν και εφεξής θα τον έχουν στη καρδιά τους. Θα χρειαστεί να περάσει καιρός για να νιώσει η Θεσσαλονίκη, η πανεπιστημιακή κοινότητα, η ελληνική κοινωνία στο σύνολό της τι προσέφερε στη θεολογία, ως επιστήμη και, κυρίως, ως στάση ζωής, ο Χρυσόστομος Σταμούλης. Τι κληροδότημα μας αφήνει. Κι αυτό αφορά όλους μας - όχι μόνο τους χιλιάδες φοιτητές του. Καλό ξόδι Μάκη.

* Η εξόδιος ακολουθία για τον καθηγητή Χρυσόστομο Σταμούλη θα ψαλλεί αύριο Πέμπτη 21 Αυγούστου, στο καθεδρικό ιερό ναό της Του Θεού Σοφίας (Αγία Σοφία) Θεσσαλονίκης, στις 12:00. Η ταφή θα γίνει στο Κοιμητήριο του Δήμου Θεσσαλονίκης “Αναστάσεως του Κυρίου” (Θέρμη).

Εφημ. "Ελευθερία", 20.08.2025, σελ. 14 

 

Κυκλοφορήθηκε το 13ο τεύχος της επιστημονικής εκδόσεως «ΑΧΙΛΛΙΟΥ ΠΟΛΙΣ» της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης

 

Κυκλοφορήθηκε το 13ο τεύχος της εξαμηνιαίας επιστημονικής περιοδικής έκδοσης της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου «ΑΧΙΛΛΙΟΥ ΠΟΛΙΣ». Το νέο τεύχος είναι αφιερωμένο σέ δύο κεντρικά θέματα: στην Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο, καθώς συμπληρώνονται φέτος 1700 χρόνια από τη διεξαγωγή της (325 μ.Χ.), οπότε και έχουμε την πρώτη επίσημη σε συνοδικό επίπεδο παρουσία Μητροπολίτη Λαρίσης, του Αγίου Αχιλλίου, προστάτου του τόπου, και στην κατήχηση της Εκκλησίας, θέμα πολύ σημαντικό που άπτεται της αποστολής της στον σύγχρονο κόσμο και άνθρωπο.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο προλογικό του σημείωμα ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιερώνυμος «την Πίστη των Αγίων Πατέρων θέλουμε να αναδείξουμε στο παρόν τεύχος, την εφαρμοσμένη Πίστη, την Πίστη μέχρι μαρτυρίου, την Πίστη που σώζει! Καλούμαστε να δούμε κατά πόσον η πόλις μας, η οποία τίμησε τους Αγίους της Α’ Οικουμενικής Συνόδου έχοντας ανεγείρει Ναούς περικαλλείς και εορτάζοντας τη μνήμη τους πανηγυρικά κάθε χρόνο, ασπάζεται την Πίστη τους και ακολουθεί το ήθος τους. Και μάλιστα αυτό διερευνάται μέσα από μια πάγια διαδικασία που η Ορθόδοξη Εκκλησία από αιώνες έχει θεσπίσει και ονομάζει κατήχηση. Σκοπός της, η διάδοση της ορθής Πίστεως. Αντικείμενο, η ανάδειξη της διδασκαλίας των Οικουμενικών Συνόδων. Δεν είναι δουλειά της Κατηχήσεως να πληροφορεί για ένα σωρό άλλα. Αν  προλαβαίνει, έχει καλώς. Όχι όμως, αμελώντας τον πρωταρχικό της σκοπό, που δεν είναι άλλος από τη μαθητεία στην Ορθόδοξη Πίστη, την Πίστη των Οικουμενικών Συνόδων, την Πίστη της Εκκλησίας μας. Η Κατήχηση υφίσταται για να μεταλαμπαδεύει την αποκεκαλυμμένη αλήθεια του Ευαγγελίου, όπως την διαφυλάττουν οι Σύνοδοι της Ορθοδοξίας και την ερμηνεύουν οι  Θεοφόροι Πατέρες μας».

 Στο τεύχος γράφουν κείμενα για την κατήχηση οι Μητροπολίτες Σιδηροκάστρου Μακάριος, Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος, Σερρών Θεολόγος, οι Αρχιμανδρίτες Πολύκαρπος Μπόγρης, Συμεών Βενετσιάνος, Βαρνάβας Γιάγκου, Βησσαρίων Καραλάσκος, ο διευθυντής του περιοδικού Πρωτ. Θεμιστοκλής Μουρτζανός, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Δρ Σωτήριος Μπαλατσούκας, και οι επιστήμονες και κατηχητές Ηλίας Λιαμής, Νικόλαος Τσιρέβελος, Νικόλαος Παύλου, Βασιλική Χριστοφόρου, Βαρβάρα Βασιλάκη. Για την Α’ Οικουμενική Σύνοδο, όπως επίσης και για τη σχέση της με την Μητρόπολη Λαρίσης γράφουν – μεταξύ άλλων, ο Λαρισαίος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Έρφουρτ της Γερμανίας Βασίλης Μακρίδης, ο Πρωτ. Ιωάννης Γκιάφης, ο Σταύρος Γουλούλης, ο καθηγητής Π. Παναγιωτόπουλος και ο Πρωτοσύγκελλος της Μητροπόλεως Λαρίσης Αρχιμ. Ιγνάτιος Μουρτζανός.

Δεν λείπουν οι αναφορές στην τοπική ιστορία της Λάρισας, όπως επίσης και σε θέματα που έχουν να κάνουν με την εκκλησιαστική ζωή του τόπου. Ο αναγνώστης μπορεί να βρει εξαιρετικές μελέτες των Κ. Σπανού, Ν. Παπαθεοδώρου, Π. Μανωλά, Ι. Καλούση, Πρωτ. Αθανασίου Γκατζώνα, Γ. Τερζούδη, π. Δημητρίου Τσιγάρα, Παν. Τζουμέρκα. Δεν λείπει και η πιο σύγχρονη ιστορική αναφορά στα κείμενα των Χρ. Κολοβού, Γ. Μαυρομιχάλη, Κυριάκου Μωυσίδη, Φαν. Καλοκαιρινού, Χαρ. Ανδρεόπουλου  και Ντ. Αυγουστή.

 Μελέτες ορθόδοξης πνευματικότητας περιλαμβάνονται στα κείμενα των Μητροπολίτου Περιστερίου Γρηγορίου, Ιωάν. Κονιδάρη, Αρχιμ. Νικόδημου Γαλιάτσου, Πρωτ. Παναγιώτη Καποδίστρια, Αθ. Χρυσοβέργη, Μιλτ. Νικολάου, ενώ εορτολογικά θέματα καλύπτουν, μεταξύ άλλων, ο καθηγητής Μ. Βαμβούνης, οι αρχιμανδρίτες Σίμων Δημογέροντας, Σωτήριος Κοσμόπουλος, Άγγελος Ανθόπουλος, Φιλάρετος Σπανόπουλος και Νεκτάριος Δαρδανός.

 Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αναφορές της Μπέτυς Μαγρίζου στην Πηνελόπη Δέλτα, και της Αθηνάς Κουρασαντζή στο φιλανθρωπικό και κοινωνικό έργο του Βυζαντίου και της Εκκλησίας εν γένει. Το εξώφυλλο του περιοδικού, το οποίο είναι αφιερωμένο στους Αγίους της Λάρισας ως βλαστούς του Ευαγγελίου, αλλά και με αφορμή την συμμετοχή της Λάρισας στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο και στη ζωή της Εκκλησίας εν γένει, με πρώτο τον κήρυκα του χριστιανισμού στη Θεσσαλία άγιο Απόστολο Ανδρέα φιλοτέχνησε και πάλι εξαιρετικά ο Λαρισαίος αγιογράφος και καλλιτέχνης Χρήστος Παπανικολάου.

 Το περιοδικό μπορεί κάποιος να το προμηθευτεί από τα γραφεία της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και από επιλεγμένα βιβλιοπωλεία, ενώ είναι διαδικτυακά αναρτημένο στην ιστοσελίδα της τοπικής Εκκλησίας (Αχιλλίου Πόλις, τχ. 13 ).

 * Σε μορφή αρχείου pdf, εδώ 👉 : Aχιλλίου Πόλις, τχ. 13 – 2025

Πολιτεία και Εκκλησία στη πράξη. Συζήτηση μ΄ αφορμή την έκδοση του βιβλίου του καθηγητή Ι. Μ. Κονιδάρη

 

Παρακολουθήστε σε video ολόκληρη τη συζήτηση με θέμα αυτό που πραγματεύεται το βιβλίο του καθηγητή Ιωάννη Μ. Κονιδάρη. Συνομιλούν και απαντούν σε ερωτήσεις του κοινού oι:

* Eυάγγελος Βενιζέλος, πρώην Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και υπ. Εξωτερικών, ομ. Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Α.Π.Θ.

* Ιωάννης Σαρμάς, τ. Υπηρεσιακός Πρωθυπουργός, επίτιμος Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, και

* Φίλιππος Σπυρόπουλος, ομ. Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τη συζήτηση θα συντονίζει ο κ. Πέτρος Παπασαραντόπουλος, Δρ. Βαλκανικών Σπουδών, εκδότης και συγγραφέας.

* Πατήσε εδώ για να ανοίξει το video

  

Σεμινάριο Θεολόγων Ν. Λάρισας, Μαγνησίας και Τρικάλων

 Πρόσκληση του Συμβούλου Εκπαίδευσης κλ. ΠΕ01 Νικ. Παύλου

Για τη Δευτέρα 19 Μαΐου 2025, 18.00, με σύνδεση στην πλατφόρμα:

https://minedu-secondary2.webex.com/meet/npavlou

 

Εκδήλωση παρουσίασης βιβλίου του καθηγητή Ιωάννη M. Κονιδάρη

 Οι Εκδόσεις «Επίκεντρο» διοργανώνουν εκδήλωση για την παρουσίαση του νέου βιβλίου του ομ. Καθηγητή Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών κ. Ιωάννη Μ. Κονιδάρη «Πολιτεία και Εκκλησία στην πράξη. Απάνθισμα άρθρων». Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί τη Τρίτη, 13 Μαϊου 2025 και ώρα 7 μ.μ. στην αίθουσα «Γεώργιος Καραντζάς», στον 1ο όροφο του Μεγάρου της ‘Ενωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (Ε.Σ.Η.Ε.Α.), επί της οδ. Ακαδημίας 20, στην Αθήνα.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:

* Eυάγγελος Βενιζέλος, πρώην Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και υπ. Εξωτερικών, ομ. Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Α.Π.Θ.

* Ιωάννης Σαρμάς, τ. Υπηρεσιακός Πρωθυπουργός, επίτιμος Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, και

* Φίλιππος Σπυρόπουλος, ομ. Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Θα ακολουθήσει αντιφώνηση από τον συγγραφέα του βιβλίου.

Τη συζήτηση θα συντονίσει ο κ. Πέτρος Παπασαραντόπουλος, Δρ. Βαλκανικών Σπουδών, εκδότης και συγγραφέας.

H εκδήλωση θα μεταδοθεί ζωντανά (live) μέσω:

https://youtube.com/live/F2cRVIAHTfw 

https://www.facebook.com/epikentro.publishers/live/

Μεγάλη Εβδομάδα: Πορεία προς την Ανάσταση

 

Από τον Χάρη Ανδρεόπουλο*

 «…συμπορευθῶμεν αὐτῷ καὶ συσταυρωθῶμεν καὶ νεκρωθῶμεν δι΄αυτόν ταῖς του βίου ἡδοναῖς΄ ἵνα καὶ συζήσωμεν αὐτῷ…» (Τροπάριο Όρθρου Μεγάλης Δευτέρας).

Αφήνοντας πίσω μας όλα όσα η αγία μας Εκκλησία μας προσέφερε στη διάρκεια της προηγηθείσας Τεσσαρακοστής μέσα από τις κατανυκτικές ακολουθίες, μέσα από τις θείες λειτουργίες του Μεγ. Βασιλείου, τους κατανυκτικούς εσπερινούς, τα
καθημερινά Απόδειπνα, τους Χαιρετισμούς και τις προηγιασμένες θείες λειτουργίες, εισήλθαμε ήδη στη Μεγάλη και αγία Εβδομάδα των Παθών του Χριστού. Ο ιερός υμνογράφος μας καλεί να γίνουμε συνοδοιπόροι του Θείου Πάθους – «… συμπορευθῶμεν αὐτῷ καὶ συσταυρωθῶμεν (…) ἵνα καὶ συζήσωμεν αὐτῷ…» – προκειμένου να γίνουμε πραγματικοί κοινωνοί της Αναστάσεώς Του.

Η Εβδομάδα αυτή λέγεται «Μεγάλη» όχι, βεβαίως, γιατί έχει περισσότερες ημέρες ή ώρες από τις άλλες, αλλά γιατί τα γεγονότα της πίστης μας που τελούνται στους ιερούς ναούς και βιώνονται στις καρδιές των πιστών είναι κοσμοσωτήρια για τους χριστιανούς κάθε εποχής. Σύμφωνα με τον ιερό Χρυσόστομο «Μεγάλην καλοῦμεν τὴν Ἑβδομάδα, οὐκ ἐπειδὴ πλέον ἔχει τὸ μῆκος τῶν ὡρῶν΄ καὶ γὰρ εἰσὶ ἕτεραι πολλῷ μείζους ὥρας ἔχουσαι΄ οὐκ ἐπειδὴ πλείους ἡμέρας ἔχει΄ καὶ γὰρ ὁ αὐτὸς ἀριθμὸς καὶ ταύτης καὶ ταῖς ἄλλαις πάσαις. Τίνος οὗν ἕνεκεν μεγάλην ταύτην καλοῦμεν; Μεγάλα τινὰ καὶ ἀπόρρητα τυγχάνει τὰ ὑπάρξαντα ἡμῖν ἐν αὐτῇ ἀγαθά. Ἐν γὰρ ταύτη ὁ χρόνιος ἐλύθη πόλεμος, θάνατος ἐσβέσθη, κατάρα ἀνηρέθη, τοῦ διαβόλου ἡ τυραννὶς κατελύθη, τὰ σκεύη αὐτοῦ διερπάγη, Θεοῦ καταλλαγὴ πρὸς ἀνθρώπους γέγονεν» (Ὀμιλ. 30, Εἰς Γένεσιν, P.G.53,273).

Η μνεία των ιερών γεγονότων μαζί με τις θεσπέσιες ακολουθίες των αγίων ημερών, δημιουργούν στη διάρκεια της Μεγ. Εβδομάδας ατμόσφαιρα κατάνυξης και περισυλλογής. Είναι η εβδομάδα κατά την οποία ακόμα και άτομα τα οποία δεν εκκλησιάζονται τακτικά αισθάνονται την ανάγκη να πάνε στο ναό, ν’ ανάψουν ένα κεράκι και να σκύψουν συλλογισμένοι το κεφάλι μπροστά στα εικονίσματα.

Η δομή της Μεγάλης Εβδομάδας είναι η αναπαράσταση της τελευταίας εβδομάδας της επί γης παρουσίας του Χριστού. Κάθε ημέρα «μνείαν ποιούμεθα», όπως αναφέρει το ιερό συναξάρι, κάποιου από εκείνα τα σωτήρια γεγονότα. Τη Μεγ. Δευτέρα τιμούμε μια μεγάλη προσωπικότητα της Παλαιάς Διαθήκης τον πάγκαλο Ιωσήφ, ο οποίος είναι ο ίδιος, με τα άδικα παθήματά του, τύπος του Χριστού και, επίσης, ενθυμούμαστε το γεγονός της «ξηρανθείσης συκής» από τον Κύριο, ως ζωντανή προτροπή στους πιστούς για παραγωγή πνευματικών καρπών. Τη Μεγ. Τρίτη ενθυμούμαστε τις διδακτικότατες παραβολές των Δέκα Παρθένων και των Ταλάντων, οι οποίες έχουν υψίστη σημασία για τη σωτηρία μας, υπενθυμίζοντάς μας την αδέκαστη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Την Μεγ. Τετάρτη τιμούμε τη μετάνοια της αμαρτωλής γυναίκας, η οποία άλειψε με μύρο από ευγνωμοσύνη τα πόδια του Κυρίου, λίγο πριν το Πάθος Του και ακόμα τη μέρα αυτή θυμόμαστε την προδοσία του Ιούδα. Τη Μεγ. Πέμπτη εορτάζουμε τα σωτήρια γεγονότα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου, τον ιερό Νιπτήρα, την παράδοση της Θείας Ευχαριστίας, την αρχιερατική προσευχή και την σύλληψη του Χριστού. Την Μεγ. Παρασκευή προσκυνούμε τα άγια, σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου μας, Ιησού Χριστού. Το Μεγ. Σάββατο τιμούμε τη θεόσωμο ταφή και την εις Άδου Κάθοδόν Του και την επομένη, στο τέλος αυτής της βδομαδιάτικης πορείας, έχουμε την μεγάλη γιορτή για την ένδοξή Του Ανάσταση. Τη σπουδαιότερη γιορτή της χριστιανοσύνης.

Το νόημα αυτής της γιορτής μας το φανερώνει η ίδια η λέξη Πάσχα (από την εβραϊκή - αραμαϊκή λέξη “Πεσάχ” (pasàch)   που σημαίνει διάβαση, πέρασμα, έξοδος και πορεία). Στην Παλαιά Διαθήκη η λέξη αυτή χρησιμοποιείται για να περιγράψει την έξοδο των Ισραηλιτών από τη δουλεία της Αιγύπτου προς την ελευθερία στη Γη της Επαγγελίας. Αυτό γιορτάζουν μέχρι σήμερα οι απανταχού της γης εβραίοι στο δικό τους Πάσχα.       

Το χριστιανικό Πάσχα, όμως, είναι η έξοδος καταρχήν όλης της ανθρωπότητας και όχι μόνο ενός λαού από τη δουλεία όχι ενός τυραννικού δυνάστη αλλά από τη δουλεία της αμαρτίας και του πνευματικού θανάτου στην εν Χριστώ ελευθερία, στην αιώνια Βασιλεία του Θεού. Πάσχα, λοιπόν, σημαίνει μια διάβαση, μια πορεία από αυτό που είμαστε, σ΄ αυτό που ο Αναστημένος Χριστός θέλει να γίνουμε ως πνευματικοί άνθρωποι. Και ο Χριστός θέλει να γίνουμε άνθρωποι με καθημερινό πασχαλινό ήθος.

Το Πάσχα δεν είναι μια απλή ανάμνηση ενός φολκλορικού γεγονότος από το παρελθόν. Για τους χριστιανούς δεν είναι μια γιορτή μόνο για λαογραφικές, εθιμικές εκδηλώσεις, δηλαδή μόνο για κόκκινα αυγά, για τον οβελία, για διακοπές, ταξίδια, χορούς και τραγούδια. Σίγουρα και αυτά - τα της παραδόσεως - έχουν την αξία τους και εμείς οι Έλληνες, κουρασμένοι ψυχικά από την ποικιλόμορφη κρίση που περνάμε,  τα έχουμε πράγματι πολύ ανάγκη.  Αλλά το Πάσχα είναι κάτι πολύ βαθύτερο. Η Ανάσταση του Χριστού σηματοδοτεί και δίδει την δυνατότητα στον άνθρωπο να βιώσει δύο λυτρωτικά γεγονότα. Το πρώτο είναι η διάβασή του από τον χώρο της αμαρτίας στον χώρο της μετανοίας. Το δεύτερο γεγονός, που μας προσφέρει ως δυνατότητα βιώσεως η Ανάσταση του Χριστού, είναι το άνοιγμα της καρδιάς μας και η διεύρυνσή της στο γύρω μας κόσμο˙ ν΄ αγαπήσει, λιγάκι, έστω, παραπάνω. Είναι όλη αυτή η πορεία ένα απ΄ τα “μυστήρια” της Εκκλησίας μας που μπορούμε – μας δίδεται η ευκαιρία τούτες τις μέρες- να το ζήσουμε.

Καλή Μεγαλοβδομάδα και Καλή Ανάσταση!

* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι θεολόγος καθηγητής Β/θμιας Εκπ/σης (https://religiousnet.blogspot.com). Yπηρετεί στη θέση του Διευθυντή του Προτύπου Γενικού Λυκείου Λάρισας. To άρθρο έχει δημοσιευθεί (Μεγ. Δευτέρα, 14.04.2025, σελ. 3η) στην  Ελευθερία" Λαρίσης

Το μυστήριο του Ευχελαίου σε μαθητές του 2ου ΓΕΛ και του Προτύπου ΓΕΛ

 

* ΤΕΛΕΣΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΛΑΡΙΣΗΣ κ.   ΙΕΡΩΝΥΜΟ ΕΝ ΟΨΕΙ ΤΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

 

Tις πατρικές του ευχές για Καλή Μεγαλοβδομάδα και Καλό Πάσχα μοίρασε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιερώνυμος σε μαθητές/-τριες και εκπαιδευτικούς των συστεγαζομένων σχολείων του 2ου Γενικού Λυκείου και του Προτύπου Γενικού Λυκείου Λάρισας. Ο Σεβασμιώτατος προσήλθε στα σχολεία μετά από κοινή πρόσκληση που του απηύθυναν η Διευθύντρια του 2ου ΓΕΛ, φιλόλογος κ. Μίνα Λίταινα και ο Διευθυντής του Προτύπου ΓΕΛ, θεολόγος κ. Χάρης Ανδρεόπουλος, προκειμένου, αρξαμένης της τελευταίας εβδομάδας της Σαρακοστής και εν όψει της Μεγάλης Εβδομάδας, να τελέσει το ιερό μυστήριο του Ευχελαίου υπέρ της σχολικής κοινότητας, «εις ίασιν ψυχής τε και σώματος».

Στη τελετή που πραγματοποιήθηκε στη κοινή αίθουσα εκδηλώσεων των σχολείων για Τμήματα των τάξεων της Α’ και Β΄ Λυκείου, τον Σεβασμιώτατο προσέφωνησαν οι Λυκειάρχες κ. Λίταινα και Ανδρεόπουλος, ευχαριστώντας τον για την αποδοχή της πρόσκλησης να τελέσει το Ευχέλαιο, την προπασχαλινή αυτή περίοδο, Μετά το πέρας της ακολουθίας, που έγινε σε κλίμα κατάνυξης όπως αρμόζει στο πνεύμα της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ο κ. Ιερώνυμος αναφέρθηκε και εξήγησε στους μαθητές και τις μαθήτριες τους συμβολισμούς του ιερού μυστηρίου και της αξίας της συμμετοχής σ΄ αυτό των πιστών. Ο Σεβασμιώτατος επεσήμανε ότι στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας η κοινωνία με το Θεό δεν γίνεται μέσα από ιδέες, ιδεολογήματα, απόψεις, ρητορίες, ηθικές πειθαρχίες και κατορθώματα, αλλά μέσα από την άθληση μιας σχέσης. Σχέσης πνευματικής και σωματικής, ρεαλιστικής, βαθιά ανθρώπινης και φιλάνθρωπης, την οποία η Εκκλησία μας ενεργεί με δύο βασικά “μέσα”: το κήρυγμα της Αγ. Γραφής, επί τη βάσει της ερμηνείας των Πατέρων, και τα Ιερά Μυστήρια, όπως αυτό που τελέσθηκε στο σχολείο προς αγιασμό, σωματική και ψυχική ωφέλεια των μαθητών, μαθητριών και εκπαιδευτικών.

   * Μετά τη σύντομη ομιλία του κ. Ιερωνύμου ακολούθησε με υποδειγματική σειρά η χρίση, από τους ιερείς των μαθητών, μαθητριών και εκπ/κών που συμμετείχαν στο μυστήριο, με το αγιασμένο έλαιο. Όπως προβλέπεται χρίεται σταυροειδώς το μέτωπο, το σαγόνι, οι δύο παρειές και τα χέρια μέσα στην παλάμη και στο εξωτερικό τους μέρος. Αναχωρώντας ο κ. Ιερώνυμος ευχήθηκε σε όλους να διέλθουν το υπόλοιπο της Σαρακοστής με πνευματική πρόοδο και να απολαύσουν τη χαρά του εορτασμού της Αναστάσεως του Χριστού.