Η πτώση των Ρώσων και η οφειλόμενη στάση της Εκκλησίας

Toυ Κώστα Νούση,

Φιλολόγου-Θεολόγου M.Th

O Θεός δεν ήρθε στη γη για να συστήσει έναν ακόμη ανθρώπινο οργανισμό, αλλά έναν θεανθρώπινο, την Εκκλησία. Η Εκκλησία είναι το μυστηριακό Σώμα του Χριστού. Όταν το Σώμα αυτό εκπίπτει σε κοσμική οργάνωση ή συνομοσπονδία θρησκευτικών συμφερόντων, τότε παύει να υφίσταται ή υφίσταται ως κάτι αρρωστημένο. Όταν, συμφυώς, η Εκκλησία καταντά εθνικιστικό και πολιτικοοικονομικό εργαλείο, τότε η θρησκεία ως ψυχοκοινωνικό φαινόμενο υποκαθιστά την οντολογική ταυτότητα και σημασία της πρώτης.

Λίγο ως πολύ για αυτά εμέμφθη ο Οικουμενικός Πατριάρχης τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων στην πρόσφατη ανακοίνωση που εξέδωσε απαντώντας σε πρόσκληση του τελευταίου. Βαριές κουβέντες γράφηκαν και δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητες. Για τρία πράγματα ενεκάλεσε τον Ιεροσολύμων ο Οικουμενικός: 1. Παραγκωνίζει την ελληνική γλώσσα υπέρ της αγγλικής σε βάρος μιας μακραίωνης παράδοσης διεκκλησιαστικής επικοινωνίας. 2. Σπάει το πρωτόκολλο του Κανονικού δικαίου της Εκκλησίας συγκαλώντας Πανορθόδοξη, ως μη όφειλε, καθότι αυτό συνιστά προνόμιο του Πρώτου, δηλαδή του Κωνσταντινουπόλεως. 3. Διευρύνει το χάσμα μεταξύ των Ορθοδόξων και παγιώνει το σχίσμα, το οποίο προκλήθηκε και ισχύει μονομερώς από και για την πλευρά του Πατριαρχείου Μόσχας. Και οι λόγοι της συμπόρευσης του Ιεροσολύμων με τον Μόσχας φαίνονται μάλλον οικονομικοί…

Στην τραγική αυτή συγκυρία του σχίσματος μεταξύ των Ορθοδόξων – που επισήμως ξεκίνησε στη Σύνοδο της Κρήτης το 2016 – η Εκκλησία μας είναι φανερά εκτεθειμένη στον διάλογό της με τις λοιπές χριστιανικές εκκλησίες και την ευρύτερη μαρτυρία της στον σύγχρονο κόσμο. Κατηγορούμε τον Πάπα Ρώμης για αρχομανία και εγκοσμιοκρατία και αίφνης αναφύεται εντός μας μια πανομοιότυπη περίπτωση από τον Βορρά. Δεν είδα – μετά λύπης μεγάλης – κανείς να σχολιάζει την ευθεία έγκληση του Αρχιεπισκόπου Κύπρου προς τον Μόσχας ότι επιζητεί τα πρωτεία στην Ορθοδοξία και τίποτε λιγότερο ή περισσότερο. Ο Μόσχας εποίησε την νήσσαν και το άφησε να περάσει έτσι, όπως και όλοι οι φανεροί και κρυφοί υποστηρικτές του – μάλλον και εχθροί του Πατριαρχείου Νέας Ρώμης.

Ο Χριστός ήρθε στη γη προκειμένου να μας ανεβάσει στον ουρανό. Ανήλθε ως άνθρωπος και Θεός, για να κατεβάσει σε μας τη θεοποιό Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Κατήλθε ίνα θεοποιηθώμεν. Δεν είχε καμιά πρόθεση να συστήσει μια εγκόσμια αυτοκρατορία, κοσμικού ή θρησκευτικού τύπου. Το βλέμμα των πιστών είναι κυρίως στα Έσχατα και στην από δω μεταμόρφωση του κόσμου εν μετανοία προς τον δρόμο αυτόν για τη Βασιλεία του Τριαδικού Θεού. Όλα αυτά φαίνεται να τα ξέχασαν ή να μην τα αντιλήφθηκαν ποτέ οι Ρως αδελφοί μας και οι μετ΄ αυτών συμφωνούντες. Ίσως – ας το απευχηθούμε – πρόκειται να ακολουθήσουν και αυτοί τη γνωστή πορεία της Λατινικής Εκκλησίας. Ενός κοσμικού πρωτείου χωρίς αντίκρισμα, άνευ εκκλησιαστικής κοινωνίας… Μη γένοιτο.