Σάρκωση ή Ενσάρκωση; Και προς τι και διά τι όλο αυτό το τεράστιο και ασύλληπτο μυστηριακό γεγονός;

Toυ Κώστα Νούση,

Φιλολόγου-Θεολόγου M.Th.

Είναι γεγονός ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας ποτέ δεν κόλλησαν στις λέξεις. Οπότε το δίλημμα στην ακριβολογία περί σάρκωσης ή ενσάρκωσης λύνεται εύκολα, εφόσον μέσα μας έχουμε την ορθή πίστη περί του θέματος. Το Ευαγγέλιο μιλάει ξεκάθαρα για Σάρκωση: «και ο Λόγος σαρξ εγένετο» ( Ιω. κεφ. α’), οπότε, κατά την ταπεινή μου γνώμη, ο όρος αυτός είναι ακριβέστερος. Ο Θεός Λόγος δεν εισχώρησε απλά μέσα σε (: εν), δεν φόρεσε ένα σώμα. Αυτό θα δήλωνε το ‘ενσάρκωσις’ περισσότερο. Έγινε σώμα και ψυχή, έγινε άνθρωπος πλήρης, οπότε το ‘σάρκωσις’ ηχεί με μεγαλύτερη ακριβολογία, τονίζοντας το ασύλληπτο για όλα τα δεδομένα μας γεγονός της ανθρωποποίησης του Θεού, με άμεσο στόχο τη δική μας θεοποίηση, κατά τον Μέγα Αθανάσιο.

Είναι εντυπωσιακό, είναι τόσο υπερφυές και αδιανόητο, άσχετα που το συνηθίσαμε στις χριστιανικές κοινωνίες που μεγαλώσαμε και το γιορτάζουμε σχεδόν εθιμικά. Ποιος θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί τη σάρκωση του ίδιου του Θεού; Αν το έλεγες σε έναν αρχαίο Έλληνα, απλά θα χαμογελούσε με την αφέλεια της δοξασίας σου. Και όμως! Εγένετο. Ο Λόγος σαρξ εγένετο. Είναι αληθές, είναι ιστορία, είναι αμετάκλητη πραγματικότητα, που εξυψώνει σε δυσθεώρητα ύψη άπαν το κτιστό και ειδικότερα το ανθρώπινο γένος.

Προς τι, όμως, όλο αυτό το ασύλληπτο και υπερφυές και υπέρλογο μυστήριο; Ποιος ο λόγος να κατέβει ο Θεός ο ίδιος και να «αδειάσει» από την πληρότητα της θεότητός του, προκειμένου να λάβει εν Εαυτώ και τη δική μας, την ελαχίστη, την ευτελή και αδύναμη, τη δημιουργημένη εκ του μη όντος φύση; Αν ρωτήσουμε γύρω μας, η άμεση απάντηση και η συνηθέστερη θα είναι: για να μας σώσει, για να μας συγχωρήσει τις αμαρτίες μας. Τώρα, το τι συνειδητοποιεί ο καθένας προφέροντας λόγους τόσο ύψιστης οντολογικής σημασίας, είναι, εξάπαντος, μια άλλη συζήτηση…

Η απάντηση είναι οντολογικού χαρακτήρα. Για τούτο και δεν καθίσταται και τόσο εύκολα προσιτή στις αντιληπτικές και εκφραστικές μας δυνατότητες. Ο Θεός θα μπορούσε με έναν απλό συγχωρητικό λόγο του να τακτοποιήσει το όλο ζήτημα της αμαρτίας. Αυτό, όμως, θα έπρεπε να επαναλαμβάνεται επ’ άπειρον, διότι η ασθενής και αμαρτωλή πεπτωκυία φύση μας θα επαναλάμβανε εις αιώνας αιώνων τα διάφορα αμαρτήματα. Και θα απεδείκνυτο το κακό ισχυρότερον της θείας Χάριτος. Τα πράγματα, ωστόσο, ο δικαιότατος Θεός και Πατέρας μας, ο όλος αγάπη και συμπάθεια και έλεος και σοφία, δεν θα μπορούσε να τα αφήσει στην τραγικότητα αυτή, παρά να δώσει την τελειότερη λύση. Και αυτό έκαμε.

Προσέλαβε, δηλαδή, ο Ίδιος τη φύση μας και τη θέωσε, δηλαδή την αγίασε και της χάρισε την αναμαρτησία. Όποιος, επομένως, ενώνεται με τον Θεάνθρωπο, αποκτά το δώρο της αναμαρτησίας. Και όποιος δεν αμαρτάνει, δεν μπορεί και να πεθάνει, καθότι είναι γνωστό στην πίστη μας πως ο θάνατος είναι αποτέλεσμα της αμαρτίας. Έτσι, με αυτόν τον τέλειο τρόπο, που θα άρμοζε μονάχα στην τέλεια Αγάπη και Σοφία, λύθηκε το ανθρώπινο και το παγκόσμιο δράμα της φθοράς και του θανάτου, φυσικού και πνευματικού. Την ίδια στιγμή, ο Θεός μάς χορηγεί κατά πολύ υπέρτερα δώρα συγκριτικά με τη θεραπεία απλώς της θνητότητας και της αμαρτωλότητάς μας, που αποτέλεσαν τη δική μας πρώτη αφορμή για τη σάρκωσή του. Μας δίνει την ίδια την εν Χριστώ υιοθεσία, τη θέωσή μας, η οποία μας τοποθετεί πιο ψηλά και από τα αγγελικά πνεύματα και ασυγκρίτως ψηλότερα από τη λοιπή άλογη φύση.

Αυτά εν ολίγοις. Δεν έχει σκοπό το παρόν να επεκταθεί στην πληθώρα και των λοιπών ευεργεσιών της σάρκωσης του Κυρίου προς τον σύμπαντα κόσμο, εξαιρέτως δε στο γένος ημών. Κείνο που έχει τώρα ύψιστη για μας σημασία είναι η κοινωνία με τον Θεό, η θεοκοινωνία, η χριστοποίησή μας, η υιοθεσία μας από τον Πατέρα εν Χριστώ δια Πνεύματος Αγίου. Και όλα αυτά είναι τόσο τεράστια, που δεν χωράνε στο κοσμικό πνεύμα των Χριστουγέννων, όπως το βιώνουμε διάχυτο μέσα στις αγορές, στα ξενυχτάδικα, στα ρεβεγιόν, πολλές, μάλιστα, φορές και σε εκκλησιαστικούς χώρους…

H υπ. Παιδείας κ. Νίκη Κεραμέως για τα Θρησκευτικά: "Στη βάση επιστημονικών κριτηρίων η αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών"

H Υπουργός Παιδείας κ. Νίκη Κεραμέως σε συνέντευξή της στη «Καθημερινή» της Κυριακής (08.12.2019) στην ερώτηση «Τι γίνεται με την εφαρμογή της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας για τα προγράμματα σπουδών των Θρησκευτικών;», απάντησε ως εξής:

"Η νέα ηγεσία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής αποφάσισε, με την ανάληψη των καθηκόντων της, τη συγκρότηση ειδικής επιτροπής που θα μελετήσει την απόφαση του ΣτΕ αλλά και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καθώς και άλλες υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτές αναφορικά με το μάθημα των Θρησκευτικών. Ακολούθως, θα επανεξετάσουμε το κανονιστικό πλαίσιο στη βάση επιστημονικών κριτηρίων και θα προβούμε στις ενδεδειγμένες ενέργειες για την αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών του μαθήματος και για την τροποποίηση της δήλωσης απαλλαγής από αυτό".

Kathimerini.gr

Ο εγκλωβισμός των Ρώσων στο Ουκρανικό και οι αρχιερατικές ελληνικές παραφωνίες

Toυ Κώστα Νούση,

Φιλολόγου-Θεολόγου Μ.Th.

Οι Ρώσοι αδελφοί μας έχουν εγκλωβιστεί στο Ουκρανικό ζήτημα. Όταν το προσχεδίασαν και το ξεκίνησαν, είχαν την υπεραισιόδοξη πίστη πως θα τους ακολουθήσουν στην επικίνδυνη εκκλησιολογική ατραπό, που μόνοι άνοιξαν και αποφάσισαν να βαδίσουν, και άλλοι συνοδοιπόροι. Ήδη είχαν συμπαρασύρει στην απουσία τους από τη Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης άλλες τρεις Εκκλησίες. Τα πράγματα, ωστόσο, και οι μεγάλες προσδοκίες τους δεν φαίνεται να επαληθεύονται...

Έχει ήδη παρέλθει αρκετός καιρός και όχι μόνο δεν τους ακολούθησαν στο σχίσμα άλλες Εκκλησίες, ακόμη και φίλα σε αυτούς προσκείμενες, αλλά, αντίθετα, η Εκκλησία της Ελλάδος και το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας αναγνώρισαν επίσημα τη νεοϊδρυθείσα Εκκλησία της Ουκρανίας υπό τον Κιέβου Επιφάνιο. Προ αυτών, αγιορείτες πατέρες «τόλμησαν» το αυτονόητο, να συνταχθούν με τις αποφάσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, της Μητρός Εκκλησίας.

Το γεγονός και μόνο ότι οι κατά τόπους Εκκλησίες – πλην ελαχίστων εξαιρέσεων – δεν αποφάνθηκαν άμεσα ή μέχρι στιγμής δεν συντάχθηκαν με την απόφαση του Βαρθολομαίου, συνιστά μάλλον σιωπηρή αποδοχή της παρά απόρριψη, όπως θα το ήθελαν οι εχθροί του Φαναρίου. Επίσης, οι δηλώσεις των περισσοτέρων έδειξαν πως κατ’ ουσίαν αναγνωρίζουν το δικαίωμα του Κωνσταντινουπόλεως στο να χορηγεί Αυτοκεφαλία σε Ορθόδοξες Μητροπόλεις, το δε κώλυμα που επικαλούνται είναι ο «μη ικανοποιητικός» τρόπος θεραπείας των πρώην εν Ουκρανία σχισματικών. Επίσης αναγνωρίζουν και το δικαίωμα του εκκλήτου στον Οικουμενικό Πατριάρχη. Το έκκλητο είναι το τελευταίο ένδικο μέσο άρσης των αδιεξόδων. Και στην Ορθοδοξία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, όπως τόνιζε ο όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης!

Την ίδια επίσης στιγμή, το γεγονός και μόνο ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος μνημονεύεται κανονικά όπου γης – πλην των ρωσικών δικαιοδοσιών – τούτο de facto αποδυναμώνει και καθιστά μονομερές το σχίσμα των Ρώσων. Και με την πάροδο του χρόνου θα συνειδητοποιούν οι περισσότεροι σκεπτικοί ή διστακτικοί ανά τον κόσμο Επίσκοποι πως δεν είναι τόσο μεγάλη η επιρροή και η δύναμη των Ρώσων, όσο φαντάζονταν μέχρι σήμερα. Επίσης, γίνεται ολοένα και πιο κατανοητό πως σε κανέναν δεν συμφέρει η αντικατάσταση του Πρώτου από τον Μόσχας, διότι τότε η «ρωσική ορθοδοξία» και το νεοπαπικό μοντέλο που πρεσβεύει θα «αλώσουν» τις ανά τον κόσμο Ορθόδοξες Επισκοπές και θα επιβληθεί μια τρομοκρατία και διακυβέρνηση λατινικού χαρακτήρα, μη εξαιρουμένης της αλλοίωσης των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των κατά τόπους Εκκλησιών με την προσπάθεια εξομοίωσής τους με τα ρωσικά πνευματικά πρότυπα. Και για ποιον λόγο, άραγε, να θέλει κάποιος σήμερα να συμβεί κάτι τέτοιο, πέρα από την αήθη εθνικιστική χροιά του πράγματος;

Μέσα στην παραπάνω φυσική και θετική μάλλον εξέλιξη των πραγμάτων, έχουμε παραφωνίες εξ ελληνικής πλευράς. Ο γνωστός ελληνικός φαγωμός… Τέσσερις ελλαδίτες Επίσκοποι ζητούν πανορθόδοξη! Τα κριτήριά τους: ο αντιοικουμενισμός! Μα δεν βλέπουν τις εκτροπές σε θέματα διακοινωνίας των Ρώσων αδελφών; Ο Ιεροσολύμων επίσης και ένιοι Κύπριοι Επίσκοποι, ων τα κριτήρια μάλλον έχουν σχέση με την «ενίσχυση» εκ μέρους των Ρώσων… Τέλος, να και ο Αλβανίας Αναστάσιος, όστις φαίνεται να τραβάει το χαλί κάτω από τα πόδια των Φαναριωτών αδελφών του, οίτινες και τον ανέδειξαν! Να τα λέμε και αυτά…

Η απάντηση στους προαναφερθέντες Επισκόπους είναι απλούστατη και δεδομένη: ο μόνος έχων το δικαίωμα σύγκλησης Πανορθοδόξου είναι ο Οικουμενικός. Οι άλλοι ως τι και δια τι κόπτονται; Πέρα από το αυτονόητο τούτο και κάτι άλλο: με ποιο δικαίωμα οι Ρώσοι σήμερα δέχονται και προωθούν την πρόταση του Ιεροσολύμων, όταν οι ίδιοι εντελώς αδικαιολόγητα απείχαν από την πρόσφατη Πανορθόδοξη της Κρήτης; Και δη, κάποιοι εκ των ελλαδιτών προαναφερομένων, ίσως δε και όλοι τους, δεν συμφώνησαν και πολέμησαν τη Σύνοδο του Κολυμπαρίου, αμφισβητώντας την Ορθοδοξία της και έμμεσα αυτήν του Πατριάρχη. Τώρα πώς και ξάφνου θέλουν μια Πανορθόδοξη Σύνοδο; Αποκατεστάθη μήπως η «προβληματική» ορθοδοξία του Προκαθημένου; Φάσεις και αντιφάσεις…

Ας γίνω γραφικός επαναλαμβανόμενος: στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου. Ας δουν οι ενιστάμενοι – εξ αγνοίας ή υποκρισίας – την πρόσφατη παράλληλη αποκατάσταση των σχισματικών της ROCOR και μετά να αρχίσουν να μιλάνε για την αποκατάσταση των Ουκρανών σχισματικών. Ο Μόσχας Κύριλλος φαίνεται να έπεσε θύμα των σχεδιασμών του οικείου «υπουργού εξωτερικών» μητροπολίτου Ιλαρίωνος. Ίσως κι από κοινού να τα σχεδίασαν; Ποιος ξέρει; Άλλα όμως τα σχέδια των ανθρώπων και άλλα του Θεού. Οι Ρώσοι πρέπει να ηρεμήσουν κάποια στιγμή, όπως και ο Ερντογάν, από τον ρομαντικό – πλην επικίνδυνο – μεγαλοϊδεατισμό τους: ούτε Τρίτη Ρώμη ισχύει ούτε Οθωμανική Αυτοκρατορία ανίσταται. Και αν κάποιος προσπαθήσει να υλοποιήσει τα αναχρονιστικά του οράματα, μάλλον θα φάει το κεφάλι του…

Παρουσιάστηκε το 2ο τεύχος του περιοδικού “ΑΧΙΛΛΙΟΥ ΠΟΛΙΣ” της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης. Διαβάστε τον Τόμο σε ψηφιακή μορφή (pdf).

Το μεσημέρι της Κυριακής 1ης Δεκεμβρίου, στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Αχιλλίου Λαρίσης, παρουσιάστηκε σε ειδική εκδήλωση το δεύτερο τεύχος του επιστημονικού περιοδικού- επετηρίδας ΑΧΙΛΛΙΟΥ ΠΟΛΙΣ της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου.

  Ο Μητροπολίτης Λαρίσης κ. Ιερώνυμος τόνισε ότι το περιοδικό είναι μία απόδειξη της δυναμικής της Λάρισας, ότι η Εκκλησία καλεί σε διάλογο πρώτα τον καθέναν εντός του και στην συνέχεια με τον λόγο της πίστης, ο οποίος αγκαλιάζει τους πάντες, ακόμη και αυτούς που διαφωνούν. Επεσήμανε ότι σε μία εποχή στην οποία θριαμβεύει η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι, η Εκκλησία γίνεται μία “κόλλα” η οποία ενώνει το σήμερα με την αιωνιότητα, γενόμενη κοινωνία μεταξύ των ανθρώπων. Η Ορθοδοξία ζει και προτείνει την συμμετοχική διάσταση, ενθαρρύνοντας την λογική και ο λόγος της είναι σοβαρός σε μία εποχή αρκετής φαιδρότητας. Παρατήρησε ότι στους καιρούς μας εξακολουθεί να υπάρχει ένα αντικληρικαλιστικό πνεύμα και μία αμφισβήτηση της Εκκλησίας όχι για λάθη ή αστοχίες, αλλά μόνο και μόνο γιατί υπάρχει! Ευχαρίστησε τους συντελεστές της έκδοσης για το ότι δίνουν την ευκαιρία σε όλους να κατανοήσουν τι μηνύματα ζωής μπορούν να συναντήσουν στην συμπόρευση με την Εκκλησία!

 * Oλόκληρο το φωτορεπορτάζ στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης      

                               Στο 2ο τεύχος φιλοξενούνται μελετήματα εξαιρετικού θεολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος τα οποία υπογράφουν Λαρισαίοι εκπαιδευτικοί και ειδικότερα  οι Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου Θεολόγων (Θεσσαλίας) Δρ Νικόλαος Παύλου («Διδάσκοντας Θρησκευτικά με νέες μεθόδους διδασκαλίας»),  (Στερεάς Ελλάδος) Δρ Χαράλαμπος Ανδρεόπουλος («Η εκκλησιαστική πτυχή του “Μακεδονικού ζητήματος”. Ιστορική και νομοκανονική προσέγγιση»), ο πρωτοπρεσβύτερος (και θεολόγος - καθηγητής Β/θμιας) Δρ Θεμιστοκλής Μουρτζανός («Η Γέννα Του να μας βρεί επιστρέφοντας στην Αγάπη»), ο φιλόλογος καθηγητής Δρ Χαράλαμπος Στεργιούλης («Παχωμίου μοναχού, “Εγκώμιον εις τον άγιον Βησσαρίωνα”. Ρητορική προσέγγιση», o εκπαιδευτικός Α/θμιας Εκπ/σης και πτυχ. Θεολογίας Eπαμεινώνδας Μανδηλάς («Θρησκευτικές αφηγήσεις και εικονική πραγματικότητα»), ενώ εκ των άλλων σημαντικών και σπουδαίων ξεχωρίσαμε το βιωματικό και άκρως συγκινητικό άρθρο «Ιστορίες για δύσπιστους και ευκολόπιστους» του φίλου δημοσιογράφου (επί έτη πολλά Αρχισυντάκτη και Διευθυντή Σύνταξης της «Ελευθερίας») Χρήστου Τσαντήλα.  ‘Ένα άρθρο για ένα προ πολλών ετών ταξίδι του στον ‘Αθω που ξεκινά ως αναφορά σε ταξίδι αναψυχής και καταλήγει σε κατάθεση ψυχής...                                           

  Το περιοδικό σε ψηφιακή μορφή (pdf) : 

        

 Αχιλλίου Πόλις, τχ. 2, Νοε. 2019

Καλή ανάγνωση!    

Kων. Νούση: "Κατά Παρεκκλησιαστικών και φίλων αυτών Τετραλογίας το καταληκτικόν – ουχί δε και καταθλιπτικόν - ανάγνωσμα. Πρόσχωμεν…"

 Toυ Κώστα Νούση,

Φιλολόγου-Θεολόγου M.Th.

Όταν γράφηκε το πρώτο της σειράς, η κεντρική του ατάκα ήταν ότι «η Εκκλησία ανέχεται και δεν ευλογεί τις παρεκκλησιαστικές Οργανώσεις». Και με αυτή τη συνείδηση ευελπιστώ να κλείσει ο μικρός αυτός κύκλος των ταπεινών μου παρεμβάσεων για ένα θέμα που για πολλούς θεωρείται σχεδόν τελειωμένο. Είναι όμως; Θα ήθελα στο σημείο αυτό να ευχαριστήσω – αμφιθύμως κινούμενος αρχικά - τους π. Ν. και Ε.Μ., που άκοντες συνέργησαν στο να «εμπνευσθώ» την επικαιροποιημένη τούτη κριτική παρέμβαση περί τις εν λόγω θρησκευτικές Αδελφότητες ή Οργανώσεις ή Σωματεία, όπως αρέσκονται τελευταία να αυτοπροσδιορίζονται. Ας έχουμε πάντα υπόψη ότι οι αντιγνωμίες δεν συνιστούν κατ’ ανάγκην τσακωμούς και παρεξηγήσεις, καθώς και ότι πρέπει να υπερισχύει το γραφικό «δίδου τω σοφώ αφορμήν και σοφώτερος έσται».

Περί των «Θρησκευτικών οργανώσεων». Παρέμβαση και σχολιασμός των άρθρων του Φιλολόγου- Θεολόγου Κων. Νούση

Οι απόψεις του  εκλεκτού συναδέλφου και αγαπητού φίλου Κώστα Νούση δημοσιεύθηκαν -και θα δημοσιεύονται – σ΄ αυτό το ιστολόγιο  ως έκφραση / διατύπωση καθαρά προσωπικής απόψεως (όπως ισχύει για το κάθε αρθογράφο του ιστολογίου μας), γεγονός που επισημαίνεται και στην προμετωπίδα της ιστοσελίδας: «Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τις απόψεις των συντακτών τους».

Με τις συγκεκριμένες απόψεις[1] του Κώστα περί των θρησκευτικών οργανώσεων και ιδίως με τον χαρακτηρισμό τους, συλλήβδην, ως «παρεκκλησιαστικών» διαφωνώ - και τούτο το γνωρίζει καλώς και ο ίδιος και οι κοινοί μας φίλοι με τους οποίους συζητάμε τους προβληματισμούς και τις αγωνίες μας για θέματα περί τη Θεολογία και την Εκκλησία.

Παρουσιάζεται στη Λάρισα το 2ο τεύχος του περιοδικού “ΑΧΙΛΛΙΟΥ ΠΟΛΙΣ” της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης

Η επίσημη παρουσίαση του δευτέρου τεύχους του επιστημονικού περιοδικού της Ιεράς Μητροπόλεως μας «ΑΧΙΛΛΙΟΥ ΠΟΛΙΣ», θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 1η Δεκεμβρίου στις 11:30, το πρωί,  στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Αχιλλίου Λαρίσης. Την νέα αυτή και πρωτότυπη έκδοση θα παρουσιάσουν και θα συζητήσουν γι΄ αυτήν οι:

• Χρήστος Παπανικολάου, εικαστικός,
• Βαρβάρα Βασιλάκη, υπεύθυνη της Σχολής Γονέων της Ιεράς Μητροπόλεως,
• Ευαγγελία Κουκουλά, καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας,
• Ιωάννης Καλούσης, ιατρός-πνευμονολογίας
• Πρωτ. Θεμιστοκλής Μουρτζανός, διευθυντής της εκδόσεως.

Χαιρετισμό θα απευθύνει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιερώνυμος.

Kων/νου Νούση: "Κατά παρεκκλησιαστικών Οργανώσεων – Τριτολογία επιλογική".

Toυ Κώστα Νούση,

Φιλολόγου-Θεολόγου M.Th.

Οι ενστάσεις και οι απορίες φίλων και γνωστών δεν κόπασαν. Έτσι σύρομαι στη γραφή του παρόντος, που εύχομαι να είναι και το επιλογικό στην παρούσα φάση της κριτικής ανάλυσης περί των θρησκευτικών Αδελφοτήτων εν Ελλάδι. Δυστυχώς, ως αποδεικνύεται περίτρανα, το οργανωσιακό πνεύμα «πότισε» πολύ τους αδελφούς χριστιανούς, ακόμη και γεροντάδες και σεβάσμιους ρασοφόρους. Οι τελευταίοι, μάλιστα, το μεταδίδουν ως πνευματικοί πατέρες και το συντηρούν στους δικούς τους χώρους, είτε αυτοί λέγονται ενορίες είτε μοναστικές αδελφότητες. Αναφορικά δε με τις επιζώσες Χριστιανικές Οργανώσεις και τα ομώνυμα Σωματεία, ούτε λόγος να γίνεται για ουσιώδεις μεταβολές. Μάλλον πρόκειται για εξωτερικές και φαινομενικές προσαρμογές, σύμφωνα με το λαϊκό ρηθέν «άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τη σκούφια του αλλιώς».

Για να είμαι ειλικρινής, αν και σκόπευα να το αποφύγω, θα ήθελα να διευκρινίσω πως δεν με τσίμπησε ξάφνου μια μύγα και είπα να τα «ξαναβάλω» με τις αγαπητές Οργανώσεις. Η νέα αυτή αρθρογραφία προήλθε από ένα τραγελαφικό περιστατικό με μαθητή μου, όπου οι δικοί του, μεταξύ αυτών και αρχιμανδρίτης φέρων έκδηλα οργανωσιακού τύπου χαρακτηριστικά, απαγόρευσαν τις μετά του καθηγητού του παιδός συζητήσεις επί πνευματικών ζητημάτων! Μεσαίωνας, φασισμός, τραγικωμωδία… Ας το ονοματίσει έκαστος όπως νομίζει. Ωστόσο, δεν μπορούμε να μην αποφανθούμε πως όλα αυτά είναι πράγματα αρρωστημένα και εξάπαντος εκθέτοντας τους εμπλεκομένους σε αυτά. Έχει, θεωρώ, παρεξηγηθεί σε μέγιστο βαθμό τι εστί Ορθοδοξία και ορθοπραξία. Ο πνευματικός αυτός φαντάζεται ότι «σώζει» το παιδί του από «αιρετικές απόψεις» - ενώ συμβαίνει το αντίστροφο! – και το πνευματικό τέκνο αισθάνεται ασφαλές εν τη υπακοή ταύτη… Άλαλα τα χείλη…

Κων/νου Νούση: "Κατά Παρεκκλησιαστικών Οργανώσεων – Δευτερολογία ως απάντηση σε ενστάσεις και απορίες φίλων"

Toυ Κώστα Νούση,

Φιλολόγου-Θεολόγου Μ.Th.

Στο παρελθόν αναφέρθηκα[1] πολλάκις για τα λάθη των Οργανώσεων και πολλές φορές με μεγαλύτερη ‘σκληρότητα’. Το πρόβλημα αυτό δεν είναι καινούργιο και γράφτηκαν για αυτό ήδη χιλιάδες σελίδων. Δεν μπορούμε, βέβαια, να συγκρίνουμε αυτά που έγραψε πάλαι ποτέ ο Γιανναράς με τη σημερινή πραγματικότητα. Τα πράγματα έχουν σαφώς βελτιωθεί. Τότε μιλούσαμε για τραγικές καταστάσεις που μονάχα άρωμα δυτικού χριστιανισμού απέπνεαν. Για όποιον ενδιαφέρεται, παραπέμπω στα βιβλία του Χρ. Γιανναρά «Ορθοδοξία και Δύση στη Νεώτερη Ελλάδα» και «Καταφύγιο Ιδεών». Σίγουρα, θα μείνουν ενεοί όσοι διαβάσουν εκεί την εισπήδηση του δυτικού ευσεβισμού στα καθ’ ημάς με την ευλογία των «ορθοδόξων» χριστιανικών αδελφοτήτων…

Ας επανέλθουμε στο σήμερα. Το «οργανωσιακό» πνεύμα πέρασε χαλαρά μέσα σε ενορίες, γιατί όχι και σε μοναστήρια. Σκοπός της θεολογίας, επομένως, είναι να ανακαλύψει και να καταγγείλει αυτές τις πνευματικές «κακοήθειες». Όχι να τις δικαιολογεί και να τις συγχωρεί, διότι έτσι βλάπτει και τα καλοπροαίρετα «θύματα» αυτών των παρεκκλησιαστικών ομάδων. Πολλάκις το θεολογικό νυστέρι, εγχειρίζοντας, οφείλει να έχει διπλή ιδιότητα, καυτερό και κοφτερό, ώστε να είναι πιο αποτελεσματικό. Ας μη φοβόμαστε τόσο τις λέξεις, όσο τα κακώς κείμενα…

Μέχρι πότε θα ανέχεται η Εκκλησία τις Θρησκευτικές Οργανώσεις;

Toυ Κώστα Νούση,

Φιλολόγου-Θεολόγου M.Th.

Φίλος μεν Πλάτων, φιλτάτη δε αλήθεια. Το επιχείρημα – κατηγορία που προσάπτουν στον γράφοντα παλιοί φίλοι και γνωστοί, αναφορικά με την όποια σχέση του με τις εν Ελλάδι θρησκευτικές οργανώσεις, είναι τουλάχιστον ασθενές. Και τούτο, διότι η ευθύνη μας έναντι της αλήθειας δεν πρέπει να κωλύεται από προσωπικές συμπάθειες ή έτερα ευτελή και ιδιοτελή κίνητρα και κριτήρια. Και αυτό ισχύει τα μάλα στην περίπτωση που κάποιος μιλάει για θέματα πίστεως, για θέματα Ορθοδοξίας. Στο κάτω κάτω της γραφής, οι «παλαιότεροι» χριστιανοί λίγο πολύ είχαν κάποια σχέση με τις Οργανώσεις αυτές. Δηλαδή, δεν θα έπρεπε να μιλάει κανείς για τα λάθη τους και την αναγκαιότητα ή μη της ύπαρξής τους;

Οι παρεκκλησιαστικές ή εξωεκκλησιαστικές οργανώσεις έχουν φυσικώ τω τρόπω αποβληθεί εδώ και καιρό από το σώμα της Εκκλησίας και της νεοελληνικής κοινωνίας. Ήταν αναπόφευκτο και ντετερμινιστικά προκαθορισμένο. Ωστόσο, βλέπουμε να επιβιώνουν λείψανά τους και σε μερικές περιπτώσεις να «σηκώνουν κεφάλι» σε μερικές Μητροπόλεις, στις οποίες κατά παραχώρηση και ανοχή των Επισκόπων, του κλήρου και του λαού υφίστανται. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η Εκκλησία τους αποδέχεται. Απλά τους ανέχεται. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάνε όσοι θεωρούν ή αυταπατώνται πως είναι καθ’ ευλογίαν εντεταγμένοι στο εκκλησιαστικό σώμα. Και για να αρθεί αυτή η παρεξήγηση, γράφτηκε το παρόν κατά κύριο λόγο.

Οι ‘Ενοπλες Δυνάμεις μας υπό τη σκέπη της Παναγιάς

"...Η σκέψη μας σήμερα, με ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη και θαυμασμό, στρέφεται στους υπερασπιστές των ιδανικών της Ελευθερίας και της Εθνικής ανεξαρτησίας που έπεσαν στα πεδία των μαχών και υψώνονται στο διάβα των αιώνων σε σύμβολα γνήσιου πατριωτισμού και αυτοθυσίας. Αποδίδουμε ύψιστο φόρο τιμής στους επώνυμους και ανώνυμους ήρωες και αγωνιστές που κράτησαν ψηλά τα λάβαρα των ιδανικών της ελευθερίας και της εθνικής ανεξαρτησίας. Με σεβασμό κλίνουμε την κεφαλή και τιμούμε τους πολυάριθμους μαχητές των Ε.Δ., που θυσιάστηκαν στον αγώνα για την προστασία της ακεραιότητας της Ελλάδας. Η ιστορική μνήμη των αγώνων και της προσφοράς τους είναι πολύτιμο στήριγμα για να αντιμετωπίσουμε τις σύγχρονες προκλήσεις..."

* Ολόκληρο το άρθρο στο ιστολόγιο Θεολόγοι Στερεάς Ελλάδος

"EKKΛΗΣΙΑ και ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ": Εκδήλωση της "Χριστιανικής Δημοκρατίας" για την 46η επέτειο της εξέγερσης των φοιτητών του Πολυτεχνείου

«Εκκλησία και αντίσταση: Ο λαός του Θεού στην πρώτη γραμμή στους αγώνες για Ελευθερία, Δικαιοσύνη και Δημοκρατία» ήταν το θέμα της εκδήλωσης που διοργάνωσε το κίνημα της «Χριστιανικής Δημοκρατίας» με αφορμή την 46η επέτειο από την εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου κατά της δικτατορίας 1967-1974. Η εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε το πρωϊ της Κυριακής, 17 Νοεμβρίου 2019 και ώρα 11.30 π.μ. στο Δημοτικό Κέντρο «Μελίνα Μερκούρη» στο Κερατσίνι Ν. Αττικής, σημείωσε μεγάλη επιτυχία καθώς υπήρξε μεγάλη συμμετοχή κοινού, αναπτύχθηκαν λίαν ενδιαφέρουσες, εμπεριστατωμένες ομιλίες ιστορικού περιεχομένου που κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον των παρευρισκομένων, ακολούθησε πλούσιος διάλογος ενώ η όλη εκδήλωση συνδυάσθηκε με ένα όμορφο μουσικό πρόγραμμα.     

Ας μη φοβόμαστε τόσο το σχίσμα... [Συνοπτική επισκόπηση του Ουκρανικού εκκλησιαστικού προβλήματος και η πρόταξη της ζωής και του Σώματος έναντι των γραπτών νόμων και των επισήμων διοικητικών πράξεων]

Tου Κώστα Νούση,

Φιλολόγου-Θεολόγου, M.Th.

Είναι γεγονός ότι έχει αρχίσει η Ορθοδοξία να βιώνει ένα ακόμη σχίσμα μέσα στη μακραίωνη ιστορία της. Βρίθει, βέβαια, σχισμάτων, για του λόγου το ακριβές και αληθές. Οι Πατέρες λένε πως ούτε αίμα μαρτυρίου δεν ξεπλένει αυτόν που σχίζει την Εκκλησία. Τόσο σοβαρό αμάρτημα λοιπόν. Το θέμα είναι ποιος σχίζει εν προκειμένω, οι Ρώσοι ή το Οικουμενικό Πατριαρχείο; Και πριν συνεχίσουμε μια ερώτηση που θα βοηθήσει πολύ: οι Κανόνες έγιναν για την Εκκλησία ή η Εκκλησία για τους Κανόνες; Το ζων Σώμα προηγείται ή να γυρίσουμε στον νομικισμό των Ιουδαίων; Χάρις, λοιπόν, και ελευθερία ή νόμος και τυπολατρία; Ο άνθρωπος για το Σάββατο ή το Σάββατο για τον άνθρωπο;

Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Το σχίσμα είναι ήδη γεγονός. Το ουκρανικό σχίσμα φαίνεται πως θα ταλανίσει επί πολύ την Εκκλησία μας.

"Οι σχέσεις Εκκλησίας – Πολιτείας κατά την περίοδο της δικτατορίας 1967-1974". Διάλεξη στο Τμήμα Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Στο θέμα των σχέσεων Πολιτείας – Εκκλησίας κατά την περίοδο της επτάχρονης δικτατορίας 1967-1974 αναφέρθηκε ο Δρ. Θεολογίας, Συντονιστής Εκπαιδευτικού  Έργου Θεολόγων Στ. Ελλάδος Χάρης Ανδρεόπουλος, σε διδασκαλία –  διάλεξή του στους τελειοφοίτους φοιτητές του Τμήματος Θεολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του υποχρεωτικού μαθήματος (Ζ΄ εξαμήνου) της Εκκλησιαστικής Ιστορίας της Ελλάδος.

Ο κ. Ανδρεόπουλος έχει ασχοληθεί με την περίοδο της Επταετίας στο πλαίσιο της διδακτορικής του διατριβής και είναι συγγραφέας του βιβλίου "Η Εκκλησία κατά τη δικτατορία 1967-1974. Ιστορική και νομοκανονική προσέγγιση" (εκδ. Επίκεντρο, με Πρόλογο του Καθηγητή Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής Αθηνών κ. Ιωαν. Μ. Κονιδάρη) το οποίο έχει από διετίας συγκαταλεχθεί  στην κατηγορία των επιστημονικών συγγραμμάτων "ΕΥΔΟΞΟΣ" ως εγχειρίδιο διδασκαλίας σε ΑΕΙ (στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών / Τμήμα Ιερατικών Σπουδών, ανάμεσα στα επιλεγόμενα συγγράμματα για το μάθημα του 6ου – εαρινού – εξαμήνου «Εκκλησιαστική Ιστορία της Ελλάδος»).  Πραγματοποίησε τη (δίωρη) διδασκαλία του στο Τμήμα Θεολογίας του ΕΚΠΑ μετά από πρόσκληση της διδάσκουσας το μάθημα, επίκουρης καθηγήτριας του Ιστορικού τομέα του Τμήματος κ. Δέσποινας Μιχάλαγα, παρουσιάζοντας τις ποικίλες διαστάσεις και προεκτάσεις που είχε η προβληματική αυτή σχέση στη διοίκηση και στη ζωή της ελλαδικής Εκκλησίας καθ΄ όλη τη διάρκεια της Επταετίας (1967-1974) και σε αμφότερες τις φάσεις της, ήτοι τόσο επί αρχιεπισκοπείας Ιερωνύμου Κοτσώνη (Μάιος 1967 - Δεκέμβριος 1973), όσο και επί αρχιεπισκοπείας Σεραφείμ Τίκα (Ιανουάριος 1974 - Ιούλιος 1974, κ.ε.).

Ο ομιλητής ανέλυσε ζητήματα της εν λόγω περιόδου που αφορούσαν την νομοκανονική αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας και τον βαθύ τραυματισμό της (σήμερα κατοχυρωμένης) αυτοδιοικήσεώς της ο οποίος εκδηλώθηκε με σωρεία απροκαλύπτων παρεμβάσεων της δικτατορίας στα εσωτερικά της, παρεμβάσεων που αποσκοπούσαν στον έλεγχο της εκκλησιαστικής διοικήσεως προκειμένου να υπηρετηθούν ιδεολογικές σκοπιμότητες του καθεστώτος. Ως ιδιαίτερης σημασίας ζητήματα αναλύθηκαν στους φοιτητές τα θέματα αφ΄ ενός μεν της διαταραχθείσας κατά το διάστημα της πρώτης φάσεως της δικτατορίας (1967 - 1973) νομοκανονικής σχέσεως της ελλαδικής Εκκλησίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αφ΄ ετέρου δε των δώδεκα (12) εκπτώτων - "ιερωνυμικών" λεγομένων - Μητροπολιτών που δημιουργήθηκε στη δεύτερη φάση της δικτατορίας (Ιούνιος - Ιούλιος 1974) και το οποίο - ως απότοκο της Επταετίας πρόβλημα - ταλαιπώρησε τη ζωή της Εκκλησίας μέχρι και τα πρόσφατα χρόνια (1990 - 1996). Επίσης, αναφέρθηκε και ανέλυσε τις πολιτικές με τις οποίες στα πρώτα κρίσιμα χρόνια της μεταπολιτεύσεως, επί πρωθυπουργίας Κων/νου Καραμανλή (1974 - 1980), αντιμετωπίσθηκε και εξομαλύνθηκε η κρίση στην Εκκλησία, αλλά και θεμελιώθηκε ο εκδημοκρατισμός της με σειρά συνταγματικών διατάξεων και νομοθετημάτων που ρύθμισαν θετικά τόσο την εσωτερική της λειτουργία, όσο και τις σχέσεις της με την Πολιτεία.

Τέλος, απάντησε σε ερωτήματα και τοποθετήθηκε σε προβληματισμούς που κατέθεσαν οι φοιτητές γύρω από το θέμα τόσο της περιόδου της Επταετίας, όσο και ευρύτερα των σχέσεων Εκκλησίας – Πολιτείας.  

Orthodoxia.info ,  xristianiki.gr ,  "Eλευθερία" Λαρίσης

"Αχιλλίου Πόλις". Περιοδική - επιστημονική έκδοση της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης: Παρουσιάζεται και κυκλοφορεί από 1ης Δεκεμβρίου το 2ο τεύχος

Στα πλαίσια της πρόσφατης 8ης έκθεσης χριστιανικού βιβλίου που διοργάνωσαν οι εκδόσεις "Εν Πλώ" στο ξενοδοχείο Caravel παρουσιάστηκαν στην Αθήνα τα δύο πρώτα τεύχη της επιστημονικής επετηρίδας – περιοδικού ΑΧΙΛΛΙΟΥ ΠΟΛΙΣ της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου.

Το πλήρες ρεπορτάζ της εκδηλώσεως μπορείτε να το αναγνώσετε στο  Οrthodoxia.info

‘Όπως ανακοινώθηκε το δεύτερο τεύχος του περιοδικού (φωτ.) , με εξώφυλλο του Λαρισαίου εικαστικού Χρήστου Παπανικολάου, θα παρουσιαστεί στην Λάρισα σε επίσημη εκδήλωση την Κυριακή 1η Δεκεμβρίου 2019 και ώρα 11.30, στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου Αχιλλίου. Ο κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να το προμηθευθεί τόσο από τα γραφεία της Ιεράς Μητροπόλεως, όσο και από κεντρικά βιβλιοπωλεία.

Παρουσιαζεται στη Λάρισα του βιβλίο του Φυσικού-Θεολόγου καθηγητή Παναγιώτη Μπούρδαλα "Στα ίχνη του συλλογικού ανθρώπου. 55 σημαδούρες υπαρκτικής και κοινωνικής θε-ανθρωπολογίας".

Το Βιβλιοπωλείο «Καλτσάς» σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών του Δήμου Λαρισαίων και τις Εκδόσεις "Αρμός" διοργανώνουν εκδήλωση παρουσίασης του νέου βιβλίου του Φυσικού - Θεολόγου καθηγητή Παναγιώτη Μπούρδαλα:

"Στα Ίχνη του Συλλογικού Ανθρώπου»

55 Σημαδούρες Υπαρκτικής και Κοινωνικής Θε-ανθρωπολογίας",

την Παρασκευή 8 Νοεμβρίου 2019 και ώρα 19:30 στο αμφιθέατρο του Μύλου του Παππά (Γεωργιάδου 55, Λάρισα).

Για το βιβλίο θα μιλήσουν:

- Οικονόμου Φωτεινή, M.Th. Θεολόγος, Καθηγήτρια Δ.Ε., συγγραφέας

- Ανδρεόπουλος Χάρης, Δρ Θεολογίας, Συντονιστής εκπ/κού έργου θεολόγων, συγγραφέας

- και ο συγγραφέας του βιβλίου Παναγιώτης Μπούρδαλας

- Την συζήτηση συντονίζει ο Δημήτρης Παπαδόπουλος, Οικονομολόγος, Καθηγητής Δ.Ε., μέλος του Δ. Σ. της ΕΛΜΕ Λάρισας.

Είσοδος ελεύθερη.

Η πρόσφατη απάντηση του Οικουμενικού Πατριάρχη στις ρωσικές διεκδικήσεις και στο Ουκρανικό ζήτημα

Toυ Κώστα Νούση,

Φιλολόγου - Θεολόγου M.Th

Είμαστε τελευταία θεατές στις χειμαρρώδεις καταγραφές και τοποθετήσεις επί του Ουκρανικού εκατέρωθεν, από Έλληνες και Ρώσους, από φιλοπατριαρχικούς και αντιπατριαρχικούς, από «οικουμενιστές» και αντί... Ο γράφων έχει επανειλημμένα στο πρόσφατο παρελθόν τοποθετηθεί σχετικά υπέρ των θέσεων και ενεργειών του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Θεωρώ πως το ζήτημα δεν είναι μάλλον θέμα ερμηνείας των Ιερών Κανόνων, όσο πρόβλημα αντιμετώπισης και αναχαίτισης του προκλητικού πλέον ρωσικού εκκλησιαστικού επεκτατισμού.

Πολλοί «είδαν» στις προαγγελίες της αγιοκατάταξης εκ μέρους του Πατριάρχου των πέντε αγιορειτών πατέρων (Ιωσήφ Ησυχαστή, Εφραίμ Κατουνακιώτη, Δανιήλ Κατουνακιώτη, Ιερώνυμου Σιμωνοπετρίτη και Σωφρονίου Σαχάρωφ) μια κίνηση «τακτικής»: ο Πατριάρχης «δεσμεύει» και «ανταμείβει» τοιουτοτρόπως τις Αγιορείτικες Μονές που τον στηρίζουν στις τελευταίες δοκιμασίες που υφίσταται από την πλευρά των Ρώσων. Η ταπεινότης μου, ωστόσο, θα προβεί σε μια άλλη ανάγνωση των πραγμάτων.

Προσφορά του βιβλίου "Η Εκκλησία κατά τη δικτατορία 1967-1974" με έκπτωση 30% από το Βιβλιοπωλείο "Πολιτεία"

  To γνωστό βιβλιοπωλείο "Πολιτεία" (οδ. Ασκληπιού 1-3, Αθήνα, τηλ. 210-3600253) προσφέρει με έκπτωση 30%  επί της τιμής του εκδοτικού οίκου (23 €), δηλ. με  16,10  € το βιβλίο

"H Eκκλησία κατά τη δικτατορία 1967-1974. Ιστορική και νομοκανονική προσέγγιση", σσ. 424  (εκδ. Επίκεντρο).

* Γίνονται δεκτές και παραγγελίες μέσω της ιστοσελίδας του Βιβλιοπωλείου:  Politeianet.gr