Παρουσίαση βιβλίου: "Οι Εκκλησίες του Τυρνάβου: Oδοιπορικό στις εκκλησίες της "Δεύτερης Ιερουσαλήμ"

Το βιβλίο "Οι Εκκλησίες του Τυρνάβου: Οδοιπορικό στις εκκλησίες της Δεύτερης Ιερουσαλήμ" πρόκειται να παρουσιαστεί την ερχόμενη Κυριακή 30 Δεκεμβρίου και ώρα 6 μμ στο Δημοτικό Θέατρο Τυρνάβου (ΜΑΞΙΜ), στα πλαίσια των εορτασμών των 200 χρόνων από το μαρτύριο του πολιούχου Αγίου Γεδεών. Για το βιβλίο αυτό, που αποτελεί εργασία των μαθητών Μακαγιού Γεωργίου και Κουγιαγκά Γεωργίου, θα μιλήσουν οι κ. Πατσή Κωνσταντινιά (Διευθύντρια Γενικού Λυκείου Τυρνάβου), η κ. Συρόγλου Μαγδαληνή (Φιλόλογος), η κ. Παπαϊωάννου Ευδοκία (Θεολόγος), καθώς και ο κ. Νούσης Κωνσταντίνος (Φιλόλογος-Θεολόγος) που έχει προλογίσει και το βιβλίο. Τον συντονισμό της εκδήλωσης θα έχει η κα Μπαρδάνη Δήμητρα (Πρόεδρος Ε.ΛΟ.ΣΥ.Λ.), ενώ χαιρετισμό θα απευθύνει και ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ.κ. Ιερώνυμος. Οι μαθητές-συγγραφείς προσκαλούν κάθε ενδιαφερόμενο να παραστεί στην εκδήλωση, η οποία θα τελειώσει με την παρουσίαση επίκαιρων ύμνων από τον Βυζαντινό Χορό της Ι.Μ. Λαρίσης και Τυρνάβου, υπό την Διεύθυνση του κ. Ηλία Παπαδόπουλου (Διευθυντή της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Μητροπόλεως).

* Πηγή: Εκκλησιαστικά Νέα Θεσσαλίας

Υπ. Εξωτερικών: Η συνεργασία και οι σχέσεις της Ελλάδας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τα λοιπά Πατριαρχεία και τις Ορθόδοξες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες

Ενδιαφέρον κείμενο στην ιστοσελίδα του  Υπ. Εξωτερικών περί εκκλησιαστικής διπλωματίας:

"Η Ελλάδα διατηρεί ισχυρούς ιστορικούς δεσμούς  με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τα υπόλοιπα Ελληνορθόδοξα πρεσβυγενή, καθώς και τα νεοπαγή Πατριαρχεία και τις Ορθόδοξες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, και υποστηρίζει τις δράσεις και πρωτοβουλίες τους σε θέματα διαθρησκειακού και διαπολιτισμικού διαλόγου, προστασίας της θρησκευτικής ελευθερίας, προστασίας του περιβάλλοντος και της θρησκευτικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Επίσης, συμπαρίσταται στο έργο της Ιεράς Μονής Θεοβαδίστου Όρους Σινά, του αρχαιότερου χριστιανικού μοναστικού καθιδρύματος στον κόσμο, τόπου σεβαστού για Χριστιανούς, Μουσουλμάνους, Ιουδαίους και μοναδικής αξίας κιβωτού πνευματικών και πολιτιστικών θησαυρών".

* Oλόκληρο το κείμενο στη σελίδα του  Υπ. Εξωτερικών

Χάρη Ανδρεόπουλου. Άρθρα και παρεμβάσεις σε θέματα θεολογικά, ιστορικά και εκπαιδευτικά

*  Περί Γλώσσας και Γεωμετρίας (…ο “διδάσκοντας” κι ο …”επιβλέποντας”… – ή τι άλλο θα δούν τα μάτια μας;), Εφημ. “Ελευθερία”, 10.06.2024

* Πρώτα Ελληνικά και μετά όλα τ’ άλλα!, Εφημ. “Ελευθερία”, 27.05.2024

* 50 χρόνια από την παραίτηση του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου Α’, Orthodoxia.info, 15.12.2023

“Nα αγαπάτε τα δέντρα“,Εφημ. “Ελευθερία”, 04.09.2023

* Oχι στα ιδιωτικά ΑΕΙ; Πόση υποκρισία πια…, Εφημ. “Ελευθερία”, 10.07.2023

* Το μήνυμα της κάλπης για την Εκπαίδευση, Eφημ. “Ελευθερία”, 26.06.2023

• Γίνεται η Εκκλησία «κόμμα»; Εφημ. “Ελευθερία”, 29.05.2023

• Και το όνομα αυτής «Αχρίδος» , «Ελευθερία», 16.05.20

 

             * Το εκκλησιαστικό του Ουκρανικού («Eλευθερία», 13.05.2022)

 

• Ὁ Κωνσταντῖνος Καραμανλής καί ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος στή Μεταπολίτευση (1974 -1980), The Eusebius Lab International Working Papers Series, Eusebius Lab International Working Paper 2022/04

• Από τα Φάρασα στον Ουρανό (Εφημ. «Ελευθερία», 21.02.2022)

 

• Ολα είναι θέμα Παιδείας (Εφημ. «Ελευθερία», 13.12.2021)

   

  «G20», Θεολογία και Περιβάλλον (Εφημ. «Ελευθερία», 01.11.2021)

• Το μάθημα της Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης (Εφημ. «Ελευθερία», 22.09.2021

• Εκκλησία και Επιστήμη (Εφημ. «Ελευθερία», 26.07.2021)

• Εκπαίδευση σε ρυθμούς «5G» (Εφημ. «Ελευθερία», 12.07.2021)

• Το γλωσσικό μας πρόβλημα (Εφημ. «Ελευθερία», 28.06.2021)

• Επιλογές στελεχών, αξιολόγηση εκπαιδευτικών (Eφημ. «Ελευθερία», 31.05.2021)

• Το νόημα του 1821, 200 χρόνια μετά (Εφημ. «Ελευθερία», 22.03.2021)

   

• «Εδωκεν ανθρώποις επιστήμην», (Εφημ. «Ελευθερία», 11.01.2021)

 

• Προτάσεις αξιολόγησης των μαθητών στην εξ αποστάσεως διδασκαλία Παρουσιάστηκαν σε webinar Θεολόγων Θεσσαλίας και Στερεάς

• Το Μαθηματικό Σάμου και τα κόκκαλα του Πυθαγόρα (Εφημ. «Ελευθερία», 21.09.2020)

• Αξιοκρατία, επειγόντως (Eφημ. «Ελευθερία» Λαρίσης, 24.08.2020)

 

• Η θεολογική προσέγγιση της σεξουαλικότητας – ΜΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΟ 2ο WEBINAR ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΣΤ. ΕΛΛΑΔΑΣ(13.06.2020)

 

•  Οι σχέσεις Εκκλησίας – Πολιτείας την περίοδο της δικτατορίας – Διάλεξη του Λαρισαίου Δρα Θεολογίας Χάρη Ανδρεόπουλου στο Τμήμα Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (18.11.2019)

 

•  «THE GREEK MILITARY DICΤATORSHIP. Revisiting a Troubled Past, 1967–1974», Berghahn Editions, New York – Oxford, 2021, pp. 362. Συλλογικός Τόμος διεπιστημονικής προσέγγισης από τον εκδοτικό οίκο «Berghahn Edition, New York-Oxford», με τη συμμετοχή του θεολόγου καθηγητή, Δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας του ΑΠΘ Χάρη Ανδρεόπουλου και του Δρ. Διεθνών Σχέσεων του ΠΑΜΑΚ Αθανασίου Γραμμένου με Κεφάλαιο για τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας κατά την Επταετία.

Ο πρώτος εορτασμός του νέου αγίου Καλλινίκου Εδεσσης - Μετά την πρόσφατη αγιοκατάταξή του από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ιστολόγιον "Φως Φαναρίου", 08.08.2020

Λατινικά ή Κοινωνιολογία;, εφημ. ''Ελευθερία", 27.07.2020

«Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και η Εκκλησία της Ελλάδος». Άρθρο επετειακό για την ημέρα (24η Ιουλίου 1974) αποκαταστάσεως της Δημοκρατίας, εφημ. "Ἑλευθερία" Λαρίσης, 24.07.2020

Eκπαίδευση: Ναί ή όχι στην αξιολόγηση;, ιστολόγιο "Θεολογικός Σύνδεσμος Λάρισας", 20.07.2020

Τhe Greek Orthodox Church during the Dictatorship of Colonels. Relations of Church and State in Greece at the seven-year period of military Junta (1967-1974), "Εusebious Lab" of AUTH, Μάϊος 2020.

Η εκκλησιαστική πτυχή του Μακεδονικού ζητήματος. Ιστορική και νομοκανονική προσέγγιση. Διδακτικό υλικό για το μάθημα των Θρησκευτικών και της Ιστορίας. EIΣΗΓΗΣΗ Χ. ΑΝΔΡΕΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟ 3ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΘΕΟΛΟΓΩΝ, 28.09.2019, Α.Π.Θ.

Εκκλησία και 21η Απριλίου
(Ιστοσελίδα "Orthodoxia.info", 21.04.2019)

Ο Νεομάρτυρας Αγιος Γεώργιος ο εξ Ιωαννίνων

(Eφημ.»Ελευθερία», 17.01.2019)

Η Εκκλησία κατά τη δικτατορία 1967-1974. Ιστορική και νομοκανονική προσέγγιση

(Ιστοσελίδα εκπομπής ΕΡΤ-3 «Χαρά Θεού»,  30-11-2018)

Η προσφορά της Εκκλησίας στον πόλεμο του 1940

(Εφημ. «Ελευθερία», 28-10-2018)

Οι παρακαταθήκες του Λαρίσης Ιγνατίου
(Εφημ.  "Ελευθερία", 15-07-2018)

Μια θετική εξέλιξη στην εκκλησιαστική πτυχή του «Μακεδονικού»

(Ιστοσελίδα «Orthodoxia.info», 03-06-2018)

Η εκκλησιαστική πτυχή στο «Μακεδονικό»

(Εφημ. «Ελευθερία», 04-02-2018)

Θρησκευτικά: Τέλος η «μετωπική» διδασκαλία, ώρα για έρευνα

(Εφημ. «Ελευθερία», 10-05-2017)

50 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ: ΟΤΑΝ ΞΗΜΕΡΩΝΕ Η 21η ΑΠΡΙΛΙΟΥ: Η Εκκλησία στη δικτατορία 1967 – 1974.

(Eφημ. «Ελευθερία», 24-04-2017)

Η πρώην πόρνη που αγίασε. Η Οσία Μαρία η Αιγυπτία ένα φωτεινό παράδειγμα μετανοίας

(Εφημ. «Ελευθερία», 02-04-2017)

Ο ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΤΑΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΣΕΡΑΦΕΙΜ: Φωτεινό παράδειγμα ιεράρχη – Η πορεία του από την έκπτωσή του το 1974 στην επάνοδό του το 1991 και τη θεοφιλή 26ετή ποιμαντορία του στην επαρχία της Καλαμπάκας.

(Eφημ. «Ελευθερία», 27-03-2017)

ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ: Μεγάλοι παιδαγωγοί, οικουμενικοί δάσκαλοι

(Ιστολόγιο Γυμνασίου Γαλαξιδίου, 30-01-2017)

Τα κανονικά δικαιώματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις «Νέες Χώρες» . Μια απάντηση στις ¨ανησυχίες» τινών «Φαναριομάχων» περί «διασπάσεως» (!) της ελλαδικής Εκκλησίας…

(Ιστολόγιο «Φως Φαναρίου», 10-11-2015)

Όταν η νύμφη δεν ήτο «εθνικόφρων»… 48 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ: «ΕΛΛΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ». * Τα «κοινωνικά φρονήματα» και το μυστήριο του γάμου επί Επταετίας * Οι περιπτώσεις των γάμων στρατιωτικών υπό προϋποθέσεις

(Εφημ. «Ελευθερία», 20-04-2015)

Η αξιολόγηση και οι εκπαιδευτικοί

(Εφημ. «Ελευθερία», 21-03-2014)

Το αυτονόητο ως ζητούμενο στις αναθέσεις μαθημάτων * Σχόλιο και αντίλογος στο αίτημα της Ενώσεως Φιλολόγων (και λοιπών ειδικοτήτων της ΠΕΦ) για αποκλεισμό (!) των Θεολόγων από τη διδασκαλία της Ιστορίας

(Εφημ. «Ελευθερία», 11-07-2013)

Ο ΔΙΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΑΠΑ: Οι σχέσεις Ρώμης – Φαναρίου: Τα παλαιά «τραύματα», οι νέες ελπίδες. * Τα μείζονα θεολογικά προβλήματα στον διάλογο και οι εκκλησιολογικές προϋποθέσεις για την υπέρβασή τους.

(Εφημ. «Ελευθερία», 29-03-2013)

Οι Ενοπλες Δυνάμεις μας υπό τη σκέπη της Παναγιάς

(Eφημ. «Ελευθερία», 21-11-2012)

Μέχρι πότε θα συζητάμε για την αξιολόγηση; * Εχουν αρχίσει να συνταξιοδοτούνται εκπαιδευτικοί οι οποίοι αξιολόγησαν χιλιάδες παιδιά, ενώ οι ίδιοι δεν αξιολογήθηκαν ποτέ (!), από κανέναν…

(Iστολόγιο «Θεολογικού Συνδέσμου», 09-10-2012)

ΟΤΑΝ Ο «ΑΓΙΟΣ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ» ΕΓΡΑΦΕ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Τίς ημύνθη περί πάτρης; * O οξύς και καταγγελτικός δημοσιογραφικός λόγος του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη για τα αίτια που παράγουν τη διαφθορά και προκαλούν τη χρεοκοπία

(Eφημ. «Ελευθερία», 24-12-2011)

ΤΟ «ΓΛΩΣΣΙΚΟ» ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ. Ευαγγέλιο: Η ιερότητα βρίσκεται στο περιεχόμενο, όχι στη γλώσσα * Η «ανωτερότητα» της ελληνιστικής κοινής στην εκφραστικότητα των νοημάτων και η αναγκαιότητα της δημοτικής για την απόδοση και κατανόησή τους στο σήμερα

(Eφημ. «Ελευθερία», 06-07-2011)

Το Έκκλητον, οι Ιεροί Κανόνες και οι Νόμοι

(Ιστοσελίδα «Ζωηφόρος. 08-03-2010)

Άγιος Δημήτριος, ο Προστάτης της Θεσσαλονίκης και όλης της Μακεδονίας μας

(Ιστοσελίδα «Ζωηφόρος», 28-10-2009)

Θρησκευτικά για όλους τους μαθητές! * Να εξελιχθεί σ’ ένα μάθημα γενικής παιδείας με γνωσιολογικό χαρακτήρα που θ’ απευθύνεται σ’ όλους τους μαθητές, ανεξαρτήτως θρησκευτικής προέλευσης

(Ιστολόγιο «Iδιωτική Οδός», 14-11-2010)

Ο Θεός και ο καίσαρας, o ποιμένας κι ο πολίτης…

(Ιστοσελίδα «Ζωηφόρος», 07-09-2009)

ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ: «Μυστήριον μέγα τε και σεβάσμιον…» «Αγραμμάτους σοφίαν εδίδαξεν, αλιείς θεολόγους ανέδειξεν….»

(Iστολόγιο «Ακτίνες», 08-06-2009)

Πρέπει να ορκιζόμαστε ή όχι;

(Θρησκευτική ιστοσελίδα "H ΑΛΛΗ ΟΨΙΣ»)

"Η Εκκλησία στα χρόνια της δικτατορίας 1967-1974" στην εκπομπή "Χαρά Θεού" της ΕΡΤ-3 (18.11.2018)

Μια νηφάλια προσέγγιση για τα δύσκολα χρόνια που βίωσε η Εκκλησία της Ελλάδος κατά τη διάρκεια της επτάχρονης δικτατορίας (1967-1974). Μιλούν στον παρουσιαστή της εκπομπής Γιάννη Μελισσίδη οι θεολόγοι εκπαιδευτικοί  Χάρης Ανδρεόπουλος, Ανδρέας Αργυρόπουλος και Κλήμης Πυρουνάκης.

* Δείτε το βίντεο της εκπομπής ("Χαρά Θεού", 18.11.2018) με θέμα: "Η Εκκλησία στα χρόνια της χούντας"

* Διαβάστε και σχετικό κείμενο (άρθρο) στην ιστοσελίδα της εκπομπής "Χαρά Θεού" 

Ρωμηοσύνη και πανσλαβισμός: ένας παλιός ανεξόφλητος λογαριασμός, πηγή του Ουκρανικού εκκλησιαστικού σχίσματος;

 Toυ Κώστα Νούση,

Φιλολόγου - Θεολόγου Μ.Th.

Η μαρτυρία της Ορθοδοξίας στις μέρες μας δεν περνάει και την καλύτερη φάση της εξαιτίας του προκληθέντος σκανδαλισμού από το πρόσφατο σχίσμα Οικουμενικού Πατριαρχείου και Πατριαρχείου Μόσχας. Ο εθνικισμός, αν και καταδικάστηκε στη Σύνοδο του 1872 ως αίρεση, δυστυχέστατα αποτελεί το μεγάλο αγκάθι των Ορθοδόξων από τον 19ο αι. και δώθε, και να δούμε πότε θα θεραπευτεί ολοσχερώς…

Όλοι είμαστε αδέρφια εν Χριστώ, μέλη του ενός και μοναδικού Σώματος του Θεανθρώπου, που καλείται Εκκλησία. Πόσο, όμως, νιώθουμε και βιώνουμε το μυστηριακό αυτό και υπερφυές γεγονός; Πόσο έχει ποτίσει τη «σάρκα» αυτή η γάγγραινα του εθνικισμού και του φονταμενταλισμού; Τα γεγονότα, αλίμονο, μαρτυρούν αρνητικά για την ανωτέρω διερώτηση…

Μαθήματα στο Φροντιστήριο κατηχητών της Ι.Μητροπόλεως Λαρίσης

Συνεχίζονται τη Δευτέρα 29 Οκτωβριου 2018, στις 7:00 το απόγευμα, τα μαθήματα του Φροντιστηρίου Κατηχητών της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου, το οποίο λειτουργεί με ιδιαίτερη επιτυχία για δωδέκατη συνεχή χρονιά, στην υπόγεια αίθουσα «Κατακόμβη» του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Λαρίσης, με ομιλητή τον Θεολόγο και Φιλόλογο κ. Κωνσταντίνο Νούση, ο οποίος θα αναπτύξει το θέμα: « Χριστιανική Εσχατολογία ».

Ρωμηοσύνη και πανσλαβισμός: ένας παλιός ανεξόφλητος λογαριασμός, πηγή του Ουκρανικού εκκλησιαστικού σχίσματος;

      

 Του Κώστα Νούση,

 Φιλολόγου – Θεολόγου Μ.Th.

Η μαρτυρία της Ορθοδοξίας στις μέρες μας δεν περνάει και την καλύτερη φάση της εξαιτίας του προκληθέντος σκανδαλισμού από το πρόσφατο σχίσμα Οικουμενικού Πατριαρχείου και Πατριαρχείου Μόσχας. Ο εθνικισμός, αν και καταδικάστηκε στη Σύνοδο του 1872 ως αίρεση, δυστυχέστατα αποτελεί το μεγάλο αγκάθι των Ορθοδόξων από τον 19ο αι. και δώθε, και να δούμε πότε θα θεραπευτεί ολοσχερώς…

Όλοι είμαστε αδέρφια εν Χριστώ, μέλη του ενός και μοναδικού Σώματος του Θεανθρώπου, που καλείται Εκκλησία. Πόσο, όμως, νιώθουμε και βιώνουμε το μυστηριακό αυτό και υπερφυές γεγονός; Πόσο έχει ποτίσει τη «σάρκα» αυτή η γάγγραινα του εθνικισμού και του φονταμενταλισμού; Τα γεγονότα, αλίμονο, μαρτυρούν αρνητικά για την ανωτέρω διερώτηση…

Θα προσπαθήσουμε στο παρόν κείμενο να δούμε το Ουκρανικό μέσα από την εκκλησιαστική ιστορία, το Κανονικό Δίκαιο της Εκκλησίας και τα σχετικά κείμενα....(...)

 Για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο πατήστε ΕΔΩ 

Η ελληνική Latinitas: παρελθόν και μέλλον

                                                                                    

                                                                          Toυ Σταύρου Γουλούλη,

Δρoς Βυζαντινής Τέχνης *

Η αδιανόητη πρόταση του τεχνοκράτη υπουργού Παιδείας κ. Κ. Γαβρόγλου, άσχετα αν υπαναχώρησε, να εξοβελίσει τα λατινικά από το Λύκειο, αποδεικνύει τον βαθμό αλλοτρίωσης, λόγω άγνοιας, ενός Ρωμηού (!) από την παράδοση της Ρωμηοσύνης. Ίσως και όλων μας. Υπάρχει Ρωμηοσύνη χωρίς Ρώμη, Λατίνους, λατινικά;

   H σχέση της Ελλάδας με τη Ρωμαϊκή παράδοση είναι πολύ πιο βαθειά από αυτή που θέλει η νεοελληνική εθνική αυτογνωσία, τις λατινικές λέξεις της νεοελληνικής. Έχει λεχθεί πλειστάκις (π.χ. Ε.Αρβελέρ): Το λεγόμενο Βυζάντιο (Ρωμανία, Ρωμηοσύνη) είναι πιο κοντά σε μας από την Αρχαία Ελλάδα.

   Υπάρχουν δύο θεωρήσεις της μετακλασικής Ελλάδας: 1. Υποτάσσεται στους Ρωμαίους (146 π.Χ) και απελευθερώνεται το 1821-1830. 2. Συνεχίζεται σε όλη την ενδιάμεση περίοδο, έχοντας ελληνικό όνομα (ταυτότητα), αλλά ρωμαϊκό επίθετο. Η Ελλάδα κατά Οράτιο με τον πολιτισμό της επιβλήθηκε στο Λάτιο, οπότε υπάρχει εμφανώς η πνευματική της συνέχεια στον νέο κόσμο που γίνεται ελληνορωμαϊκός. Ομοίως υπάρχουν δύο ζωτικοί χώροι: 1. Η Ελλάδα ως χερσόνησος, περίπου το σημερινό κράτος, και 2. Η Ελλάδα της Ανατολής που δημιουργήθηκε από τον Αλέξανδρο και τους διαδόχους του. Το νέο ρωμαϊκό κράτος του Κωνσταντίνου ιδρύθηκε ακριβώς με το στέμμα του Αλεξάνδρου που το παρέλαβε σύμφωνα με τις πηγές στις 11 Μαΐου 330, στα εγκαίνια της Κων/πόλεως. Η Ελλάδα και ο ελληνόφωνος πληθυσμός συνυπήρξαν σε διάστημα 2400 χρόνων με τη ρωμαϊκή και οθωμανική πολιτική εξουσία. Δέχθηκε δύο φορές ιστορικό συμβιβασμό.

   Μετά το 146 π.Χ. οι Ελλαδίτες διετέλεσαν υπό την κηδεμονία της ρωμαϊκής Συγκλήτου. Πλήρη πολιτική ελευθερία απέκτησαν το 67 μ.Χ. από τον ανεδαφικό Νέρωνα. Αλλά το ανώτερο έκανε ο Αδριανός. Ίδρυσε το 131 το Πανελλήνιον, μία ένωση όλων των ελληνικής καταγωγής σε Ελλάδα και Ανατολή, ταυτόχρονα με την ίδρυση του αθηναϊκού ναού του Ολυμπίου Διός, κέντρο της Ένωσης.

   Οι Έλληνες είχαν διασπαρεί στη Μεσόγειο με χίλιες περίπου πόλεις σε τρία κύματα: 1. Στον 8^ο-6^ο αι., στον πρώτο αποικισμό. 2. Με την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, 3. Μετά την υποταγή στους Ρωμαίους. Ο Πλούταρχος (2^ος αι. μ.Χ) θρηνεί την απώλεια του πληθυσμού και την ερήμωση των ιερών. Όμως από τότε η Ελλάδα δέχονταν Λατίνους εποίκους εμπόρους και βετεράνους του στρατού. Η ρωμαϊκή διοίκηση προωθούσε τη λατινική γλώσσα. Πάτρα, Κόρινθος, Δίον, Φίλιπποι κτλ., έγιναν ρωμαϊκές αποικίες. Τον 3^ο αι. μ.Χ. ένα μέρος του πληθυσμού, ιδίως σε Θεσσαλία και Μακεδονία, μιλούσαν λατινικά. Πάντως στα Βαλκάνια η γραμμή συνόρων ελληνικής και λατινικής γλώσσας ήταν μεταξύ Δυρραχίου και Βάρνας. Αυτή μετατοπίσθηκε λόγω της καθόδου των Σλάβων. Η λατινική γλώσσα θα υποχωρήσει στη διοίκηση μόνον τον 6^ο-7^ο αι., σε Ανατολή και Κων/πολη.

   Το ελληνορωμαϊκό κράτος ήταν δίγλωσσο. Νομικά δικαιώματα, παλαιός ρωμαϊκός νομικός κώδικας, πολιτικά κείμενα, ήταν στη λατινική. Επιστήμες και γράμματα στην ελληνική. Οι νεώτεροι διανοητές βάσει των κειμένων, ελληνικών και λατινικών που είναι επηρεασμένα από τα ελληνικά, θεωρούν τον πολιτισμό Ελλήνων και Λατίνων ενιαίο, ελληνορωμαϊκό, τη γραμματεία ελληνική και λατινική, ως δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Και το πολυεθνικό κράτος ομοίως υπήρξε ελληνορωμαϊκό, κυρίως το λεγόμενο βυζαντινό, το οποίο σταδιακά με την αποκοπή άλλων εθνικών ομάδων έγινε ελληνικό (1204 κ.ε.). Οι Ρωμαίοι ως πολίτες αισθάνονται πλέον ότι είχαν Έλληνες προγόνους.

   Στα μέσα 10^ου αιώνα ο Πορφυρογέννητος (Περί Θεμάτων Ι, 13), o ελληνομαθέστατος αυτοκράτορας, θεωρεί «πάτριο» γλώσσα τη λατινική. Δικαιολογημένα, ένα σημαντικό μέρος των πληθυσμών των Βαλκανίων ήταν λατινόφωνοι, γνωστοί από τα τέλη του ίδιου αιώνα ως Βλάχοι. Βέβαια δεν είχαν αναπτυγμένο γλωσσικό αισθητήριο, δεν γνώριζαν γραφή. Σε λίγο η Δύση θα θέλει τους οικειοποιηθεί και να κατακτήσει το Βυζάντιο. Ομοίως και οι Σλάβοι (Βούλγαροι, Σέρβοι, Παραδουνάβιοι), θα θέλουν να δημιουργήσουν ένα σλαβο-βλαχικό κράτος. [Οι Βλάχοι δεν έχουν κοινή καταγωγή με τους Ρουμάνους, είναι εντόπιοι εκλατινισμένοι από Ελλάδα έως Δαλματικές ακτές.] Η δυναστεία του Πορφυρογέννητου, η οικογένεια των ‘Μακεδόνων’ είχε μία συμβιβαστική πολιτική με τη λατινόφωνη Δύση, αλλά τώρα απαντά σε διαφαινόμενες απειλές που ήθελαν να προσεταιρισθούν τους λατινόφωνους Ρωμηούς: τα λατινικά είναι μέρος της ταυτότητας των Ελληνόφωνων!

   Τα παραπάνω δείχνουν τον δρόμο στην Ελλάδα: 1. Να αξιοποιήσει τη διπλωματική διάσταση του θέματος. Λατινόφωνοι στα Νότια Βαλκάνια (Βλάχοι) υπάρχουν και έχουν πλείστοι ελληνορωμαϊκή εθνική συνείδηση, αυτή της Ρωμηοσύνης. Δεν θέλουμε με αυτούς κάποια σχέση; 2. Αν θέλουν οι υπεύθυνοι συνέπεια με τον πολιτισμό μας θα πρέπει να αξιοποιηθούν τα λατινικά, στα οποία μετακενώθηκε η ελληνική εν γένει φιλοσοφική-μορφωτική σκέψη. Εξάλλου βοηθούν στην καλύτερη αφομοίωση των ευρωπαϊκών γλωσσών. Με τους Ρωμαίους, το κράτος των οποίων κληρονομήσαμε, μαζί φτιάξαμε τον σύγχρονο κόσμο. Είναι η μεγαλύτερη διεθνική συνεργασία στην Ιστορία. Μία συστηματική μετάφραση στα ελληνικά (όλων ή επιλεγμένων) ρωμαϊκών ιστορικών, νομικών-πολιτικών ή άλλων κειμένων, πιθανόν ισορροπήσει την κουλτούρα μας με τον πολιτικό πραγματισμό που διέπει τη ρωμαϊκή γραπτή παράδοση. Θα πάρουμε πίσω κάτι από αυτό που δώσαμε.

   

Το θέμα είναι να εκσυγχρονίζονται κ. Γαβρόγλου τα παλαιά, όχι να κόβονται οι ρίζες. Όποιος το κάνει αυτό είναι ήδη παρελθόν, δεν έχει μέλλον. 

* Αρθρο του κ. Στ. Γουλούλη, στην εφημ. "ΚΙΒΩΤΟΣ της Ορθοδοξίας", αρ. φυλ. 113, 11.10.2018, σελ. 15

Ουκρανικό και εθνικισμός στη σύγχρονη Ορθοδοξία

          Του Κώστα Νούση,

          Φιλολόγου, Θεολόγου M.Th,

           καθηγητού Β/θμιας

Με ανησυχία οι απανταχού Oρθόδοξοι πιστοί παρακολουθούν τις εξελίξεις στο ουκρανικό ζήτημα περί αυτοκεφαλίας της εκεί τοπικής Eκκλησίας και έχουν μπερδευτεί από τις αντιφατικές πληροφορίες, από τις οποίες βομβαρδίζονται τόσο μέσα από τις ανακοινώσεις των εμπλεκομένων μερών, όσο και από τα εκκλησιαστικά sites, τα οποία έχουν διχαστεί ως προς την αλήθεια των πραγμάτων, κυρίως όμως φαίνονται απηχούντα τις υποκειμενικές απόψεις των διαχειριστών τους.

Και ποιος μπορεί να γράψει και να αποφανθεί, άλλωστε, με απόλυτη αντικειμενικότητα; Δύσκολο έως αδύνατο. Ακόμη και η στήριξη της εκάστοτε προσέγγισης πάνω στην ιστορία ή στο εκκλησιαστικό δίκαιο, αναπόφευκτα προσκρούει στις παθογένειες των περιστάσεων και στην υποκειμενική υφή εκάστης νομοκανονικής ερμηνείας. Ο γράφων ομολογεί ότι διαισθητικά εξαρχής στέκεται πλησιέστερα στις θέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου και έχει καιρό που αισθάνεται ενοχλημένος από τον ρωσικό εκκλησιαστικό ιμπεριαλισμό και τη διαχρονική πανσλαβιστική νοοτροπία που διέπει την Εκκλησία της Μόσχας.

Τα πράγματα είναι μάλλον περισσότερο από απλά, από όσο θέλουν να τα παρουσιάσουν οι «αδικημένοι» Ρώσοι αδελφοί μας. Και ξεκινάω με το αυτονόητο: για ποιον λόγο απείχαν από την πρόσφατη Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης; Είναι τυχαίο που η συναπούσα Εκκλησία της Αντιόχειας ζητά σήμερα τη σύγκληση πανορθόδοξης συνόδου για το πρόβλημα της Ουκρανίας; Δεν είναι αστείο που οι ίδιοι απείχαν προ ελαχίστου χρόνου από την Κρήτη; Και γιατί οι Αντιοχείς «συμμαχούν» με τους Ρώσους; Δεν είναι απαράδεκτο από εκκλησιολογική άποψη κάτι τέτοιο; Προς τι, λοιπόν, τόση προφανής προκλητικότητα;

Όπως είναι γνωστό, εξ επόψεως ιερών Κανόνων, την ευθύνη των περισσότερων επαρχιών της υφηλίου είχε και έχει ιστορικά το Πατριαρχείο της Κων/πολης. Ο ρόλος του ιεραποστολικός, οικουμενικός, συντονιστικός. Μεταξύ ίσων πάντοτε. Το Φανάρι, εξάλλου, είναι αυτό που χορήγησε το δικαίωμα στην Αυτοκεφαλία και την αναγόρευση εις Πατριαρχεία σε μια σειρά από νεότερες τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες. Από την ιστορία και πάλι γνωρίζουμε ότι οι περισσότερες από τις Εκκλησίες αυτές πέτυχαν με πραξικοπηματικό τρόπο τις εκκλησιαστικές τους απαιτήσεις και με αντικανονικές διαδικασίες «έσυραν» τον Οικουμενικό Θρόνο να θεραπεύσει τις ανωμαλίες που προκάλεσαν. Τοιουτοτρόπως αναβαθμίστηκε σε Πατριαρχείο η Ρωσική Εκκλησία. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνά, αλλά να το έχει ως μνημονική βάση προς «επιεική» στάση έναντι των ομοδόξων Ουκρανών.

Ίσως δεν ήρθε η ώρα να κρίνουμε ποιο είναι από εκκλησιολογική άποψη το πιο σωστό. Σίγουρα η παρουσία παράλληλων Εκκλησιών σε μια περιοχή δεν είναι η ενδεδειγμένη κατ’ εκκλησιολογικήν ακρίβειαν λύση, εντούτοις φαίνεται να λειτουργεί κατ’ οικονομίαν άχρι καιρού. Οι Ρώσοι δεν μπορούν επίσης να εγκαλούν για εισπήδηση το Πατριαρχείο Νέας Ρώμης, τη στιγμή που τα κείμενα είναι ασαφή ως προς την πλήρη υπαγωγή της Μητρόπολης του Κιέβου στην Εκκλησία της Μόσχας. Και μόνο το γεγονός ότι οι Ουκρανοί απευθύνονται στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, μαρτυρεί πως η Κων/πολη είναι ιστορικά η Μητέρα Εκκλησία και αυτής της τοπικής Επισκοπής. Ας θυμηθούμε ταυτόχρονα τις Εκκλησίες της Πολωνίας και της Εσθονίας. Παρόμοια προβλήματα, συναφείς αντεκδικήσεις…

Είναι σχεδόν προφανές ότι οι Ρώσοι, άλλοτε και νυν, επιχειρούν μέσα από πραξικοπηματικά και αντικανονικά «δεδικασμένα» να προσαρτήσουν διάφορες γειτνιάζουσες Επισκοπές και να «αντιπολιτευθούν» την πρωτόθρονη Εκκλησία της Κων/πολης για τους δικούς τους αρκετούς λόγους – όχι όμως και επαρκείς για τους απανταχού Ορθοδόξους και την ακρίβεια των ιερών Κανόνων. Προσωπική μου γνώμη, η Κων/πολη δεν πρέπει να υποχωρήσει και άλλο στις «ορέξεις» και στις αυθαιρεσίες των Ρώσων, οι οποίοι δυστυχώς έδειξαν τις περίεργες (τουλάχιστον) προθέσεις τους προχωρώντας σε σχίσμα! Αν οι Ουκρανοί δεν λάβουν αυτοκεφαλία τώρα, αντί να θεραπευθεί ο υποτιθέμενος εθνικισμός, θα ενταθεί και αυτό δεν μπορεί να μην το υποπτευόμαστε από τα αρνητικά δείγματα των Ρώσων στο παρελθόν. Μήπως το επόμενο βήμα των Ρώσων Ορθοδόξων θα είναι η αμφισβήτηση του Πρώτου (της Κων/πολης) και η διεκδίκηση της θέσης του; Γνώμη μου πάντοτε και δη όσο πιο εκκλησιαστική γίνεται, μακριά από τις πολιτικοοικονομικές συσχετίσεις που βλέπουν πολλοί σε μια κόντρα ΗΠΑ και Ρωσίας…

Η Εκκλησία της Ουκρανίας και από γεωπολιτικής άποψης κάποια στιγμή πρέπει να λάβει την ανεξαρτησία της, τη στιγμή που πολύ ασθενέστερες αριθμητικά και εδαφικά Εκκλησίες έχουν αυτό το πλεονέκτημα. Σε καμιά περίπτωση, επίσης, δεν μπορούμε να σκεφτούμε ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο προβαίνει σε ρεβανσισμούς σε βάρος αδελφών (εν προκειμένω Ρώσων) ή ότι δεν προσπαθεί να λύσει το ουκρανικό σχίσμα σεβόμενο την εκκλησιαστική ιστορία και το Κανονικό Δίκαιο. Σε κάθε περίπτωση, εξάπαντος, έχει πάντοτε το δικαίωμα να αποκαθιστά την κανονική τάξη εκεί που διασαλεύτηκε καθ’ οιονδήποτε τρόπο. Και ξέρουν και οι ίδιοι οι Ρώσοι ότι αυτοί είναι οι πρώτοι «εισπηδήσαντες» σε ουκρανικό έδαφος…

Πριν κλείσω την τοποθέτησή μου, θα ήθελα να εκφράσω τη λύπη μου για τη στάση Ελλήνων αδελφών έναντι του Πατριαρχείου Κων/πόλεως. Βάλλεται από παντού, να βάλλεται και ένδοθεν; Κρίμα… Ας ελπίσουμε ο Κύριος να θεραπεύσει τα σχίσματα των Εκκλησιών σιγά, γλυκά και ομαλά, διότι δεν υπάρχει ελληνική, συριακή, σλαβική ή οποιαδήποτε ξέχωρη Ορθοδοξία. Ένας ο Χριστός και εις ενότητα πάντας εκάλεσεν. Αμήν.