Πολιτισμός, Εκκλησία, φιλοκαλία

ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΕ ΜΕ ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ
ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Πολιτισμός, Εκκλησία, φιλοκαλία

«H Eκκλησία χωρίς να λησμονεί την ευαγγελική παρακαταθήκη ότι ζει «εν τω κόσμω αλλά σε καμμιά περίπτωση δεν είναι εκ του κόσμου» οφείλει να διαμορφώνει μια εγκόσμια διάσταση στη προσέγγισή της με τον κόσμο, όπου ενώ από τη μία σαρκώνεται διαρκώς στον κόσμο και στον εκάστοτε πολιτισμό προσδίδοντας σ’ αυτόν τη σωτηριώδη και ανακαινιστική χάρη του Ευαγγελίου, ωστόσο από την άλλη δεν θα πρέπει να λησμονεί να προσμένει τον ερχομό του Κυρίου της κατά την Δευτέρα Παρουσία Του, ο οποίος και μόνο θα κρίνει τελικά την αλήθεια και την αξία των πολιτιστικών επιτευγμάτων μας και ολάκερης της ζωής μας».

Στη παραπάνω προσέγγιση, την οποία ανέπτυξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, θα μπορούσε κανείς να περικλείσει εν συνόψει τα θεολογικά συμπεράσματα του 4ημέρου διεθνούς συνεδρίου με θέμα «Εκκλησία και Πολιτισμός» που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή κορυφαίων εκκλησιαστικών και θεολογικών προσωπικοτήτων απ’ όλο τον κόσμο και το οποίο ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία το βράδυ της περασμένης Κυριακής (10.5.2009) στο συνεδριακό κέντρο της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος, στα Μελισσιάτικα του Βόλου.

Κατά τη τελευταία ημέρα του Συνεδρίου - το οποίο διοργάνωσε η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών της Ι. Μητρόπολης Δημητριάδος- για τη σχέση της Εκκλησίας με τον Πολιτισμό μίλησαν ο καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ Χρυσόστομος Σταμούλης και ο συντονιστής της Ακαδημίας, δρας Θεολογίας Παντελής Καλαϊτζίδης. Ο κ. Σταμούλης αναφέρθηκε σε παραδείγματα από το χώρο της πατερικής γραμματείας και σε μαρτυρίες, όπως αυτή του αγίου Γρηγορίου Νύσσης, που κατανοούν τον πολιτισμό ως μια ευγενή μορφή εκδήλωσης της κοινωνικότητας του ανθρώπου, η οποία συνδυάζεται με πνευματικά χαρίσματα, ενώ χαρακτήρισε εντυπωσιακή την εκ μέρους του Γρηγορίου άκρως θετική χρήση του όρου «πολιτισμός», αλλά και την απόλυτη ταύτισή του με τον όρο φιλοκαλία, έναν όρο και μια πραγματικότητα πολιτισμική που η Ορθοδοξία, όχι μόνο δεν αμφισβήτησε, αλλά αποτέλεσε στη πορεία των αιώνων συστατικό στοιχείο του τρόπου υπάρξεώς της.

* Ο κ. Καλαϊτζίδης τόνισε ότι η Εκκλησία στη σχέση της με τον κόσμο δεν πρέπει να λειτουργεί εξουσιαστικά, ούτε να επιχειρεί να επιβάλλεται εξωτερικά ως αυθεντία ή παρωχημένη ιδεολογία. Αλλά ως «μικρά ζύμη» που «όλον το φύρμα ζυμοί» (Α’ Κορ., 5,6), οφείλει η Εκκλησία να μπολιάζει και αγιάζει την κάθε εποχή και την κάθε κοινωνία, τον κάθε πολιτισμό και το κάθε ιστορικό σχήμα, επεκτείνοντας έτσι τις συνέπειες της Ενσάρκωσης μέσα στο χώρο και το χρόνο και μαρτυρώντας για τη συνεχή Πεντηκοστή που αυτή ζεί. Ο ομιλητής, υποστήριξε ότι σήμερα, για μια δημιουργική σχέση της Εκκλησίας με το πολιτισμό θα πρέπει το πλαίσιο αυτής της σχέσης να συνοδεύεται από τη καθυστερημένη έστω αποδοχή των κεκτημένων της δυτικής νεωτερικότητας, από τη σοβαρή θεολογική σπουδή και το διάλογο με την επερχόμενη μετανεωτερικότητα καθώς και με την πραγματικότητα της πολυπολιτισμικής κοινωνίας.

* Τέλος, αμφότεροι οι ομιλητές αναφερόμενοι στο θρησκευτικό μάθημα και παραπέμποντας στη σχετική γνωμοδότηση του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ προς το ΥΠΕΠΘ, υποστήριξαν ότι τα Θρησκευτικά θα πρέπει να μετεξελιχθούν σε ένα «πολιτιστικό μάθημα» το οποίο έχοντας γνωσιολογικό, κατά βάσιν, περιεχόμενο θα απευθύνεται σε όλους τους μαθητές, ενώ το «ομολογιακό» περιεχόμενο της θρησκευτικής αγωγής θα πρέπει, είπαν, να αναλάβει να το διδάξει η Εκκλησία, στο πλαίσιο του πολύ σημαντικού έργου που έχει να επιτελέσει και το οποίο λέγεται κατήχηση.

XA.AN.

(Αναδημοσίευση από την "Eλευθερία", 12.5.2009, σελ. 24)