"Εκκλησία και Πολιτεία καλούνται να εντείνουν τη συνεργασία τους..."

* “Eιδικά κατά τη τρέχουσα περίοδο της πνευματικής και οικονομικής κρίσης…”, όπως τονίζεται στα συμπεράσματα της Ημερίδας ίδας που διοργάνωσε στο Ελσίνκι η Διεθνής Γραμματεία της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης της Ορθοδοξίας

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Φινλανδία, και συγκεκριμένα στο πολιτιστικό κέντρο «Σοφία» της μητροπόλεως Ελσινκίου, διεθνής ημερίδα με θέμα: «Η διαμόρφωση των σχέσεων Εκκλησίας - Πολιτείας κατά τον Απόστολο Παύλο και την Ορθόδοξη Ανατολική Παράδοση».

Την ημερίδα διοργάνωσε η Διεθνής Γραμματεία της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (Δ.Σ.Ο.) με την ευθύνη της Επιτροπής Διεθνούς Πολιτικής της, σε συνεργασία με το Φινλανδικό Κοινοβούλιο, και την Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Φινλανδίας,. Κύριος ομιλητής της ημερίδας ήταν ο καθηγητής του ΑΠΘ κ. Πέτρος Βασιλειάδης με θέμα: «Ορθοδοξία και νεωτερικότητα και η παρακαταθήκη του αποστόλου Παύλου για της σχέσεις Εκκλησίας-Πολιτείας»,

ενώ σημαντικές από ελληνικής πλευράς ήταν η εισαγωγική ομιλία του Γενικού Γραμματέα της Διεθνούς Γραμματείας της Δ.Σ.Ο., και βουλευτού Ιωαννίνων, κ. Μιχαήλ Παντούλα, καθώς και οι ομιλίες του Αναπληρωτή Γραμματέα, και βουλευτού Β΄ Πειραιώς, κ. Αναστασίου Νεράντζη και του Συμβούλου της Διεθνούς Γραμματείας κ. Κωνσταντίνου Μυγδάλη, Δρ.Θ του ΑΠΘ. Από Ορθοδόξου πλευράς αποφασιστικής σημασίας υπήρξε η ομιλία του Μητροπολίτου Ελσινκίου κ. Αμβροσίου, ο οποίος σημειωτέον ανέγνωσε και το μήνυμα του Αρχιεπισκόπου της Εκκλησίας της Φινλανδίας κ. Λέοντος.

 

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους και απηύθυναν χαιρετισμό ο Αντιπρόεδρος του Φινλανδικού κοινοβουλίου και τα ορθόδοξα μέλη της βουλής και της ευρωβουλής της Φινλανδίας, η κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής του Ελσίνκι, ο Γραμματέας του Συμβουλίου των Εκκλησιών της Φινλανδίας, Ορθόδοξος ιερέας π. Heikki Huttenen, και η πρόεδρος της Λουθηρανικής Ευαγγελικής Εκκλησίας. Άπαντες ανεγνώρισαν την πολλαπλάσια (συγκριτικά με την αριθμητική της δύναμη) συμβολή της τοπικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην φινλανδική κοινωνία, τόσο εξ αιτίας της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, όσο και για την εν γένει χριστιανική της μαρτυρία.

Η εκδήλωση αυτή ήταν η τελευταία μέχρι σήμερα μιας σειράς δραστηριοτήτων της Δ.Σ.Ο. για το 2011, οι σημαντικότερες των οποίων ήταν: (α) η υπογραφή συμφώνου συνεργασίας στο Γιοχάνεσμπουργκ (19 Μαΐου 2011) με το παναφρικανικό κοινοβούλιο, (β) η 18η Ετήσια Συνέλευση της Δ.Σ.Ο. (21-24 Ιουνίου 2011) στο Παρίσι, (γ) η ημερίδα στην Βαρσοβία με θέμα: «Ο εθελοντισμός ως έκφραση πολιτισμικού πλουραλισμού και κοινωνικής αλληλεγγύης κατά την χριστιανική παράδοση», στα πλαίσια της συνεδρίασης της Διεθνούς Γραμματείας και των Προέδρων των επιτροπών της Δ.Σ.Ο. (10-14 Απριλίου 2011) και σε συνεργασία με την αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Πολωνίας, και (δ) η επαναδραστηριοποίηση τον Φεβρουάριο (7-9) του 2011 της κοινοβουλευτικής αντιπροσωπείας της Δημοκρατίας της Γεωργίας (βλ. περισσότερα στην ιστοσελίδα της Δ.Σ.Ο. http://www.eiao.org/).

Τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε ομόφωνα η Ημερίδα στο Ελσίνκι έχουν ως εξής:

«Η Διεθνής Γραμματεία της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (Δ.Σ.Ο.), σε συνεργασία με το Φινλανδικό Κοινοβούλιο, την Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Φινλανδίας και το πολιτιστικό Κέντρο ΣΟΦΙΑ, με την ευθύνη της Επιτροπής Διεθνούς Πολιτικής της Δ.Σ.Ο., διοργάνωσε ημερίδα με θέμα: «Η διαμόρφωση των σχέσεων Εκκλησίας - Πολιτείας κατά τον Απόστολο Παύλο και την Ορθόδοξη Ανατολική Παράδοση», την Τρίτη 18 Οκτωβρίου 2011. Σε αυτή συμμετείχαν βουλευτές, προσωπικότητες από το χώρο της πολιτικής, της επιστήμης, της εκπαίδευσης, του ευρύτερου χριστιανικού στοχασμού και της Εκκλησίας. Μετά τις εισηγήσεις και παρεμβάσεις που ακούστηκαν τα κυριότερα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν είναι τα ακόλουθα:

Είναι γνωστό ότι η Ορθοδοξία βρίσκεται στις απαρχές της διαμόρφωσης της εθνικής αυτοσυνειδησίας και της κρατικής υπόστασης πολλών χωρών της Ευρώπης και του κόσμου. Η θρησκευτική ελευθερία είναι βασική συνταγματική αρχή και θεμελιώδες δικαίωμα παντός ατόμου, προστατεύεται εκ μέρους του Κράτους, το οποίο πρέπει να αποτρέπει, κάθε παραβίασή της.

Στο συνέδριο καταγράφηκε και επιβεβαιώθηκε η ανάγκη της επιβεβαίωσης των διακριτών ρόλων Εκκλησίας και Πολιτείας στο σύγχρονο κόσμο, και αναδείχθηκε ο θετικός ρόλος της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (Δ.Σ.Ο.) στη διαμεσολάβηση των σχέσεων των δύο αυτών πόλων.

Το Κράτος είναι θεσμός, ένας από τους κυρίαρχους θεσμούς της κοινωνίας των πολιτών, ο οποίος δεν φέρει μόνο την ευθύνη για τη στρατιωτικο-πολιτική ασφάλεια και την κοινωνική ευημερία των πολιτών, αλλά και για την κυρίαρχη άποψη περί ηθικής, για την ευδαιμονία της οικογένειας και για την υψηλή πνευματικότητα του λαού. Εκκινώντας απ’ αυτό, θεωρούμε την Εκκλησία συνεργό του Κράτους, αναπόσπαστο και σημαντικό μέρος της κοινωνίας, της οποίας αποτελεί το πνευματικό και ηθικό της έρεισμα.

Η κατανόηση της έννοιας του Κράτους αποκλειστικά ως θεσμού διαχείρισης, απαλλαγμένου από παραδόσεις και ηθικούς κανόνες και την όποια κοινωνική και ηθική ευθύνη, δεν συμβάλλει στην επίλυση των πολλαπλών προβλημάτων ηθικής των σύγχρονων κοινωνιών.

Η προσπάθεια οικοδόμησης μιας (κοινωνίας των πολιτών) χωρίς την Εκκλησία οδηγεί ολοένα και περισσότερο σε έναν καινούριο «κοσμικό ολοκληρωτισμό», ο οποίος επιδιώκει να απαλλάξει την κοινωνία από κάθε είδους επιρροή της Εκκλησίας, να την εκτοπίσει από το δημόσιο βίο, να μην της επιτρέψει να εκφράζει δημόσια τις ηθικές της εκτιμήσεις και να κρίνει αποφάσεις και πρακτικές της υφιστάμενης εξουσίας.

Η Εκκλησία, χωρίς να απεμπολεί τις αρχές της, οφείλει να δημιουργήσει πλαίσιο ειλικρινούς διαλόγου για την εμπέδωση των δημοκρατικών θεσμών στις σύγχρονες κοινωνίες και να υπερασπισθεί την ιδέα του πολιτισμικού πλουραλισμού και της πολυπολιτισμικότητας ως αναγκαίο συστατικό στοιχείο των σύγχρονων κοινωνιών, αλλά και της σύγχρονης μαρτυρίας της.

Τα Κράτη οφείλουν να κατανοήσουν την δισχιλιόχρονη σωτήρια παρουσία της Εκκλησίας του Χριστού στον κόσμο και να συμβάλουν δια των μέσων που διαθέτουν στην ασφαλή παρουσία των Ορθοδόξων Εκκλησιών σε περιοχές πολιτικών ταραχών και κρίσης. Σε χώρες όπου οι Ορθόδοξοι αποτελούν μειονότητα, ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή, αναγνωρίζεται ο κίνδυνος διολίσθησης του Κράτους σε πολιτική προστατευτισμού της κυρίαρχης θρησκευτικής ομολογίας και μη σεβασμού των άλλων θρησκευτικών και πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων, που οδηγούν σε παραβιάσεις των θεμελιωδών αστικών και πολιτικών δικαιωμάτων.

Η Εκκλησία και η Πολιτεία την τρέχουσα περίοδο βαθειάς πνευματικής και οικονομικής κρίσης επιβάλλεται να εντείνουν τη συνεργασία τους σε όλα τα επίπεδα, και κυρίως προς την κατεύθυνση της ψήφισης παράλληλα προς τα διεθνώς κατοχυρωμένα ανθρώπινα δικαιώματα (Human Rights) και μιας διακήρυξης ανθρωπίνων ευθυνών (Declaration of Human Responsibilities), επ’ ωφελεία των ασθενέστερων οικονομικών τάξεων και του φυσικού περιβάλλοντος».

π. Ιωάννης Λαμπρόπουλος

Ιερεύς της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Φινλανδίας